Summary
Samenvatting EDCC
- Course
- Institution
Samenvatting theorie EDCC
[Show more]
Seller
Follow
lifesciences
Reviews received
Content preview
EXPERIMENTAL DESIGN – CELLCULTURE
HOOFDSTUK 1
1.1 Een stukje geschiedenis
Een van de eerste zogenaamde onsterfelijke humane cellijnen is de HeLa-cellijn.
Deze cellijn is onsterfelijk, omdat deze cellen zich oneindig kunnen delen, zolang
de kweekomstandigheden dit toestaan.
TOEPASSINGEN VAN CEL- EN WEEFSELKWEEK
Cel- en weefselkweek wordt toegepast om de invloeden van toxische stoffen,
medicijnen, groeifactoren en andere mediatoren te onderzoeken. Ook
commerciële toepassingen als de productie van antilichamen, vaccins en
kweekvlees voor menselijke consumptie, ‘Frankenstein vlees’ of ‘shmeat’ (sheet
of lab-grown meat) genoemd.
ORGANOIDS
De term organoid betekent “lijkend op een orgaan” en het is een simpelere
versie van een orgaan gekweekt in vitro (buiten het lichaam, letterlijk ‘in glas’).
Een organoid bestaat uit orgaan-specifieke celtypes en heeft een 3D structuur.
Organoids worden gekweekt met stamcellen. Als een stamcel in de juiste
kweekomstandigheden wordt geplaatst, is deze in staat zichzelf te differentiëren
en uit te groeien tot een orgaan- of weefstelstructuur.
In de wetenschap worden ze gebruikt om weefselstructuren en functies beter te
begrijpen in vivo, om ziektes te modelleren en om medicijngevoeligheid en
toxiciteit te testen. Deze kennis kan worden toegepast bij het ontwikkelen van
nieuwe medicijnen, maar ook om behandeling af te stemmen op de patiënt
(personalized medicine).
TISSUE ENGINEERING
Tissue engineering is een (bio)medische techniek, waarbij gestreefd wordt om
deficiënt weefsel van een bepaald orgaan te regenereren met gekweekt weefsel.
Deze weefsels worden ontwikkeld door cellen en stoffen (zoals groeifactoren of
collageen) te gebruiken die normaal gesproken in organen ook voorkomen. Ook
in tissue engineering wordt gebruik gemaakt van stamcellen. Deze procedures
zijn echter nog in de experimentele fase en zijn erg prijzig.
1.2 Cel- en weefselkweekculturen
Bij weefselkweek gaat men uit van kleine stukjes weefsel van 1-2 mm3 (ook wel
een explant genoemd), die rechtstreeks uit een weefsel of orgaan verwijderd
worden. Deze culturen kunnen soms verschillende dagen tot weken hun originele
structuur en functie in vitro bewaren. Bij celkweek gaat men uit van organen of
,orgaandelen waaruit individuele cellen losgemaakt worden door het weefsel in
kleine stukjes te snijden en deze stukjes te behandelen met proteolytische
enzymen zoals trypsine.
PRIMAIRE EN CONTINUE CELLIJNEN
Een primaire cultuur is rechtstreeks afkomstig van het orgaan van mens, dier of
embryo en bestaat over het algemeen uit meerdere celtypen die in het orgaan
voorkomen. Een nadeel is dat ze instabiel zijn. De onderlinge verhouding van de
celtypes wijzigt naarmate de cellen langer in cultuur blijven. Vaak heeft een
bepaald celtype een groeivoordeel t.o.v. de andere aanwezige celtypen,
waardoor de samenstelling van de primaire cultuur verandert. Daarnaast kunnen
primaire cellijnen slechts een beperkt aantal keren ‘doorgezet’ worden. Deze
celkweekfles bevat dan een subcultuur van de cellijn en het passagenummer is
dan gestegen met 1. Na veelvuldig doorzetten zijn er twee mogelijkheden:
o de cellijn verliest zijn vitaliteit en sterft af
o de cellijn gaat over in een continue cellijn (een
geïmmortaliseerde/onsterfelijke cellijn)
Het overgaan in een continue cellijn is echter geen vanzelfsprekend proces en zal
minder vaak voorkomen.
Cellijnen die onbeperkt in cultuur gehouden kunnen worden, noemt men
geïmmortaliseerde of continue cellijnen. In deze cellen treden mutaties op. Deze
mutaties kunnen in vivo ontstaan zijn (kankercellen), spontaan optreden in de
primaire cultuur, of geïnduceerd worden. Dit proces heet transformatie en kan
leiden tot onder andere immortaliteit. Er zijn ook veel continue cellijnen die
rechtstreeks verkregen worden door het kweken uit kwaadaardige tumoren.
Van dergelijke cellijnen worden vaak tijdens de eerste passages fracties in
ampullen ingevroren. Op die manier wordt er een voorraad aangelegd van cellen
in de vriezer (-80 tot -196oC) waaruit kan worden geput op het moment dat de
continue cellijn te vaak is doorgezet om nog betrouwbaar te zijn. Meestal is dit
moment zo rond de 30 á 40 passages. Belangrijke criteria hierbij zijn het
afnemen van de groeisnelheid van de cellen en verandering van morfologie. In de
meeste laboratoria wordt celkweek gedaan, omdat minder complex is, losse
cellen op moleculair niveau gemanipuleerd kunnen worden en de
beschikbaarheid van vele goed beschreven continue cellijnen van constante
kwaliteit maakt de reproduceerbaarheid van experimenten veel groter.
, HOOFDSTUK 2
Een bekende celbank is ATCC (American T Cel Culture). Deze geeft informatie
over de eigenschappen van verschillende cellijnen.
2.1 Steriel werken
Er zijn verschillende klassen microbiologische laboratoria, afhankelijk van met
welke organismen je werkt. Ons celkweeklaboratorium is van het ML-1 niveau. De
eisen voor de verschillende veiligheidsniveau’s van de laboratoria en de VMT
regels zijn vastgelegd in de wet. Dit heeft grofweg drie redenen:
o Voorkomen van besmetting van labmedewerker met infectieus materiaal
van de proef.
o Voorkomen dat er infectieus materiaal in het milieu (buiten het lab)
belandt.
o Voorkomen van besmetting van de cellen met virussen, gisten en
bacteriën.
Allereerst werk je altijd in een laminaire flow (LAF) kast. Er worden twee
verschillende typen LAF kasten onderscheiden.
HORIZONTALE LAF KAST
De kast is aan de voorkant helemaal open en de lucht wordt met een
constante snelheid van achter in de kast door een HEPA filter heen naar
voren toe geblazen. Een HEPA (high-efficiency particulate air) filter
bestaat uit lagen die zig-zag over elkaar liggen. Hierdoor is het in staat om
tussen de 85 en >99,9% van de deeltjes groter dan 0,3 micrometer tegen
te houden. Hierdoor wordt de kweek dus beschermd tegen
contaminaties van buitenaf. De onderzoeker echter, wordt niet
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lifesciences. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.95. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now