Burgerlijk recht – Hoofdstuk 2
Wat is erfrecht?
Erfrecht geheel aan regels aangaande de vermogensrechtelijke gevolgen van een
overlijden van een natuurlijk persoon (boek 4 BW), opvolging van het vermogen
Rechten en plichten overledene gaan over op zijn erfgenamen
Erflater degene die overlijdt
Saisine-beginsel le mort saisit le vif – de dode grijpt de levende
o Erfgenamen verkrijgen alle goederen van erflater
o Erfgenamen verkrijgen alle schulden van de erflater
o Dode bepaalt de vermogensrechtelijke positie van de achterblijvers, zijn vermogen
wordt doorgeschoven naar de erfgenamen
BW heeft gelaagde structuur hoe verder je in het BW komt, hoe specifieker de regels
3 omstandigheden die richtinggevend zijn:
o Familierechtelijke betrekkingen van de overledene
o Verzorgingsgedachte degenen die achterblijven moeten een zekere mate van
verzorging hebben naar hun behoefte
Met het oog op belangen achterblijvende echtgenoot is er een wettelijke
verdeling om de echtgenoot te beschermen – spullen naar echtgenoot
o Testaire vrijheid partij-autonomie overledene; iedereen bepaalt zelf hoe hij zijn
rechtsverhoudingen vormgeeft
Boek 4 BW, titels:
1. Algemene bepalingen artikelen met invloed op het hele erfrecht
2. Erfopvolging bij versterf wie is erfgenaam als er niks geregeld is?
3. Erfrecht bij versterf van de niet van tafel en bed gescheiden echtgenoot en van de
kinderen alsmede andere wettelijke rechten 4:13!
4. Uiterste willen formele aspecten van uiterste wilsbeschikkingen en legitieme portie
5. Onderscheiden soorten van uiterste willen erfstellingen, legaten, lasten, executele en
bewind
6. Gevolgen van de erfopvolging overgang van vermogen, verklaring erfrecht en zuiver
aanvaarden, beneficiar aanvaarden of verwerpen
Onderscheid ab-intestaat en testamentair erfrecht:
Ab-intestaaterfrecht het wettelijke erfrecht / erfrecht bij versterf. Indien men zelf vóór
zijn overlijden niets regelt van toepassing
o Zoals de wetgever het heeft geregeld
o Geldt voor zover de erflater geen afwijkende regeling heeft opgesteld
Testamentair erfrecht het zelf treffen van een regeling
o Gaat boven de wettelijke regeling
Maar: niet per se het één of het ander; er kan een mix bestaan, waarbij een aantal dingen
geregeld is en een aantal dingen niet (waarbij er teruggevallen wordt op wat er in de wet staat)
Wie erft?
Soms: in uiterste wil geregeld
Niet in testament geregeld erfrecht bij versterf toepassen
Internationale aspecten:
, 17-08-2015: Europese Erfrechtverordening – bepaalt welk recht van toepassing is op
vererving en afwikkeling van nalatenschappen met internationale aspecten
Hoofdregels erfopvolging (art. 4:9-4:12 BW)
Parentelen groepen van erfgenamen, afstammelingen van een bepaalde ouder
o Eerste parentele: echtgenoot en kinderen
o Tweede parentele: ouders, broers en zussen
o Derde parentele: grootouders
o Vierde parentele: overgrootouders
Treft men een erfgenaam in de eerste parentele, wordt niet verder gezocht in de tweede. Een
erfgenaam vinden in de eerste parentele, sluit de andere parentelen uit
Plaatsvervulling als iemand uit de groep erfgenamen is weggevallen, wordt zijn plaats
ingenomen door andere(n)
Indien niemand kan erven: vermogen gaat naar de Staat
Berekening van de erfdelen – hoofdregels:
Erfgenamen uit eigen hoofde erven voor gelijke delen (bijv. 5 broers achterlaten allemaal
1/5e deel)
Erfgenamen bij plaatsvervulling erven staaksgewijze deel van degene van wie de plaats
vervuld wordt verdeeld onder plaatsvervullers
Berekening van de erfdelen: de tweede parentele:
Ouders, broers en zussen erflater
Art. 4:11 BW: bijzondere regels t.a.v. erven in de tweede parentele
o Erfdeel halfbroer of -zus is de helft van dat van een broer, zus of ouder
o Erfdeel ouders is altijd minstens een kwart, zo niet ophoging tot een kwart
Tactiek bij verdelen in de tweede parentele:
o Ouders, broers en zussen krijgen 2x
o Halfbroers en -zussen krijgen x
Plaatsvervulling:
4:12 lid 1 BW: gevallen van plaatsvervulling:
o Vooroverlijden
o Onwaardigheid niemand mag voordeel genieten van zijn eigen misdrijf
o Onterving
o Verwerping
o Vervallenverklaring van erfrecht
Eisen voor ab-intestaaterfgenaamschap:
o Bestaanseis (art. 4:9 BW)
o Familierechtelijke betrekking (juridisch bloedverwantschap)
o Zesde graad (verder dan de zesde graad erf je niet)
Geen erfgenamen:
Art. 4:189 BW: als een erflater geen erfgenamen heeft wordt de nalatenschap door de Staat
verkregen
Geen testament, wettelijke verdeling:
Voor 1 januari 2003: als iemand met 1 echtgenoot en 3 kinderen overlijdt, krijgt iedereen
1/4e van de nalatenschap en de goederen worden onderling verdeeld
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller rbrouwer12. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.08. You're not tied to anything after your purchase.