Succesfactoren voor passend onderwijs aan hoogbegaafde
leerlingen: adviezen voor (aankomende) leerkrachten en
opleidingen
Inleiding
Vanaf de jaren 80 werd duidelijk dat er voor de succesvolle ontwikkeling van hoogbegaafde
leerlingen meer nodig is dan alleen een kind met een hoge intelligentie, motivatie en creativiteit. De
omgeving, ouders, vriendengroepen en de school blijken invloed te hebben op de ontwikkeling van
hoogbegaafde. Om beter aan te sluiten bij de onderwijsbehoeften van deze leerlingen zijn er in het
onderwijs dan ook steeds meer aparte voorzieningen voor hoogbegaafde leerlingen ontwikkeld.
Theorieën over hoogbegaafdheid
Een hoge intelligentie leidt niet altijd tot hoge onderwijsprestaties. Renzulli heeft een
drieringenconcept beschreven. Je kan pas als hoogbegaafd worden gezien als hij een
bovengemiddeld IQ heeft, de wil en doorzettingsvermogen heeft om met een taak aan de slag te
gaan en te blijven en daarnaast op originele wijze oplossingen voor problemen kan bedenken. Dit
model is te beperkt. Er ontstaat een triadisch interdependentiemodel. Aan de 3 ringen worden de
factoren, gezin, school en ontwikkelingsgelijken toegevoegd. Het model beschrijft dat een
hoogbegaafde leerling alleen kan ontwikkelen als het thuis gesteund wordt, als de motivatie in de
omgeving wordt aangewakkerd, als de creativiteit op school wordt erkend, als het op school wordt
uitgedaagd en/of als vrienden hem steunen. Heller combineert deze 2 modellen met de theorie over
meervoudige intelligentie en komt met een multifactorenmodel. Dit model bevat naast
begaafdheids- en omgevingsfactoren ook niet-cognitieve persoonlijkheidsfactoren (stressbestendig
en faalangst). Ook wordt er aan omgevingsfactoren de kwaliteit van de instructie van de leerkracht
genoemd en het groepsklimaat in de klas.
Profielen van hoofbegaafde leerlingen in de klas
Door de verschillende factoren blijkt het dat iedere leerling zich anders in het onderwijs ontwikkelt
en gedraagt. Er zijn profielen ontwikkelt. Maar geen enkele hoogbegaafde leerling past daar precies
in. Toch is het van belang om bewust te zijn van deze profielen, zo kun je de verschillende
verschijningsvormen herkennen en erop inspringen.
Leerbehoeften van hoogbegaafde leerlingen
Het blijkt dat niet alle hoogbegaafde leerlingen weten hoe ze moeten leren. Het is dus van belang dat
je als leerkracht weet hoe je een leerlingen kan coachen in het leren leren.
Onderwijsorganisaties voor hoogbegaafde leerlingen
Aparte voorzieningen voor hoogbegaafde leerlingen hebben een positief effect op de cognitieve
presentaties van deze leerlingen. Ze zitten met gelijkgestemden in de klas en krijgen uitdaging op hun
niveau. Nadeel is dat ze geen contact krijgen met reguliere leerlingen. Ook kan het hoge
onderwijsniveau zorgen voor stress. Leerlingen in aparte voorzieningen hebben een minder positief
academisch zelfconcept, mogelijk omdat ze niet meer de slimste van de klas zijn.
Een andere vorm is dat de leerlingen een dagdeel per week extra verrijking krijgen in de vorm van
plusklas, hierbij is er zowel contact met andere hoogbegaafde en reguliere leerlingen.
Ook kan in de klas zelf worden gezorgd voor passend onderwijs voor hoogbegaafde. Noodzakelijk
voor verrijking is dat de reguliere leerstof wordt ingedikt.
Adviezen aan lerarenopleidingen
1. Herkennen Het herkennen en signaleren van hoogbegaafdheid, onderpresteren en
gedragsproblemen. Het is belangrijk om leerlingen al vroeg te signaleren, voordat ze gaan
onderpresteren.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller antoinet14. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.
