HOOFDSTUK 1 : GEEST, GEDRAG EN PSYCHOLOGIE ALS WETENSCHAP............................................................5
1.1 INLEIDING....................................................................................................................................................... 5
1.2. WAT IS PSYCHOLOGIE (EN WAT IS HET NIET)?........................................................................................................5
1.3. WAT DOEN PSYCHOLOGEN?...............................................................................................................................6
1.4. VANUIT WELKE PERSPECTIEVEN WERKEN HEDENDAAGSE PSYCHOLOGEN?....................................................................8
a. Biologisch perspectief..................................................................................................................................8
b. Cognitief perspectief..................................................................................................................................10
c. Behavioristische perspectief......................................................................................................................11
d. Gehele-persoon perspectief.......................................................................................................................12
e. Ontwikkelings- en socio-culturele perspectief...........................................................................................14
1.5.. HOE VERGAREN PSYCHOLOGEN NIEUWE KENNIS?................................................................................................15
a. Empirisch onderzoek..................................................................................................................................15
1.6. SOORTEN PSCYHOLOGISCH ONDERZOEK..............................................................................................................16
a. Experimenten.............................................................................................................................................16
b. Correlatieonderzoek..................................................................................................................................17
c. Survey (enquête)........................................................................................................................................18
d. Natuurlijke observatie...............................................................................................................................18
e. Gevalstudie................................................................................................................................................19
1.7. BRONNEN VAN VERTEKENING (BIAS)..................................................................................................................19
1.8. ETHISCHE KWESTIES IN PSYCHOLOGISCH ONDERZOEK.............................................................................................20
1.9. SOCIALE MEDIA IN ONDERZOEK.........................................................................................................................21
.......................................................................................................................................................................21
HOOFDSTUK 2: BIOPSYCHOLOGIE, NEUROWETENSCHAP EN DE MENSELIJKE NATUUR..................................22
2..1 INLEIDING.................................................................................................................................................... 22
2.2.WAT IS HET VERBAND TUSSEN GENEN EN GEDRAG?...............................................................................................22
a. Evolutie en natuurlijke selectie..................................................................................................................22
b. Genen en erfelijkheid.................................................................................................................................23
c. Epigenetica.................................................................................................................................................25
2.2. HOE IS DE INTERNE COMMUNICATIE VH LICHAAM GEORGANISEERD?........................................................................25
a. Het neuron: bouwtseen vh zenuwstelsel...................................................................................................26
b. Plasticiteit..................................................................................................................................................29
c. Het zenuwstelsel........................................................................................................................................30
2.3. HOE PRODUCEREN DE HERSENEN GEDRAG EN PSYCHISCHE PROCESSEN?....................................................................32
1
, a. Drie lagen in de hersenen..........................................................................................................................33
b. Kwabben vd cerebrale cortex....................................................................................................................36
c. Cerebrale dominantie................................................................................................................................37
HOOFDSTUK 3: SENSATIE EN PERCEPTIE....................................................................................................... 38
3.1. INLEIDING: VERSCHIL TUSSEN GEWAARWORDING EN WAARNEMING.........................................................................38
3.2. HOE VERANDERT STIMULATIE IN SENSATIE?.........................................................................................................38
a. Transductie: stimulatie in sensatie veranderen........................................................................................39
b. Sensorische adaptie...................................................................................................................................39
c. Drempels: de grenzen v sensatie...............................................................................................................39
d. Signaaldetectietheorie..............................................................................................................................40
3.3. WAARIN LIJKEN DE ZINTUIGEN OP ELKAAR? WAARIN VERSCHILLEN ZE?....................................................................40
a. Geizchtsvermogen: hoe het zenuwstelsel licht verwerkt..........................................................................40
b. Gehoor: als er een boom valt in het bos….................................................................................................43
c. De overige zintuigen..................................................................................................................................45
3.4. WAT IS DE RELATIE TUSSEN PERCEPTIE EN SENSATIE?............................................................................................48
a. Het systeem v perceptuele verwerking.....................................................................................................48
b. Perceptuele ambiguïteit en vervorming....................................................................................................49
c. Theoretische verklaringen voor perceptie.................................................................................................49
HOOFDSTUK 4: LEREN EN OMGEVING.......................................................................................................... 52
4.1. INLEIDING.................................................................................................................................................... 52
a.Leren vs. instinct.........................................................................................................................................52
b. Eenvoudige en complexe vormen v leren..................................................................................................52
c. Stimulus-respons leren vs. cognitief leren.................................................................................................52
4.2. HOE VERKLAART KLASSIEKE CONDITIONERING LEREN?...........................................................................................53
a. De kernpunten v klassieke conditionering.................................................................................................53
b. Toepassingen v klassieke conditionering..................................................................................................55
4.3. HOE LEREN WE NIEUW GEDRAG, DOOR OPERANTE CONDITIONERING?......................................................................56
a. Skinners radicale behaviorisme.................................................................................................................57
b. Principes v operante conditionering: bekrachtiging..................................................................................57
c. Het probleem v straf..................................................................................................................................60
d. Vergelijking tussen operante en klassieke conditionering........................................................................62
4.4. HOE VERKLAART DE COGNITIEVE PSYCHOLOGIE LEREN?.........................................................................................62
a. Inzichtelijk leren: Köhler en zijn chimpansees...........................................................................................62
b. Cognitieve plattegronden: Tolman ontdekt wat er omgaat in het hoofd vd rat.......................................63
c. Sociaal leren: Bandura’s uitdaging aan het behaviorisme........................................................................64
