Deze samenvatting is gemaakt op basis van de cursus van 2023 en de bijhorende slides. Je zal merken dat deze samenvatting net iets ruimer is bij bepaalde situaties, maar dit zorgt ervoor dat het ook duidelijker wordt.
In de samenvatting zijn er ook namen die een bepaalde kleur hebben. Deze kleur i...
DE GROENEN
INLEIDING
Ontstaan van AGALEV kan in verschillende manieren benaderd worden:
1) historisch anekdotische benadering: opeenvolging van feiten en gebeurtenissen die er toe hebben geleid dat
een bepaalde partij zich ontwikkeld
2) Politologische theorieën: formuleren van een thermische kader dat een verklaring biedt waarom en wanneer
bepaalde types van partijen ontstaan
De groenen:
Vanuit politiek-maatschappelijke problemen: milieuvervuiling, bewapening en de bijhorend verontrusting
Vanuit het verlengde van de sociale bewegingen
HET SYSTEEM-ANALYTISCH MODEL VAN AESTON EN DE BREUKLIJNENTHEORIEËN
Easton: model van politiek systeem (niet kennen)
Input:
o Eisen = verwachtingen die bij de bevolking
leven en waarvan men verwacht dat ze een
politieke oplossing krijgen
Aandacht krijgen door:
protestacties of mandatarissen aan
te spreken
o Steun = uitingen van vertrouwen in het
politiek systeem
Politieke systeem
o Gatekeepers: gaan d eisen uit de samenleving gaan selecteren en bundelen (want te groot aantal
eisen zou een te grote druk vormen op het systeem)
Output:
o Handelingen -> vb: herstellen van een dijkbreuk na overstromingen
o Beslissingen -> vb: wetten en decreten …
o Opm: ‘niets doen’ is ook een vorm van output
Feedback-mechanisme: de politiek gemeenschap die reageert op de output en invloed heeft op de input
o Zorgt vaak ook voor de vorming van politieke partijen
Klassieke breuklijnentheorie: kan ook een essentiële verklarende factor zijn voor het ontstaan van politieke partijen
Vb: in landen waar er conflicten tussen Kerk en Staat bevinden, komen confessionel partijen terug
Werd uitgewerkt in België in 1963 door Van den Brande:
o 3 soorten:
Levensbeschouwelijke breuklijn
Communautaire breuklijn
Sociaal-economische breuklijn
o MAAR: opkomst van de groene partij kan niet op de basis van de traditionele breuklijnen verklaard
worden
Maar wel door de ‘materialisme vs postmaterialisme’ breuklijn
Werd uitgediept door Hellemans:
o Rechts-autoritaire: wil de verwarring en onzekerheid die ontstond door de
modernisering gaan reduceren een forceren tot een terugkeer naar oude
waarden
o Link-libertaire: tegen de barrières die de verwezenlijking aan een
pluralistische cultuur in de weg staan
, VAN BEWEGING TOT PARTIJ
DE HERLEVINGSBEWEGING
Eerste kiemen van de groene beweging: herlevingsbeweging
Jaren ’70: beweging rond Luc Versteylen
o Waren tegen de prestaties-dwang in het onderwijssysteem
o Nieuwe waarden naar voor schuiven: soberheid, samenhorigheid en stilte
Verschillende initiatieven:
- Eigen uitgeverij ‘Stil Leven’ met christelijk geïnspireerde bezinningsteksten (1971)
- Redding van een dorpsschooltje
Ondanks alles: nog steeds gezien als een marginale groep
- Strijd tegen het Duwvaartkanaal Oelegem
- Oprichting actiegroep ‘De Groene Fietsers’ -> gingen op ludieke manier de milieu- en verkeersproblemen
aankaarten
- Oprichting denkproef ‘Dagelijkse Doeningen’
- ‘De Landelijke Dagelijkse Doening’ -> een uitvoerende comité om verschillende actiegroepen verzamelen
o Luc Versteylen als leidersfiguur
Verkiezingen 1974 en 1976: ‘Groene Lijsten’ opstellen olv Luc Versteylen
