H3 Waardering van obligaties
Voor investeringen in nieuwe installaties en apparatuur is geld nodig, vaak veel geld. Soms kunnen
bedrijven inkomsten behouden en accumuleren om de investeringskosten te dekken, maar vaak
moeten ze extra geld ophalen bij beleggers. Als ze ervoor kiezen om geen extra aandelen te verkopen,
moet het geld afkomstig zijn van lenen. Als contant geld slechts voor een korte tijd nodig is, kunnen
bedrijven lenen bij een bank. Als ze geld nodig hebben voor langetermijninvesteringen, geven ze over
het algemeen obligaties uit, die gewoon langlopende leningen zijn. Bedrijven zijn niet de enige
emittenten van obligaties. Gemeenten halen ook geld op door obligaties te verkopen. Dat geldt ook
voor nationale regeringen. We beginnen onze analyse van de obligatiemarkt door te kijken naar de
waardering van staatsobligaties en naar de rente die de overheid betaalt als ze leent. Verwar deze
rentevoet niet met de kapitaalkosten voor een bedrijf. De projecten die bedrijven ondernemen zijn
bijna altijd risicovol en beleggers eisen hogere rendementen van deze projecten dan van veilige
staatsobligaties. (In hoofdstuk 7 beginnen we te kijken naar de extra rendementen die beleggers
eisen van risicovolle activa.) De markten voor staatsobligaties zijn enorm. In november 2014 bezaten
beleggers $ 12,9 biljoen aan Amerikaanse staatsobligaties en Amerikaanse overheidsinstanties
hielden nog eens $ 5,1 biljoen aan. Ook de obligatiemarkten zijn gesofisticeerd. Obligatiehandelaren
maken massale transacties gemotiveerd door kleine prijsverschillen. Dit boek is niet voor
professionele obligatiehandelaren, maar als u betrokken wilt zijn bij het beheer van de schulden van
het bedrijf, moet u verder gaan dan de eenvoudige mechanica van obligatiewaardering.
Gekwalificeerde financiële managers begrijpen de obligatiepagina's in de financiële pers en weten
wat obligatiehandelaren bedoelen wanneer ze spotrentes of rendementen tot de vervaldatum
citeren. Ze realiseren zich waarom de korte rente meestal lager (maar soms hoger) is dan de lange
rente en waarom de langstlopende obligatiekoersen het meest gevoelig zijn voor schommelingen in
de rente. Ze kunnen reële (voor inflatie gecorrigeerde) rentetarieven en nominale (geld)
rentetarieven onderscheiden en anticiperen op hoe toekomstige inflatie de rentetarieven kan
beïnvloeden. We behandelen al deze onderwerpen in dit hoofdstuk. Bedrijven kunnen niet lenen
tegen dezelfde lage rente als overheden. De rente op staatsobligaties is echter een maatstaf voor alle
rentetarieven. Wanneer de rente van de overheid omhoog of omlaag gaat, volgen de bedrijfsrentes
min of meer proportioneel. Daarom hadden financiële managers beter begrepen hoe de
overheidstarieven worden bepaald en wat er gebeurt als ze veranderen. Bedrijfsobligaties zijn
complexere effecten dan staatsobligaties. Het is waarschijnlijker dat een bedrijf niet in staat is om
met het geld te komen om zijn schulden te betalen, dus beleggers moeten zich zorgen maken over
het wanbetalingsrisico. Bedrijfsobligaties zijn ook minder liquide dan staatsobligaties: ze zijn niet zo
gemakkelijk te kopen of te verkopen, vooral niet in grote hoeveelheden of op korte termijn. Deze
complicaties beïnvloeden de "spread" van de rente op bedrijfsobligaties ten opzichte van de rente op
staatsobligaties met vergelijkbare looptijden. Dit hoofdstuk introduceert alleen bedrijfsschulden. We
nemen een meer gedetailleerde blik in de hoofdstukken 23 en 24.
3-1 De contante waardeformule gebruiken om obligaties te waarderen
Als u een obligatie bezit, heeft u recht op een vaste reeks contante uitbetalingen. Elk jaar totdat de
obligatie vervalt, int u regelmatige rentebetalingen. Op de vervaldag, wanneer u de laatste
rentebetaling krijgt, krijgt u ook de nominale waarde van de obligatie terug, die de hoofdsom van de
obligatie wordt genoemd.
Een korte reis naar Parijs om een staatsobligatie te waarderen
,Waarom gaan we naar Parijs, afgezien van de cafés, restaurants en het verfijnde nachtleven? Omdat
we willen beginnen met het eenvoudigste type obligatie, een die slechts één keer per jaar betalingen
doet. Franse staatsobligaties, bekend als OATs (afkorting van Obligations Assimilables du Trésor),
betalen rente en hoofdsom in euro's (€). Stel dat u in oktober 2014 besluit om €100 nominale waarde
te kopen van de 4,25% OAT die in oktober 2018 vervalt. Elk jaar tot de looptijd van de obligatie heeft
u recht op een rentebetaling van .0425 × 100 = €4,25. Dit bedrag is de coupon van de obligatie.
