Hoofdstuk 1: INLEIDING
1. Materialiseren van punten
1.1. Markeren van punten
= a ankelijk van: Omstandigheden, vereiste duurzaamheid en func e
Aandachtspunten:
- Signaal opze en en centreren mogelijk
- Ople en met ondergrondse leidingen
- Piket: kop moet gelijk met het maaiveld
1.2. Afpalen van percelen
= taak van landmeter – expert
Veel materialen mogelijk:
- Vroeger: Wi e zandsteen, Arduin of Beton
- Nu: Fenopalen of Palen uit PVC
2. Visualiseren van punten op het
2.1. Jalon en toebehoren
Afstand:
- Blote oog: enkele honderden meters
- Kijker: ongeveer 1km
Taak = Meetlijnen zichtbaar
- Jalon: inzichten in een vlak
o Begin en eindpunt van meetlijn of snijpunt van lijnen
- Jalon richter: zo laag mogelijk houden, fout het kleinst
- Jalon sta ef: gebruikt indien verhard terrein
2.2. Sta ef of driepoot
Lichte uitvoering: waterpasinstrument
Zwaardere uitvoering: totaalsta on
3. Visualiseren van punten op het
Absolute voorwaarde: voor een correcte me ng uit te voeren moet het toestel of het instrument
perfect horizontaal of ver caal opgesteld worden
- Ver caal: de lijn in de rich ng van de zwaartekracht, haaks op horizontaal/equipoten aalvlak
Begrippen:
- Uit lood: iets dat niet zuiver ver caal staat
- Normaalrich ng: loodrecht op ellipsoïde in bepaald punten
- Schietloodafwijking: hoek tussen schietloodrich ng en normaalrich ng
, 4. Ver caal – horizontaal
Begrippen:
- Horizontaal: de rich ng loodrecht op de ver cale rich ng
o = rela ef begrip en a ankelijk van plaats en hoogte waarnemer
- Nadirpunt: punt loodrecht onder een punt
- Zenit: Punt op hemelbol recht boven een punt
- Lokaal horizontaal vlak: een vlak loodrecht op de loodlijn of loodrecht op de rich ng van de
zwaartekracht, ter plaatste van de waarnemer
4.1. Doosniveau
Waterpasje = rond metalen doosje gevuld met an vries en een luchtbel. Aan de bovenzijde is een een
of meerdere cirkels afgedrukt. Deze moet ingespeeld worden:
- Bel binnen cirkel brengen → doosniveau = horizontaal
Nadeel = kleine kromtestraal van bolvormige kap → gevolg = beperkte precisie.
4.2. Jalonrichter
= doosniveau op haaks gebogen metaal strip, richtvlak doosniveau in de jalonrichter staat loodrecht
op rich ng metaalstrip.
Principe:
- Jalonrichter tegen jalon houden → bel doosniveau inspelen in ring
- Herhalen andere kant van jalon:
o indien bel inspeelt = jalon staat ver caal
- bel buiten ring = niveau ontregelt
o jalon goed ver caal stellen
o stand wijzigen zodat de hel van de geconstateerde fout overblij
o jalon richter terug op 1ste plaats: dezelfde halve fout naar andere kant.
4.3. Buisniveau
= cilindervormig glazen buisje, inwendig over de lengterich ng aan de boven kant flauw cirkelvormig
uitgeslepen.
- indien eerste as nauwkeurig ver caal gesteld moet worden → uitgerust met buisniveau/libel
Werking:
- onder invloed van zwaarte kracht → libel zoekt hoogste punt
o in liggende stand → libel in het midden van het buisje = nulpunt
- Uitwendig: twee lange en aantal korte streepjes
o Korte: 2mm van mekaar = Parijs lijn = nauwkeurigheid van niveau.
o Lange: gelijke afstand op totale afstand van de belgroo e
4.4. Raaklijn en richtlijn
Raaklijn: elke lijn die binnenzijde van het niveau op de plaats van het midden van de bel raakt.
Richtlijn van het niveau: is de raaklijn die in het nulpunt raakt aan de binnenkant van cirkelvormig
niveau.
- Indien richtlijn horizontaal ligt = niveau ingespeeld = bel bevindt zich tussen twee lange
strepen
, 4.4.1. Controle
Controle uit te voeren door 180° te draaien. Indien buisniveau niet opnieuw inspeelt:
→ halve afwijking wegnemen met stelschroef
4.4.2. Hoekwaarde van het niveau
= hellingverandering die de raaklijn ondergaat bij een belverplaatsing over een afstand van een
Parijse lijn
- Uitgedrukt in: sexagesimale seconden
- Hiervoor geldt: hoe kleiner de hoekwaarde hoe nauwkeuriger
o Bij kleine hoekverandering → snelle verplaatsing van bel tot volgende streepje
- Toepassing: doorsniveau → te grote hoekwaarde → niet zo nauwkeuring
4.4.3. Reversieniveau
= speciale uitvoering van buisniveau (dubbelzijdig buisniveau)
- Inwendig, boven- en onderaan bolvormig uitgeslepen → twee richtlijnen die // zijn
Toepassing: indien niveau nodig is dat ook gebruikt moet kunnen worden als het niveau 200g om zijn
lengteas gedraaid is.
4.4.4. Stelschroevenblok met doosniveau
- Ver cale as = eerste as = draait landmeetkundig instrument horizontaal over.
o Moet perfect ver caal staan:
Grove regeling: doosniveau
Fijnregeling: buisniveau
, 4.4.5. Waterpas regeling
Doosniveau
1. Luchtbel naar midden brengen – draaien aan twee stelschroeven – tegengestelde rich ng
2. Luchtbel in midden van cirkel brengen – draaien aan resterende stelschroef
Buisniveau
1. Buisniveau parallel plaatsen met een lijn – draaien aan twee stelschroeven – tegengestelde
rich ng – bel in het midden brengen
2. Roteer buisniveau 90° - bel in midden brengen – draaien aan resterende stelschroef
3. Controle: blij luchtbel in midden wanneer instrument 180° gedraaid wordt
o Indien ja: herhalen procedure
4. Indien bel niet in midden blij → buisniveau ontregeld – richtlijn buisniveau niet loodrecht op
primaire as
Belangrijk:
Men kan nog steeds correcte me ngen uitvoeren indien:
- De hel van de vastgestelde beluitwijking wordt gecorrigeert
- Wanneer men toestel roteert, zal men dezelfde afwijking van de bel vaststellen
- Resultaat: de scheefstand van de primaire as is opgehoffen en het toestel is waterpas
gebracht.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller PieterNijssen1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $13.40. You're not tied to anything after your purchase.