= verkiesbare kandidaten die de belangen van de milieubeweging
binnen hun partij zou kunnen verdedigen
Maw: het geven van stemadvies aan de ecologisch-bewuste kiezer
- Werkte niet (meeste figuren konden beloften niet nakomen) -> in
parlementsverkiezingen van 1977: Luc Versteylen met enkele
getrouwen, onder de naam Agalev, naar de verkiezingen
o Resultaat: mager, namelijk 0,3%
Kan komen door onpersoonlijk karakter van partij (inhoud > mensen)
1979:
- Intern: klemtoon op vormingswerk
- Extern: ludieke acties
- Positie van Luc Versteylen werd in vraag gesteld
DE PARTIJ AGALEV
Aantal nieuwkomers: Leo Cox, Ludo Dierickx, Magda Aelvoet en Mark Dubrulle
Doelstelling: van AGALEV een echte partij uitbouwen
o Maar zorgde voor aanvaringen met Luc Versteylen -> zorgde voor woelige periodes
Woelige periode tussen 1979 en 1982: 2 fracties:
- Een groep rond Luc Versteylen die voor het zijn van de beweging is
- Een groep die voor de gestructureerde partij is
Verkiezingen van 1979: in Vlaanderen kreeg men 2,3% van de stemmen -> wijst op doorbraak in het grote publiek
en media
Parlementsverkiezingen van 1981: resultaat: 2 kamerzetels en 1 senaatzetel
Men had een evaluatieberaad opgesteld -> deze evaluatie leidde tot
Luc Versteylen nam ontslag uit AGALEV
het stichtingscongres van AGALEV als politieke partij
, DE PARTIJ
ECOLOGISME
Mei 1982: eerste echte partijcongres in Hasselt
In jaren ’70: in alle Europese landen was er een ‘groene’partij aanwezig
Groen kan op verschillende manier geïnterpreteerd worden:
o Milieu-ideologie: milieu-partijen -> zijn ‘single-issue’-partijen
o Ecologisme: eco-partijen -> AGALEV
WAT IS ECOLOGIE?
= een wetenschap die bij het onderzoeksveld van de biologische wetenschappen aanleunt
Kijkt naar relaties van organismen tot hun omgeving
Centrale uitgangspunten:
- Totaliteitsgedachte
- De complexiteitsgedachte
- De interdependentiegedachte
- De kringloopgedachte
- De dynamische gedachte
- De evolutiegedachte
ECOLOGISME VS MILIEU-IDEOLOGIE
Milieu-ideologie = ideeëngoed dat zich op milieuprobleem concentreert, de waarde van de natuur en het milieu
centraal stelt en voor een actieve aanpak van deze problemen opkomt
Enkel betrokken in het politieke wanneer men wetten of reglementeringen stemt
Ecologisme = totaal-ideologie -> wil iets zeggen over alle belangrijke terreinen van het maatschappelijk leven
Alle terreinen in vergelijking met het milieu-ideologie
Basisgedachte:
o De wereld in crisis door de scheefgetrokken verhouding tussen mens en natuur
o Geen verschil tussen kapitalistische en socialistische landen
o Verwerpen van grote machtsconcentraties en doorgedreven schaalvergroting
o Pacifisten, geweld is beneden de menselijke waardigheid
o Voorstanders van de parlementaire democratie
o Gelijkheid staat centraal
HET VERSCHIL TUSSEN MILIEUPARTIJEN EN ECO-PARTIJEN
Milieu-partijen -> milieubewegingen (verenigingen, actiegroepen en organisatie)
Eco-partijen -> ecologische bewegingen
Verschil tussen beide:
- Milieu-partij: vooral lokaal gericht en streeft naar beperkte doelstelling + eerder rechts in het politiek
spectrum
- Eco-partij: bredere doelstellingen en een veelomvattender programma
SITUARING VAN AGALEV BINNEN HET POLITIEKE SPECTRUM
Situeren van AGALEV in het politiek spectrum = moeilijk
- Links-rechts? -> L Dierickx: linkse partij
- Materialisme vs postmaterialisme? -> postmaterialistische
- Confessioneel vs niet-confessioneel? -> geen rol
