Hoofdstuk 5: De Strijd om de Aandacht van het Publiek en de Mediagebruiker ...................................2
1. Inleiding: De commodificatie van aandacht .................................................................................2
2. Media en het publiek ..................................................................................................................2
2.1. Verband tussen de twee .......................................................................................................2
2.2. Centrale vragen ....................................................................................................................2
2.2.1. Wat doet media met het publiek? ..................................................................................2
A) Orson Welles en zijn radiobericht ....................................................................................2
B) Deepfakes .......................................................................................................................3
C) One-step-flow theory/Stimulus-response theory/Hypodermic needle theory ..................3
2.2.2. Wat doet het publiek met media?..................................................................................3
A) Cultivatietheorie (Gerbner) .............................................................................................3
B) Uses and Gratifications (Katz, Blumler en Gurevitch) .......................................................3
C) De culturele economie van John Fiske .............................................................................4
3. Evolutie van het publiek ..............................................................................................................4
4. Hoe komt het publiek tot stand? .................................................................................................5
4.1. De financiering van mediaorganisaties..................................................................................5
4.2. Het meten en verpakken van het publiek..............................................................................5
4.2.1. Voor massamedia ..........................................................................................................5
4.2.2. Massamedia ..................................................................................................................5
4.2.3. Vandaag .....................................................................................................................6
A) Het CIM ...........................................................................................................................6
B) Lifestylesegmentatie .......................................................................................................6
C) Media als onderdeel van het dagelijkse leven ..................................................................7
D) Digitale media .................................................................................................................7
E) Sociale media platformen ................................................................................................7
F) Real time publieksmeting betekent dataficatie van de economie, maatschappij en cultuur
............................................................................................................................................7
4.3. De ‘productiviteit’ van het publiek verhogen ........................................................................8
5. Vormen van publiekswerk ...........................................................................................................8
5.1. Kijken ...................................................................................................................................8
5.2. Bekeken worden...................................................................................................................8
5.3. Publieksparticipatie ..............................................................................................................9
6. Conclusies ...................................................................................................................................9
, 2
Hoofdstuk 5: De Strijd om de Aandacht van het Publiek en de Mediagebruiker
1. Inleiding: De commodificatie van aandacht
If I’m not paying for Facebook, am I the product?
“No. Our product is social media – the ability to connect the people that matter to you, wherever they
are in the world. It’s the same with a free search engine, website or newspaper. The core product is
reading the news or finding information – and the ads exist to fund that experience.”
If you’re not selling advertisers my data, what are you giving them?
“We sell advertisers space on Facebook – much like TV or radio or newspapers do. We don’t sell your
information. When an advertiser runs a campaign on Facebook, we share reports about the
performance of their ad campaign. We could, for example, tell an advertiser that more men than
women responded to their ad, and that most people clicked on the ad from their phone.”
Facebook commodificeert ‘user attention’: Onze aandacht wordt een commercieel product. Dit
heeft een invloed op ons sociale leven: De manier waarop we informatie verwerken en aandacht
geven aan informatie, bepaalt hoe wij leren en bandbreedte hebben om bepaalde zaken op te
nemen en andere dingen links te laten liggen. Onze aandacht is maar beperkt, en mediabedrijven
proberen deze zo lang en zo goed mogelijk te pakken te krijgen. Geleidelijk aan begint er ook een
soort van ‘verzetscultuur’ te ontstaan onder het publiek om terug agency te krijgen over onze
aandacht. Zo heb je bv. allerlei apps die net je schermtijd helpen te verminderen.
2. Media en het publiek
2.1. Verband tussen de twee
• Media zijn georganiseerd rond de strategische productie van publieken: Er wordt heel goed
nagedacht over welk publiek men wil bereiken
• Het is de taak van media om ervoor te zorgen dat het publiek aandacht besteedt aan de
boodschappen die worden meegegeven, deze boodschappen consumeert en later integreert in
hun identiteit en dagelijks leven. Media doen vaak aan het verbeelden van identiteiten (bv.
fictie en influencers): Het toont ons een beeld van iemand die we willen zijn, of die we net niet
willen zijn
• Media beheren publieksparticipatie: Je kan participeren door bv zelf video’s te maken, maar
zelf beheren media de gehele technologische infrastructuur waarin dit gebeurt
2.2. Centrale vragen
2.2.1. Wat doet media met het publiek?
A) Orson Welles en zijn radiobericht
Typische opvatting: Media hebben een grote impact op degenen die het consumeren.
Orson Welles had een radiobericht verspreid dat aliens een oorlog kwamen voeren met ons, en veel
radioluisteraars waren in grote paniek. Uit later onderzoek bleek dat de hoofdoorzaak van de
geloofwaardigheid van het radiobericht was dat het werd uitgezonden tijdens het nieuws. Bovendien
werd Orson Welles als een autoriteitsfiguur beschouwd: De manier waarop het gebracht werd samen
met de legitimiteit van Welles brachten met zich mee dat de boodschap relatief snel geloofd werd,
niet noodzakelijk omdat het van de radio kwam. Critici stelden ook dat andere media het effect van
de berichtgeving mee overdreef om meer paniek te zaaien. Niettemin blijft dit een belangrijk
experiment dat de impact die media kunnen hebben mee aantoont en dat de perceptie van het
publiek soms moeilijk in te schatten kan zijn. Media hebben dus een grote verantwoordelijkheid.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller marsepein. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.79. You're not tied to anything after your purchase.