d. De rol vd hersenen bij leren.......................................................................................................................65
e. Sociaal-contructivismme en ‘het nieuwe leren’.........................................................................................65
5.1. WAT IS HET GEHEUGEN?.................................................................................................................................67
a. Metaforen voor het geheugen..................................................................................................................67
b. De drie essentiële functies vh geheugen...................................................................................................67
5.2. HOE VORMEN WE HERINNERINGEN?..................................................................................................................68
a. Het 1ste stadium: het sensorisch geheugen................................................................................................68
b. Het 2de stadium: het werkgeheugen..........................................................................................................68
c. Het 3de stadium: het langetermijngeheugen.............................................................................................71
5.3. HOE HALEN WE HERINNERINGEN TERUG?...........................................................................................................73
a. Impliciete en expliciete herinneringen.......................................................................................................73
b. Herinneringscues.......................................................................................................................................73
c. Andere factoren die van invloed zijn op terughalen..................................................................................74
5.4. WAAROM LAAT ONS GEHEUGEN ONS SOMS IN DE STEEK?......................................................................................74
a. Vluchtigheid: als herinneringen vervagen.................................................................................................75
b. Verstrooidheid: als verslappen vd aandacht tot vergeten leidt................................................................76
c. Blokkades: toegangsproblemen................................................................................................................76
d. Foutieve attributie: herinneringen in de verkeerde context......................................................................76
e. Suggestibiliteit: externe cues vervormen of creëren herinneringen..........................................................76
f. Bias: overtuigingen, attitudes en meningen vervormen herinneringen.....................................................77
g. Persistentie: als we iets niet kunnen vergeten..........................................................................................77
h. Je geheugen verbeteren met mnemoniek.................................................................................................77
HOOFDSTUK 6: BIJDRAGE VAN DE PSYCHOLOGIE AAN DE RECHTSPRAAK (INLEIDING)..................................78
6.1. WAAROM DOET MEN BEROEP OP PSYCHOLOGEN BIJ EEN GERECHTELIJKE PROCEDURE?................................................78
a. Advies........................................................................................................................................................78
b. Ontoerekeningsvatbaarheid......................................................................................................................78
c. Psychische overmacht................................................................................................................................79
6.2. KAN TOEKOMSTIG GEWELD VOORSPELD WORDEN?...............................................................................................79
a. Inherente foutenmarge.............................................................................................................................79
b. Risico- (R) en beschermingsfactoren (B) voor geweld...............................................................................79
c. Computer versus geweld............................................................................................................................80
6.3. IDENTIFICATIE DOOR OOGGETUIGEN..................................................................................................................80
a. Herkennen.................................................................................................................................................80
b. Identificatie door ooggetuigen: line-up.....................................................................................................80
INLEIDING...........................................................................................................................................................82
7.1. WAT KAN EEN PASGEBOREN BABY?...................................................................................................................83
3
, a. Prenatale ontwikkeling..............................................................................................................................83
b. De neonatale periode: vaardigheden vh pasgeboren kind.......................................................................84
c. Infancy: verder bouwen op de neonatale blauwdruk................................................................................84
7.2. WELKE VAARDIGHEDEN MOET EEN KIND ZICH EIGEN MAKEN?.................................................................................87
a. Hoe kinderen taal verwerven....................................................................................................................87
b. Cognitieve ontwikkeling: Piagets theorie..................................................................................................88
c. Sociale en emotionele ontwikkeling..........................................................................................................90
7.3. WELKE ONTWIKKELINGEN VINDEN PLAATS TIJDENS DE ADOLESCENTIE?.....................................................................92
a. Adolescentie en cultuur.............................................................................................................................93
b. Lichamelijke rijping tijdens de adolescentie..............................................................................................93
c. Seksualiteit tijdens de adolescentie...........................................................................................................93
d. Cognitieve ontwikkeling tijdens de adolescentie.......................................................................................93
e. Morele ontwikkeling..................................................................................................................................94
f. Sociale en emotionele ontwikkeling tijdens de adolescentie.....................................................................95
7.4. WELKE ONTWIKKELINGEN VINDEN PLAATS TIJDENS DE VOLWASSENHEID?..................................................................96
a. Vroege volwassenheid: verkenning, autonomie en intimiteit...................................................................96
b. De uitdagingen vd middelbare leeftijd: complexiteit en zorg voor de volgende generaties.....................96
c. Late volwassenheid: de leeftijd v integriteit..............................................................................................96
HOOFDSTUK 8: VORMEN VAN BEWUSTZIJN................................................................................................. 98
8.1. OP WELKE WIJZE IS HET BEWUSTZIJN AAN ANDERE GEESTELIJKE PROCESSEN GERELATEERD?..........................................98
a. Instrumenten om bewustzijn te bestuderen..............................................................................................98
b. Modellen vd bewuste en onbewuste geest...............................................................................................98
c. Wat doet het bewustzijn voor ons?...........................................................................................................99
d. Coma en verwante bewustzijnstoestanden..............................................................................................99
8.2. HOE ZIET DE CYCLUS VAN HET NORMALE BEWUSTZIJN ERUIT?.................................................................................99
a. Dagdromen................................................................................................................................................99
b. Slaap: het mysterieuze derde deel v ons leven..........................................................................................99
c. Dromen: de nachtelijke voorstellingen....................................................................................................100
8.3. WELKE ANDERE VORMEN KAN HET BEWUSTZIJN AANNEMEN?...............................................................................101
a. Hypnose...................................................................................................................................................101
b. Meditatie.................................................................................................................................................102
c. Bewustzijn en psychoactieve middelen...................................................................................................102
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller md1211. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.20. You're not tied to anything after your purchase.