Hoofdstuk 7: De invloed van drugs en hormonen op gedrag.
Psychofarmacologie is de studie naar hoe drugs/medicijnen het CZS en gedrag beïnvloeden. Het effect van drugs hangt af van
de toediening, de hoeveelheid en in welke omstandigheden.
Een drug is een chemische samenstelling die een bepaald gewenst effect in het lichaam bereikt. Ze worden gebruikt als
medicijnen, recreatieve drugs of vergif. In dit hoofdstuk ligt de focus op psychoactieve drugs - drugs die stemming, gedachten
of gedrag veranderen. Ze worden gebruikt als behandeling van neuropsychologische ziekten en als drugs, met verslaving of
ziekte, breinschade of dood als gevolg.
Principes van psychofarmacologie
Er zijn enkele belangrijke principes van psychofarmacologie:
Route van drugstoediening: de route van toediening is hoe een drugs in en door het lichaam komt en zijn doel bereikt. Dit
kan (op volgorde van veel naar weinig barrières in de route) oraal, via inhalatie, via injectie in het bloed of injectie in het
brein.
Op de route door het lichaam zijn er allerlei obstakels om het doel te bereiken: het kan worden afgebroken door het
lichaam, te groot zijn om door de bloedvaatjes het doel te bereiken, genoeg verdund zijn met water om in het bloed te
komen enz.
Route van drugsverwijdering: het lichaam breekt drugs af zodra het binnen is. Dit gebeurt m.n. in de nieren en de lever en
het wordt uit het lichaam gewerkt d.m.v. uitwerpselen, zweet en adem. Sommige substanties zijn moeilijk af te breken en
kunnen schadelijk zijn bij herhaaldelijk gebruik doordat de hoeveelheid opstapelt. Een voorbeeld hiervan is kwik, wat voor
neurologische schade zorgt.
De bloedbreinbarriere: veel substanties komen het brein niet in doordat ze worden tegengehouden door de bloedbarrière.
Sommige substanties komen wel binnen: kleine moleculen kunnen door de capillaire wand; moleculen van voedingsstoffen
worden via actieve transportsystemen (werkend als een soort pomp) het brein in geholpen.
Dosering en routes: hoe minder obstakels er zijn voor de drugs om zijn doel te bereiken, hoe kleiner de dosering kan. Bij elk
obstakel minder, kan de dosering omlaag met factor 10.
Drugsactie in synapsen
De meeste psychoactieve drugs werken door de chemische reacties in de synapsen te beïnvloeden.
Er zijn zeven stappen in synaptische neurotransmissie:
1. Synthese van neurotransmitters in het cellichaam, de axon of de terminal.
2. Opslag van neurotransmitters in opslag granules
3. Vrijlating van neurotransmitters door presynaptisch membraan
4. Reactie op receptoren van postsynaptisch membraan
5. Neurotransmitter wordt gedeactiveerd of
6. Neurotranmitter wordt heropgenomen in presynaptisch terminal
7. Neurotransmitter wordt herbruikt.
Agonisten zijn drugs die de neurotransmissie bevorderen, antagonisten belokkeren deze effecitiviteit juist.
Een voorbeeld: een acetylcholine synaps.
Gif van de Zwarte Weduwe (spin) is een agonist die vrijlating van acetylcholine promoot; dit zorgt voor verlamming of de
dood in dieren kleiner dan de mens.
Botulinetoxine is een gif van een bacterie: een antagonist omdat het vrijlating van acetylcholine blokkeert. Het zorgt voor
verlamming van spieren.
Nicotine stimuleert receptoren (die ook wel nicotinereceptoren worden genoemd hierdoor).
Curare blokkeert receptoren. Het werkt snel en is snel verwijderd maar hoge dosering zorgt dat ademen stopt met dood als
gevolg.
Physostigmine inhibeert het enzym dat acetylcholine afbreekt, met in grote dosering dezelfde gevolgen als het gif van de
zwarte weduwe. In kleine dosering kan het spierzwakte (myasthenia gravis) verhelpen.
Classificatie van psychoactieve drugs
Een classificatiesysteem voor drugs/medicijnen verzinnen is ingewikkeld, omdat structuur van drugs niet altijd hetzelfde effect
heeft, omdat drugs op verschillende receptoren en neurotransmitters werken, etc.
Hieronder wordt een classificatie gegeven van psychoactieve drugs op basis van het belangrijkste psychoactieve effect.
Er zijn zeven klassen, onderverdeeld in subcategorieën.
Klasse 1: Kalmerende hypnotica en antiangst drugs
Het effect van deze drugs hangt af van de dosis: bij lage dosering vermindering van angst, middelmatige dosering rustgevend,
hoge dosering verdoving, coma of dood.
Alcohol (kan voor Foetaal alcohol syndroom zorgen)
Barbituraten: soms voorgeschreven als slaapmedicatie en als verdovend middel voor chirurgie.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller msvdg. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.75. You're not tied to anything after your purchase.