100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na je betaling Lees online óf als PDF Geen vaste maandelijkse kosten
logo-home
Samenvatting biologie thema 4: evolutie 4 VWO $3.35
In winkelwagen

Samenvatting

Samenvatting biologie thema 4: evolutie 4 VWO

 0 keer verkocht
  • Vak
  • Niveau

Samenvatting van 10 pagina's van thema 4: evolutie biologie 4 VWO. INCLUSIEF UITGEWERKTE BEGRIPPEN EN VERDUIDELIJKENDE AFBEELDINGEN.

Voorbeeld 2 van de 11  pagina's

  • 2 mei 2023
  • 11
  • 2022/2023
  • Samenvatting
  • Middelbare school
  • 4
avatar-seller
Samenvatting Thema 4, 5 & 6:
§4.1:
De aarde bestaat ongeveer 4,6 miljard jaar, naar schatting ontstond er 3,8 jaar
geleden eencellig leven op aarde, pas 670 miljoen jaar geleden ontstonden
meercellige.
En zo’n 542 miljoen jaar geleden ontstonden gepantserde dieren, geleedpotigen en
stekelhuidigen, ook ontstonden de eerste vissen.

Er was rond die tijd naar schatting 7% zuurstof in de lucht aanwezig.

Tot in het Siluur speelde het leven zich in het water af. In devoon ontstonden
landplanten die dieren naar het land lokte. Hierdoor evolueerde geleedpotige in
gewervelde en amfibieën.
In het Carboon ontstonden planten met vaatbundels, deze planten werden steeds
groter. Tegelijkertijd ontstonden reptielen en insecten.
Het Mesozoïcum was het tijdperk van de reptielen, zij waren de eerste landdieren
onafhankelijk van het water.
In het Jura ontstonden veel verschillende reptielen, de eerste zoogdieren en vogels
ontstonden. Deze dieren konden zich verder ontwikkelen na de meteorietinslag.

Aan het ontstaan van het leven ging een chemische evolutie vooraf, hierin
ontstonden stoffen die tot het ontstaan van eencelligen hebben geleidt.

Oeratmosfeer => De atmosfeer 3 miljard jaar geleden.
\__ Bevatte vooral: stikstof, waterdamp, koolstofmonoxide, koolstofdioxide, etc.
* Een vergelijkbaar gasmengsel komt nu vrij bij vulkaanuitbarstingen.

Door de toevoer van energie (UV-straling, botsing met meteorieten en elektrische
ontladingen) kunnen deze gassen ioniseren, waarbij anorganische stoffen
ontstaan.

Anorganische stoffen => stoffen opgebouwd uit kleine eenvoudige moleculen.
\__ Bijvoorbeeld: CO, CO2, H2O, NaCl en O2.
Organische stoffen => relatief ingewikkelde en grote moleculen.
\__ Bijvoorbeeld: glucose (C6H12O6)

Het Miller-Urey-experiment bootste het ontstaan van organische stoffen uit
anorganische stoffen in het laboratorium na. Hij stelde een gasmengsel bloot aan
elektrische ontladingen en toen ontstonden er onder andere aminozuren en
nucleotiden.

Oersoep => de ingedikte oerzee, vol met organische stoffen.
\__ Kleine moleculen verenigde zich tot grotere moleculen en de eerste cellen
ontstonden.

Zelforganisatie => het vormen van cellen uit organische stoffen.
\__ Eenheden met nieuwe eigenschappen ontstaan.

Black smokers => vulkanische schoorstenen aan de zeebodem.
\__ Andere bron van protobionten => gerangschikte druppels organische stoffen.

, De eerste gevonden fossielen zijn prokaryoten (eencellige) organismen, zij waren
anaeroob en heterotroof.
De eerste autotrofe organisme waren cyanobacteriën.

Anaeroob => organismen die alleen kunnen overleven zonder zuurstof.
Aeroob => organismen die zuurstof nodig hebben om te overleven

Heterotroof => organismen die energie verkrijgen uit afbraak van organische
stoffen.
Autotroof => organismen die energie verkrijgen uit anorganische stoffen.
\__ Vaak door middel van fotosynthese.

Ongeveer 1,5 miljard jaar geleden ontstonden de eerste eukaryoten (meercellige).
Deze ontwikkeling lijkt plaatsgevonden te hebben volgens de
endosymbiosetheorie.




Eukaryoten zijn ontstaan door het instulpen van relatief grote prokaryoten en het
door ontwikkelen van de celorganellen.

Biodiversiteit => verscheidenheid aan organismen.
\__ Dankzij de ontwikkeling van levensvormen gedurende miljarden jaren.

Om organismen te organiseren wordt gekeken naar overeenkomende moleculaire
eigenschappen.




De domeinen bacteriën en archaea bestaan uit eencelligen, de prokaryoten. De
bouw van bacteriën en archaea verschilt wel.
Het domein eukaryoten bestaat uit meercellige, dit domein bestaat uit schimmels,
planten en dieren.

Organismen worden verdeeld in rijken, stammen, klassen, orden, families,
geslachten (genus) en soorten (species).
Geslachten bestaan uit soorten van dezelfde voorouder.
Soorten worden aangeduid door wetenschappelijke namen, de binaire naamgeving.

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper irislindeboom. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor $3.35. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 65040 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Begin nu gratis

Laatst bekeken door jou


$3.35
  • (0)
In winkelwagen
Toegevoegd