Hoofdstuk 13 - Zenuwstelsel
§1 - Het centrale zenuwstelsel
centrale zenuwstelsel: bestaat uit neuronen van de hersenen en het ruggenmerg
- zowel donker als licht
- grijze stof = cellichamen van neuronen
- witte stof = myeline (vetachtige stof)
- hersenen
- cellichamen aan de buitenkant
- uitlopers met myeline aan de binnenkant
- beschermd door de schedel
- omgeven door 3 hersenvliezen
- de twee binnenste vliezen zorgen voor extra bescherming omdat er
hersenvloeistof doorheen stroomt
- deze voeren ook afvalstoffen af
- cellen
- bloed-hersenbarrière
- laat selectief stoffen door
- beschermd tegen ongewenste stoffen
- haarvaten met tight junctions
- astrocyten = gliacellen (= steuncellen met veel uitlopers, vormen een
gesloten kring rond de haarvaten) die zorgen voor stofuitwisseling
tussen het bloed en hersenvocht
- ruggenmerg
- cellichamen aan de binnenkant
- uitlopers met myeline aan de buitenkant
- beschermd door het wervelkanaal
- omgeven door 3 ruggenmergvliezen
perifere zenuwstelsel: bestaat uit uitlopers van neuronen die zenuwen, spieren en klieren
met het CZS verbinden
onderdelen hersenen
- grote hersenen
- links en rechts zijn verbonden via de hersenbalk
- hersenschors: neuronen wisselen informatie met elkaar uit
- sensorische centra (zintuigen)
- primaire ontvangt prikkels, verwerkt ze en zorgt voor bewustwording
- secundaire centrum zorgt voor de mogelijkheid voor interpretatie
doormiddel van geheugen
- hoe complexer de informatie, hoe groter het sensorische centrum
- thalamus
- ontvangt alle zintuig informatie en stuurt het door naar de
hersenschors (niet geur)
- selecteert naar welke gebieden de informatie gaat
- alcohol remt de werking van de thalamus
- extra dopamine wordt aangemaakt: ontspannend gevoel
, - GABA: blijft langer aan de neurotransmitter gebonden,
hersenen gaan langzamer werken
- hypothalamus
- betrokken bij de homeostase (aansturen van de hypofyse)
- bijv. het regelen van je temperatuur met behulp van de thermostaat
- bijv. je biologische klok voor je slaapritme
- kleine hersenen
- grote rol bij het coördineren van je bewegingen
- werkt samen met alle andere delen van je hersenen
- door alcohol raken je kleine hersenen defect en verlies je bijvoorbeeld je
evenwicht
- hersenstam
- middenhersenen
- reflexen met betrekking tot zien en horen
- de pons
- verbinding tussen grote en kleine hersenen
- tussenstation tussen je evenwichtsorgaan en je kleine hersenen
- het verlengde merg
- overgang van hersenen naar ruggenmerg
- bevat veel regelcentra
- hier kruisen de zenuwen waardoor je linker hersenhelft de rechter kant
van je lichaam aanstuurt en andersom
uit de hersenen komen 12 zenuwen
- 11 in het hoofd en de hals
- de zwervende zenuw maakt verbindingen met de longen, verteringsklieren en het
hart
ruggenmerg
- verbind de hersenen met het perifere zenuwstelsel
- heeft 31 ruggenmergzenuwen, vlakbij het ruggenmerg vertakken deze in 2 delen
- sensorische neuronen
- aan de rugzijde
- voeren impulsen van prikkels naar het ruggenmerg
- spinaal ganglion = verdikking met de cellichamen van de sensorische
neuronen bij elkaar
- motorische neuronen
- aan de buikzijde
- hierlangs gaan impulsen vanuit het ruggenmerg naar de spieren
- cellichamen liggen in de grijze stof aan de buikzijde
- aan de rugzijde van de grijze stof liggen schakelneuronen
- aan beide zijden liggen grensstrengen met zenuwknopen = ganglia
- motorische neuronen maken contact
- grensstrengen geven de impulsen door aan de rest van het lichaam
reflex = onbewuste reactie op een prikkel
- reflexen beschermen je
- de meeste reflexen gaan via het ruggenmerg
- schakelneuronen geven de impulsen door
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller liekewelleweerd. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.02. You're not tied to anything after your purchase.