Wanneer de obligatie in 2018 vervalt, betaalt de overheid u de laatste € 4,25 rente, plus de hoofdsom
van € 100. Uw eerste couponbetaling is over een jaar, in oktober 2015. Dus de contante betalingen
van de obligatie zijn als volgt:
Wat is de contante waarde van deze betalingen? Het hangt af van de alternatieve kosten van kapitaal,
die in dit geval gelijk zijn aan het rendement dat wordt geboden door andere staatsobligaties in
euro's. In oktober 2014 boden andere Franse staatsobligaties op middellange termijn een rendement
van slechts 0,15%. Dat is wat je opgaf toen je de 4,25% OATs kocht. Daarom, om de 4,25% OATs te
waarderen, moet u de kasstromen verdisconteren op .15%:
Obligatiekoersen worden meestal uitgedrukt als een percentage van de nominale waarde. Zo werd de
prijs van uw 4,25% OAT genoteerd als 116,34%. Je hebt misschien een kortere manier opgemerkt om
deze obligatie te waarderen. Uw OAT komt neer op een pakket van twee investeringen. De eerste
investering krijgt de vier jaarlijkse couponbetalingen van €4,25 per stuk. De tweede krijgt de
nominale waarde van € 100 op de vervaldag. U kunt de lijfrenteformule uit hoofdstuk 2 gebruiken om
de couponbetalingen te waarderen en vervolgens de contante waarde van de laatste betaling op te
tellen. PV(obligatie) = PV(lijfrente van couponbetalingen) + PV(laatste betaling van de hoofdsom) =
(coupon × 4-jaars lijfrentefactor) + (laatste betaling × disconteringsfactor)
Zo kan de obligatie worden gewaardeerd als een pakket van 2an annuïteit (de couponbetalingen) en
een enkele laatste betaling (de aflossing van de hoofdsom). We hebben zojuist de .15% rente gebruikt
om de contante waarde van de OAT te berekenen. Nu draaien we de waardering om: Als de prijs van
de OAT 116,34% is, wat is dan de rente? Welk rendement krijgen beleggers als ze de obligatie kopen
en vasthouden tot de vervaldatum? Om deze vraag te beantwoorden, moet u de waarde van de
variabele y vinden die de volgende vergelijking oplost:
Het rendement y wordt het rendement van de obligatie tot de vervaldatum genoemd. In dit geval
weten we al dat de contante waarde van de obligatie €116,34 is tegen een discontovoet van 0,15%,
dus het rendement tot de vervaldatum moet 0,15% zijn. Als u de obligatie koopt tegen 116,34% en
deze tot de vervaldatum aanhoudt, verdient u een rendement van 0,15% per jaar. Waarom is het
, rendement tot de vervaldatum lager dan de couponbetaling van 4,25%? Want u betaalt €116,34 voor
een obligatie met een nominale waarde van slechts €100. U verliest het verschil van €16,34 als u de
obligatie tot de vervaldatum aanhoudt. Aan de andere kant krijg je vier jaarlijkse contante betalingen
van € 4,25. (Het onmiddellijke, huidige rendement op uw investering is 4,25/116,34 = .0365, of
3,65%.) Het rendement tot de vervaldatum combineert het rendement van de couponbetalingen met
de dalende waarde van de obligatie gedurende de resterende levensduur. Laten we generaliseren.
Van een obligatie, zoals onze OAT, die boven de nominale waarde is geprijsd, wordt gezegd dat deze
tegen een premie wordt verkocht. Beleggers die een obligatie tegen een premie kopen, worden
geconfronteerd met een kapitaalverlies gedurende de looptijd van de obligatie, dus het rendement
tot de vervaldatum op deze obligaties is altijd lager dan het huidige rendement. Een obligatie die
onder de nominale waarde is geprijsd, verkoopt met korting. Beleggers in discountobligaties kijken uit
naar een meerwaarde gedurende de looptijd van de obligatie, dus het rendement tot de vervaldatum
op een discountobligatie is groter dan het huidige rendement. De enige algemene procedure voor het
berekenen van de opbrengst tot de vervaldatum is vallen en opstaan. U raadt op een rentevoet en
berekent de contante waarde van de betalingen van de obligatie. Als de contante waarde hoger is dan
de werkelijke prijs, moet uw disconteringsvoet te laag zijn geweest en moet u een hoger tarief
proberen. De meer praktische oplossing is om een spreadsheetprogramma of een speciaal
geprogrammeerde rekenmachine te gebruiken om de opbrengst te berekenen. Aan het einde van dit
hoofdstuk vindt u een vak met de Excel-functie voor het berekenen van het rendement tot de
vervaldatum plus verschillende andere nuttige functies voor obligatieanalisten.
Terug naar de Verenigde Staten: halfjaarlijkse coupons en obligatiekoersen
Net als de Franse overheid haalt de Amerikaanse schatkist geld op door regelmatig nieuwe obligatie-
uitgiften te veilen. Sommige van deze kwesties rijpen niet voor 20 of 30 jaar; Anderen, bekend als
notes, rijpen in 10 jaar of minder. De schatkist geeft ook kortlopende schulden uit die binnen een jaar
of minder vervallen. Deze kortlopende effecten staan bekend als schatkistpapier. Staatsobligaties,
bankbiljetten en biljetten worden verhandeld op de vastrentende markt.
Laten we eens kijken naar een voorbeeld van een Amerikaanse staatsobligatie. In 2007 heeft de
Schatkist 4,25% bankbiljetten uitgegeven die in 2017 vervallen. Deze obligaties worden "de 4.25s van
2017" genoemd. Staatsobligaties en bankbiljetten hebben een nominale waarde van $ 1.000, dus als
u de 4.25s van 2017 bezit, geeft de schatkist u $ 1.000 terug op de vervaldag. U kunt ook uitkijken
naar een gewone coupon, maar in tegenstelling tot onze Franse obligatie worden coupons op
staatsobligaties en -biljetten halfjaarlijks betaald. Zo bieden de 4,25's van 2017 een couponbetaling
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller dewydegrijffddg. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.