Hoofdstuk 2 : Vormen van agressie en geweld
2.1 Agressie door beperkingen
Als mensen tegen grenzen of beperkingen oplopen, reageren ze verschillend.
Er zijn mensen die zich niet/nauwelijks bewust zijn van de situatie of zich er apathisch bij neerleggen.
Kenmerken van deze situatie: gevoelens van neerslachtigheid, pessimisme en zinloosheid.
Anderen accepteren de opgelegde grenzen of beperkingen niet en worden strijdbaar, agressief of
gewelddadig.
Het willen verleggen van grenzen is vergelijkbaar met het willen scheppen van meer persoonlijke
ruimte: vergroting van levensruimte door het mobiliseren van levensenergie.
Agressieve uitingen hangen vrijwel samen met:
Zich psychisch en/of fysiek niet goed voelen; de oorzaak kan liggen in onwelbevinden door
stemming, probleem of ziekte;
Gedachten die onaangenaam zijn of zelfs pijn doen, zoals jaloezie, pathologische
achterdocht, gedachten die bepaald worden door traumatische ervaringen en depressiviteit;
Omgevingsfactoren, zoals lawaai of het ontbreken van privacy;
Gedragingen van anderen: zowel medecliënten als personeel.
Onder invloed van alcohol of drugs kan het gemakkelijk komen tot agressief-gewelddadige uitingen
ofwel geweldpleging jegens anderen. Probleemdrinkers zijn vaak geweldplegers (vaak mishandelen
ze gezinsleden). Langdurig stevig alcoholgebruik vergroot de kans op agressief-gewelddadig gedrag.
Bepalende factoren daarbij zijn: rol die de agressie en geweld in de opvoeding hebben gespeeld en
de aard van de persoon (normen en waarden, stemming en verwachtingen van de persoon).
De mate waarin alcohol en drugs aanleiding kunnen geven tot geweldpleging hangt samen
met de opwindingstoestand. Hierbij spelen de volgende factoren een rol:
Is iemand nog aanspreekbaar?
Het belang dat in het geding is (nervositeit): om aan spul te komen moet er iemand beroofd
worden of de dealer wil geld zien, en dergelijke;
De mate waarin bedreiging of aantasting van de persoon een rol speelt: dit laatste is
bijvoorbeeld in het geding als het om wraak gaat.
Wat niet vergeten mag worden is dat geweld ook een ‘roeseffect’ kan hebben, vooral in
groepsverband. De heftigheid van de agressieve uitingen en de stijl waarin deze geuit worden zijn
talrijk: schelden, vloeken, slaan, schoppen, spugen, manipuleren, provoceren, bedreigen, etc.
2.2 Territorium
We houden meer of minder afstand ten opzichte van anderen, zowel in ruimtelijk als in
psychosociaal opzicht. Voor een verpleegkundige kan de ruimtelijke afstand ten opzichte van een
cliënt heel klein zijn, terwijl de beroepshouding tegelijkertijd afstandelijk is. Dit ‘dichtbij’ en ‘veraf’
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lobketevelde. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.35. You're not tied to anything after your purchase.