Summary
Samenvatting Kennisclips arbeidspsychologie uitgebreid
- Course
- Institution
Meer dan alleen de slides in de kennisclips. Aanvullingen docenten/ plaatjes toegevoegd.
[Show more]
Seller
Follow
vanroyhelen
Content preview
ArbeidspsychologieWEEK 1
Kennisclip 1.1
Opbouw arbeidspsychologie cursus/boek
Tentamen (60%): boek ‘An introduction to contemporary work psychology’ + hoorcolleges
Groepsopdracht (40%): artikel (35%) + presentatie (5%)
Kennisclip 1.2
Wat is arbeidspsychologie?
Een A&O-psycholoog houdt zich bezig met menselijk gedrag in de context van werk en
organisatie.
→ toepassing en onderzoek (scientist practitioner)
Organisatiepsychologie: De organisatiepsychologie richt zich op het gedrag van
medewerkers in relatie tot elkaar en tot het grotere systeem dat men de organisatie noemt.
Belangrijke onderwerpen zijn:
- communicatie, besluitvorming,
- macht, leiderschap,
- samenwerking, conflict,
- organisatiecultuur,
- organisatiestructuur
- organisatorische verandering
Personeelspsychologie (HRM): De personeelspsychologie betreft het verband tussen een
persoon en de organisatie, in het bijzonder:
- de totstandbrenging van de arbeidsverhouding (instroom) werving/selectie, hoe vind
je de juiste persoon?
- de ontwikkeling (doorstroom) Hoe houdt je medewerkers gemotiveerd?
- de beëindiging (uitstroom) Hoe nemen werknemer/gever goed afscheid?
Belangrijke onderwerpen personeelspsychologie:
- werving en selectie van personeel
- competenties en ontwikkeling van personeel
- carrièreontwikkeling
- beloning
- training en opleiding etc.
,Kernvraag: Hoe zorg je ervoor dat de taak door de juiste persoon (juiste kennis,
vaardigheden, motivatie, etc.) wordt uitgevoerd?
Arbeidspsychologie, belangrijke onderwerpen:
- taakontwerp
- arbeidstijdregelingen
- prestaties
- fouten, ongelukken
- inspanning en herstel
- vermoeidheid en welzijn
- motivatie
Kennisclip 1.3
Arbeidspsychologie in historisch perspectief
Wat verstaan we onder werk?
Gecoördineerde, doelgerichte activiteiten die uitgevoerd worden in ruil voor iets (meest
geldelijke beloning)
→ doelgericht: de acties/taken zijn erop gericht bepaald resultaat teweeg te brengen
→ gecoördineerd: bepaalde routines/ richtlijnen/ protocollen/ gereedschap/ machines
→ ruil: kost energie (fysiek/mentaal/emotioneel/ cognitief) krijgt iets terug (salaris/ zingeving/
voldoening/ plezier → bij vrijwilligerswerk)
Werkenden zijn over het algemeen ‘beter af’ dan werklozen, functies van werk:
- structuur
- sociaal contact
- gezamenlijk doel
- identiteit, status
- regelmatige activiteit
Geschiedenis:
Oude Grieken en Romeinen: Historische wortels
Rond 1500: Occupational medicine (nu bedrijfsgeneeskunde) eerste onderzoek was naar
gezondheid mijnwerkers
1750-1850 industriële revolutie, aard van het werk verandert, komen fabrieken en
productieproces vindt op grotere schaal plaats. Werkgelegenheid neemt toe, maar fabrieken
hebben slechte omstandigheden. Nieuwe stromingen op gebied van werk.
Rond 1800: Work psychology
- 1910-1930: Taylorisme: productiviteit van arbeiders opgevoerd worden door
aandacht te vestigen op zo efficiënt mogelijk ontwerpen van arbeidstaken.
Uitgangspunten: arbeiders zijn lui en dom
Oplossing voor domheid: maak taken zo simpel mogelijk, stel vast wat de beste
manier is om taak uit te voeren. Train arbeiders tot ze de beste manier beheersen.
Laat ze niet nadenken over de uitvoering van deze taken: het zijn radertjes in de
machine. Selecteer de beste werknemers voor een bepaalde taak.
Oplossing luiheid: prestatie/ stukloon en veel controle
Standaardisatie en efficiency als kernbegrippen
- 1930- …: Human Relations: Niet alleen uitvoerende, maar ook controlerende en
voorbereidende taken. Hard werken omdat je plezier hebt in je werk.
Hawthrone-experimenten: onafhankelijk van de interventie in de
arbeidsomstandigheden was de arbeidsprestatie in eerste instantie hoger → belang
van sociale condities.
, - … - 1990: Human Factors
2000- heden: Positive psychology: aandacht van voorkomen ziekte, naar stimuleren en
bevorderen motivatie en gezondheid werknemer. De rol van scientific management is niet
uitgespeeld. Het veld heeft zich verbreed (voorbeeld restaurant).
Sustainable performance; streven naar goede prestaties gecombineerd met aandacht voor
gezondheid en welzijn.
Kennisclip 1.4
Recente veranderingen rondom werk
1. De aard van werk
- groei van dienstensector
- door technologische ontwikkelingen zijn veel functies (ook in de industrie)
geautomatiseerd.
- groei van zogenaamde ‘kenniswerkers’ (hoogopgeleide werknemers die
theoretische en analytische kennis toepassen om nieuwe producten/diensten
te ontwerpen.
Gevolg: Meer cognitieve en emotionele belasting en minder fysieke
belasting.
2. De samenstelling van beroepsbevolking
- meer diversiteit → meer vrouwen, meer ouderen (verhogen pensioenleeftijd),
meer niet-westerse allochtonen
3. Flexibiliteit van werken
- Het nieuwe werken (HNW)
→ Flexibel in tijd
→ Flexibel in plaats
→ m.b.v. moderne ICT
Is wel onder druk komen staan: thuiswerken verplicht tijdens corona
4. Organisaties zijn veranderd
- Globalisering
- Snelle ontwikkelingen in ICT
5. Het psychologisch contract
‘individuele overtuigingen van de werknemer over de aspecten van de
uitwisselingsovereenkomsten tussen werknemer en organisatie.’
, WEEK 2
Theorieën en modellen in de arbeidspsychologie
Kennisclip 2.1
Functies van modellen
- reductie van complexiteit
- verklaren of beschrijven van relaties
- onderzoekbaar en toetsbaar maken
- communiceren
- basis voor interventies
Model 1: Job characteristics model (JCM), Hackman & Oldman, 1975
Het JCM (taakkenmerkenmodel) is gebaseerd op het idee dat de taak zelf de sleutel is tot
motivatie van werknemers. Het model veronderstelt dat met name 5 kenmerken van goed
werk belangrijk zijn voor het teweegbrengen van een drietal gewenste psychologische
toestanden die vervolgens verband houden met een aantal positieve werkuitkomsten.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller vanroyhelen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.46. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now