100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached
logo-home
Samenvatting biologie thema 4: evolutie 4 VWO $3.35
Add to cart

Summary

Samenvatting biologie thema 4: evolutie 4 VWO

 0 purchase
  • Course
  • Level

Samenvatting van 10 pagina's van thema 4: evolutie biologie 4 VWO. INCLUSIEF UITGEWERKTE BEGRIPPEN EN VERDUIDELIJKENDE AFBEELDINGEN.

Preview 2 out of 11  pages

  • May 2, 2023
  • 11
  • 2022/2023
  • Summary
  • Secondary school
  • 4
avatar-seller
Samenvatting Thema 4, 5 & 6:
§4.1:
De aarde bestaat ongeveer 4,6 miljard jaar, naar schatting ontstond er 3,8 jaar
geleden eencellig leven op aarde, pas 670 miljoen jaar geleden ontstonden
meercellige.
En zo’n 542 miljoen jaar geleden ontstonden gepantserde dieren, geleedpotigen en
stekelhuidigen, ook ontstonden de eerste vissen.

Er was rond die tijd naar schatting 7% zuurstof in de lucht aanwezig.

Tot in het Siluur speelde het leven zich in het water af. In devoon ontstonden
landplanten die dieren naar het land lokte. Hierdoor evolueerde geleedpotige in
gewervelde en amfibieën.
In het Carboon ontstonden planten met vaatbundels, deze planten werden steeds
groter. Tegelijkertijd ontstonden reptielen en insecten.
Het Mesozoïcum was het tijdperk van de reptielen, zij waren de eerste landdieren
onafhankelijk van het water.
In het Jura ontstonden veel verschillende reptielen, de eerste zoogdieren en vogels
ontstonden. Deze dieren konden zich verder ontwikkelen na de meteorietinslag.

Aan het ontstaan van het leven ging een chemische evolutie vooraf, hierin
ontstonden stoffen die tot het ontstaan van eencelligen hebben geleidt.

Oeratmosfeer => De atmosfeer 3 miljard jaar geleden.
\__ Bevatte vooral: stikstof, waterdamp, koolstofmonoxide, koolstofdioxide, etc.
* Een vergelijkbaar gasmengsel komt nu vrij bij vulkaanuitbarstingen.

Door de toevoer van energie (UV-straling, botsing met meteorieten en elektrische
ontladingen) kunnen deze gassen ioniseren, waarbij anorganische stoffen
ontstaan.

Anorganische stoffen => stoffen opgebouwd uit kleine eenvoudige moleculen.
\__ Bijvoorbeeld: CO, CO2, H2O, NaCl en O2.
Organische stoffen => relatief ingewikkelde en grote moleculen.
\__ Bijvoorbeeld: glucose (C6H12O6)

Het Miller-Urey-experiment bootste het ontstaan van organische stoffen uit
anorganische stoffen in het laboratorium na. Hij stelde een gasmengsel bloot aan
elektrische ontladingen en toen ontstonden er onder andere aminozuren en
nucleotiden.

Oersoep => de ingedikte oerzee, vol met organische stoffen.
\__ Kleine moleculen verenigde zich tot grotere moleculen en de eerste cellen
ontstonden.

Zelforganisatie => het vormen van cellen uit organische stoffen.
\__ Eenheden met nieuwe eigenschappen ontstaan.

Black smokers => vulkanische schoorstenen aan de zeebodem.
\__ Andere bron van protobionten => gerangschikte druppels organische stoffen.

, De eerste gevonden fossielen zijn prokaryoten (eencellige) organismen, zij waren
anaeroob en heterotroof.
De eerste autotrofe organisme waren cyanobacteriën.

Anaeroob => organismen die alleen kunnen overleven zonder zuurstof.
Aeroob => organismen die zuurstof nodig hebben om te overleven

Heterotroof => organismen die energie verkrijgen uit afbraak van organische
stoffen.
Autotroof => organismen die energie verkrijgen uit anorganische stoffen.
\__ Vaak door middel van fotosynthese.

Ongeveer 1,5 miljard jaar geleden ontstonden de eerste eukaryoten (meercellige).
Deze ontwikkeling lijkt plaatsgevonden te hebben volgens de
endosymbiosetheorie.




Eukaryoten zijn ontstaan door het instulpen van relatief grote prokaryoten en het
door ontwikkelen van de celorganellen.

Biodiversiteit => verscheidenheid aan organismen.
\__ Dankzij de ontwikkeling van levensvormen gedurende miljarden jaren.

Om organismen te organiseren wordt gekeken naar overeenkomende moleculaire
eigenschappen.




De domeinen bacteriën en archaea bestaan uit eencelligen, de prokaryoten. De
bouw van bacteriën en archaea verschilt wel.
Het domein eukaryoten bestaat uit meercellige, dit domein bestaat uit schimmels,
planten en dieren.

Organismen worden verdeeld in rijken, stammen, klassen, orden, families,
geslachten (genus) en soorten (species).
Geslachten bestaan uit soorten van dezelfde voorouder.
Soorten worden aangeduid door wetenschappelijke namen, de binaire naamgeving.

The benefits of buying summaries with Stuvia:

Guaranteed quality through customer reviews

Guaranteed quality through customer reviews

Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.

Quick and easy check-out

Quick and easy check-out

You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.

Focus on what matters

Focus on what matters

Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!

Frequently asked questions

What do I get when I buy this document?

You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.

Satisfaction guarantee: how does it work?

Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.

Who am I buying these notes from?

Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller irislindeboom. Stuvia facilitates payment to the seller.

Will I be stuck with a subscription?

No, you only buy these notes for $3.35. You're not tied to anything after your purchase.

Can Stuvia be trusted?

4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)

65040 documents were sold in the last 30 days

Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now

Start selling

Recently viewed by you


$3.35
  • (0)
Add to cart
Added