- Communautair vs niet-communautair? -> Men hield zich vaak buiten de discussies
- Progressief of conservatief? -> L Dierickx: progressieve partij
, STROMINGEN BINNEN DE PARTIJ
1) Fundamentalisten -> wilden geen compromissen sluiten, dus in oppositie
2) Realisten -> om te realiseren moest men aan de macht deelnemen -> regeringsdeelname (overheerste in
AGALEV en ECOLO)
DE PARTIJPROGRAMMA
‘Groen’ staat niet enkel voor het verdedigen van het milieu, maar ook voor andere elementen:
Ter info:
1) Een groene democratie
2) Stop kernenergie Europese verkiezingen van 1979: het
3) Een gezonde en werkverschaffende economie programmapunt van AGALEV heeft
4) Beter openbaar vervoer en veilig verkeer gelijkenissen van de Volksunie -> rechter
5) Halt aan de vervuiling dan verwacht
6) Geen apartheid
7) Eerbied voor natuur en leven
8) Stop de wapenhandel
9) Gerechtigheid voor de derde wereld
10) Menswaardige scholen
PARTIJCONGRESSEN
1982: eerste congres
1985: botsing tussen radicalen en realisten
1989: rotatieprincipe
1994: samenwerking rond concrete thema’s
1997: meerderheid was voorstander van regeringsdeelname
2003: men vormde een progressief sociaal-economisch alternatief, maar wou geen kartel vormen
2005: ecologische economie, multiculturele samenleving
2007: kritiek over de vaagheid en begrijpelijkheid
DE VERKIEZINGSDEELNAME
GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN
In 1976: men maakte ‘Groene lijsten’, maar dat was een mislukking want men hield geen rekening men de kleine
drukkingsgroep
In 1982: men had in 62 gemeenten een eigenlijst bij de verkiezingen (= doorbraak op lokaal niveau)
- Resultaat: 2,8%
- Meestal eindigde men in de oppositie (in Luik eindigde men in de coalitie met socialisten, maar hield niet
lang stand)
In 1988: resultaat: 4,7%
In 1994: groei van de partij gebeurde vooral in de breedte
- Meer coalities
- In Zwijndrecht: eerste groene burgemeester van Vlaanderen
In 2000: de resultaten waren beneden de verwachtingen
In 2006: verlies in zowel Vlaanderen als Wallonië
, PARLEMENTSVERKIEZINGEN
In 1977: eerste deelname
- Resultaat: 0,3%
In 1978: vervroegde verkiezingen
- Resultaat: 0,7%
In 1981: resultaat: 3,9%
- Drie volksvertegenwoordigers
In 1985 -> 1987 -> 1991
- Resultaat: van 6,1% -> 7,3% -> 8%
In 1995: men was een volwaardig groen economisch en sociaal alternatief
- Resultaat: verlies
In 1999: grootste winst voor groen
- In Vlaanderen als 5de partij, in Wallonië als derde partij
- Waarom?: dioxinecrisis
- Wou geen structurele samenwerking met socialisten (maar stond wel open voor samenwerking rond
concrete beleidspuntn)
In 2003: grote nederlaag
- Gevolg: Jos Geysels nam ontslag
In 2007: sprake van herstel
- Bereid tot regeringsdeelname, maar niet welkom bij oranje-blauwe onderhandelaars
EUROPESE VERKIEZINGEN
In 1979: samen met groene partijen uit andere landen had men een succes, maar geen verkozenen
In 1984: één verkozenen
In 1989: groot succes
In 1994: teleurstelling
In 1999: tweede zetel
In 2004: verlies
In 2009: zelfde als huidige situatie
CONCLUSIE
- Agalev scoort het slechts bij de gemeenteraadsverkiezingen -> 2 verklaringen:
o Men deed niet in alle gemeenteraadsverkiezingen mee
o Men was meer ideologisch gezind, en minder op een charismatisch of bekend figuur
- Opmars van de groenen in Vlaanderen afgeremd
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller febevandamme. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.75. You're not tied to anything after your purchase.
