Samenvatting boek “Mensen met een verstandelijke beperking”, Hermsen
Hoofdstuk 1: De verstandelijke beperking: een introductie
1.1 Vaststellen van een verstandelijke beperking:
Er moet een significante beperking zijn in het verstandelijk en het adaptief functioneren.
Adaptief functioneren (de mate waarin iemand zich kan aanpassen aan de situatie): gaat om vaardigheden
die dagelijks door een individu worden geleerd en uitgevoerd, namelijk:
- Conceptuele vaardigheden: lezen, schrijven, rekenen, begrip van tijd, geld en cijfers, oplossen van
problemen en het beoordelen van nieuwe situaties
- Sociale vaardigheden: interpersoonlijke vaardigheden, sociale verantwoordelijkheid, volgen van
regels en sociaal probleemoplossend vermogen
- Praktische vaardigheden: persoonlijke verzorging, zoals tandenpoetsen en persoonlijke hygiëne, en
zaken zoals veiligheid, verzorging, reizen, transport, gebruikmaken van een telefoon en computer
Niveau van verstandelijke beperking IQ Ontwikkelingsleeftijd Populatie
Licht verstandelijke beperking 50-70 7-12 jaar 85%
Matig verstandelijke beperking 35-50 4-7 jaar 10%
Ernstig verstandelijke beperking 20-35 2-4 jaar 3-4%
Zeer ernstig verstandelijke beperking < 20 < 2 jaar 1-2%
1.1.1 Mogelijke oorzaken van een verstandelijke beperking:
Waarom is het belangrijk om de oorzaak te weten?
- De begeleiding en behandeling kan dan beter afgestemd worden
- Ouders, broers en zussen kunnen informatie en advies krijgen over de mogelijke erfelijkheid
Oorzaken die kunnen leiden tot een verstandelijke beperking:
- Genetische afwijkingen (chromosoom (gen)): stofwisselingsziekten als PKU, syndroom van Down,
syndroom van Angelman, syndroom Cri du Chat, Prader-Williesyndroom, fragiele-X-syndroom,
rettsyndroom
- Stoornissen voorafgaand aan en tijdens de zwangerschap (prenataal): zwangerschapsvergiftiging,
stofwisselingsziekte van moeder
- Problemen bij de geboorte (perinataal): zuurstofgebrek, ernstige geelzucht bij het kid (kernicterus),
hersenbloeding bij het kind, hartstilstand bij het kind, vroeggeboorte
- Beschadigingen na de geboorte (postnataal): hersen- of hersenvliesontsteking die niet tijdig wordt
onderkend en behandeld, ernstige ongevallen waardoor hersenweefsel wordt beschadigd,
medicijnen en vergiftigingen, zéér ernstige verwaarlozing van het jonge kind gedurende lange tijd
zoals ondervoeding en ernstige psychische verwaarlozing
1.2 Mensen met een licht verstandelijke beperking: LVB:
- Helft van de mensen die een verstandelijke beperking heeft is licht verstandelijk beperkt (74.000)
- Significante beperkingen in het verstandelijk functioneren en het adaptief functioneren
- IQ-score tussen 50 en 70/75
- Ze kunnen niet altijd voldoen aan wat op basis van hun kalenderleeftijd en binnen de culturele
context verwacht zou mogen worden
- Vaak een vertraagde taal- en spraakontwikkeling
- Denkprocessen lopen over het algemeen wat langzamer
, - Verhoogd risico op tegenslagen en faalervaringen in hun leven
- Beter in het uitvoeren van concrete handelingen dan in het begrijpen van verbale informatie en het
zich verbaal uitdrukken
1.3 Mensen met een matig verstandelijke beperking: MVB:
- IQ tussen 35 en 50
- Ontstaan bij 60% onbekend, meestal erfelijke aandoening of aangeboren afwijking
- Denkniveau is vooral gericht op het hier-en-nu, dus op concrete zaken
- Grote moeite om te leren lezen, schrijven en rekenen
- Overzien van tijd is moeilijk
- In wat ze zien, leggen ze hun eigen beleving
- Sprake van enige zelfredzaamheid, bv. zelfstandig aan- en uitkleden, zonder hulp eten en drinken
- Ondersteuning nodig bij wonen, werken, en het op een leuke manier invullen van vrije tijd
- Ze hebben vaak een disharmonisch profiel (er bestaan significante verschillen tussen de verbale en
de performale intelligentie, dus tussen verbaal en non-verbaal)
- Mogelijke gedragsproblemen, zoals agressief gedrag en de neiging tot zelfbeschadiging, zijn vaak
een uiting van frustratie en het zich niet begrepen voelen
- Levensverwachting is korter doordat zij vaak te maken hebben met bijkomende stoornissen en
beperkingen, zoals epilepsie, slechthorendheid, slechtziendheid, reflux, slikproblemen,
luchtwegproblemen en (aangeboren) hartafwijkingen. Sneller psychiatrische problematiek
- Naast lichamelijke kwetsbaarheid is er sprake van maatschappelijke kwetsbaarheid
1.4 Mensen met een ernstig verstandelijke beperking: EVB en EVB+:
- Fysieke uitstraling is volgens kalenderleeftijd. Op alle andere ontwikkelingsgebieden hebben zij een
enorme achterstand
- Opvangen én interpreteren van signalen van mensen om hen heen is heel moeilijk, evenals de
signalen die zij over zichzelf ervaren
- Vaak sprake van bijkomende beperkingen (motorisch) of moeilijk verstaanbaar gedrag. Daarom
wonen ze vaak in een instelling
- Grote kans op onderdiagnostiek, omdat het gedrag gezien wordt als onderdeel van de EVB
1.5 Mensen met een (zeer) ernstig verstandelijke, meervoudige beperking: (Z)EVMB:
- IQ onder de 35. Vaak geschat IQ tussen de 20 en 25
- Naast de ernstige of zeer ernstige verstandelijke beperking hebben ze ook beperkingen in het
bewegen (motoriek) en vaak ook in het zintuiglijk functioneren, zoals zien en horen
- Veel lichamelijke en geestelijke gezondheidsproblemen aanwezig
- Vanwege de aanwezige beperkingen communiceren zij op een geheel eigen en bijzondere manier.
Vaak niet pratend, maar door het maken van geluiden, klanken, bewegingen
- Voor alle aspecten van hun dagelijks leven zijn ze sterk afhankelijk van anderen
1.6 Mensen met een Niet-Aangeboren Hersenletsel (NAH):
- Er is niet per definitie sprake van een verstandelijke beperking als iemand beschadiging oploopt aan
de hersenen door een ziekte of ongeval. Meestal geen achteruitgang in IQ
- Sommige letsels kunnen tot gevolg hebben dat er een grote achterstand wordt opgelopen in de
ontwikkeling en mogelijkheden. Door de hersenbeschadiging functioneert iemand dan als
verstandelijk beperkt
- Naar schatting lopen 140.000 mensen per jaar licht, middelzwaar of zwaar hersenletsel op
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller rubentrieling. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.23. You're not tied to anything after your purchase.