NGTG les 11
Psycholinguïstiek: wat gebeurt er in ons hoofd als je taal produceert en opneemt. Alles rondom hoe taal in ons hoofd
is georganiseerd en hoe je taal leert. Wat er goed en fout (patholinguistiek) kan gaan.
Eerste taalverwerving: leren van je moedertaal. Gaat vanzelf tijdens de gevoelige/kritische periode.
Tweede taalverwerving; leren van een taal na je moedertaal. Studeren van taal nodig.
Neurolinguïstiek: waar in de HERSENEN zit ons taalgevoel etc.
Patholinguistiek: eerste taalverwerving gaat niet goed: taalontwikkelingsstoornissen (tos). Moeilijk om te bepalen of
iets een achterstand is of gewoon langzame ontwikkeling. Gebarentaal nodig door gebrek> doofheid, dus stoornis??
Maar met taalvermogen van doven is niks aan de hand, dus geen tos.
Linkerhersenhelft voor taal. Afasie: taalstoornis door hersenbeschadiging. Gebied van Broca (voorin
linkerhersenhelft) voor taalproductie (woorden niet kunnen vinden). Gebied van Wernicke (achterin) voor begrijpen
van taal (geen inhoud in productie, tonotono).
Gebarentaalgebruiker, vb hersenbloeding rechterhersenhelft stoornis? Geen stoornis want GT talig, zit in begrip en
productie ipv motoriek. Taal zit niet in lichaam maar in denken, dus Ook bij gebarentaalgebruikers in linkerhelft.
Overzicht van eerste taalverwerving:
Voortalige periode (0-1) -Huilen, vegetatieve geluiden (bra ma), vocaliseren (geluidjes maken), vocaal spel
-Brabbelen (onzinwoordjes)
-> universeel (5-8 maanden)
-> meer taalspecifiek (8-12 maanden)
Vroegtalige periode (1-2,5) –Eenwoordzinnen (constant met een combinatie van klanken 1 iets bedoelen)
-Twee- en meerwoordzinnen
Differentiatiefase (2,5-5) Uitbreiding van alle domeinen van de taalontwikkeling:
-Complexere zinnen (syntaxis)
-Ontwikkeling woordstructuur (morfologie)
-Verdere fonologische ontwikkeling
-Uitbreiding woordenschat
-Ontwikkeling pragmatische vaardigheden
Voltooiingsfase (5-7) Leren van uitzonderingen, uitdrukkingen en uitbreiding woordenschat en pragmatische
vaardigheden.
Dit proces is gelijk voor horende en dove kinderen. Dove kinderen vocaliseren en brabbelen, maar horen hun eigen
geluid niet, en horen de feedback van de ouders ook niet> geen beloning/aandacht, dus niet leuk meer. Op moment
dat dove kinderen stoppen met brabbelen gaan ze met hun handen spelen (als ze GT krijgen aangeboden), waar
horende kinderen met hun stem spelen. Rond 1e jaar dus ook het 1e gebaar. Handvormen hoeven niet te kloppen
maar er wordt wel iets mee bedoelt.
-ouders praten langzaam tegen kinderen, hoger praten, veel herhalen, veel mimiek. Dove ouders veel mimiek, veel
herhalen, groter rustiger gebaren en in BLIKVELD van kinderen gebaren.
CDS child directed sign. Tot het kind gerichte taal.
Dus taalverwerving voor gesproken taal en GT precies hetzelfde.
Discourse – zinnen – woorden – morfemen – fonemen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Myrthevw14. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.