Bijeenkomst 1: De internationale rechtsorde en de nationale rechtsorde
Staatsrecht nummers: 24, 25, 31, 32 en 40
Nummer 24 De verhouding tussen nationaal en internationaal recht
De nationale rechter kan met regels van volkenrecht te maken krijgen ook wanneer deze regels louter de betrekkingen
tussen staten beheersen. De rechter krijgt meer met volkenrecht te maken wanneer ook individuen en privaatrechtelijke
rechtspersonen daar een beroep op kunnen doen. Immuniteit van jurisdictie komt dan veelvuldig voor en staat in de weg
aan het voor de nationale rechter dagen van internationale organisaties die op grond van verdragen immuniteit toekomen.
De doorwerking van internationaal recht in een nationale rechtsorde wordt primair bepaald door de regels die het nationale
constitutionele recht daarover stelt. We kennen monisme en dualisme.
Monistische stelsels Dualistische stelsels
In dit verband betekent het dat internationaal Er wordt van uitgegaan dat internationaal
recht zonder meer deel uitmaakt van de recht in beginsel slecht staten bindt: wil er
nationale rechtsorde: het omvat zowel binnen de nationale rechtsorde werking aan
nationale als internationale regels. Het toekomen, dan moet de volkenrechtelijke
internationale recht bindt de nationale regel eerst in die rechtsorde worden
autoriteiten en kan door de burger in rechte opgenomen volgens de procedures die het
worden ingeroepen. nationale recht voorschrijft. Nationaal en
internationaal recht zijn dus twee
afzonderlijke stelsels. De internationale regel
kan pas door de rechter worden toegepast
wanneer wetgeving tot stand is gebracht die
de regel in de rechtsorde incorporeert. De
Er wordt een uitzondering gemaakt voor consequentie hiervan is dat een aldus
EU-regels, die naar algemeen aanvaarde getransformeerd verdrag aan de Grondwet
opvatting uit eigen kracht toepasselijk kan worden getoetst en bij een latere wet kan
zijn op individuen en ondernemingen. worden gewijzigd.
In de context van de nationaalrechtelijke toepassing door de rechter van het internationale recht wordt in monistische
stelsels wel gesproken van directe werking van directe werking van een verdragsbepaling. De directe werking wordt in de
Nederlandse Grondwet uitgedrukt door middel van de term ‘een ieder verbindend’: alleen een ieder verbindende
verdragsbepalingen hebben directe werking.
Artikel 93 Grondwet:
Bepalingen van verdragen en van besluiten van volkenrechtelijke organisaties, die naar haar inhoud een ieder kunnen
verbinden, hebben verbindende kracht nadat zij zijn bekendgemaakt.
Artikel 94 Grondwet:
Binnen het Koninkrijk geldende wettelijke voorschriften vinden geen toepassing, indien deze toepassing niet verenigbaar is
met een ieder verbindende bepalingen van verdragen en van besluiten van volkenrechtelijke organisaties.
Indien een staat, die als dualistisch kan worden gekenmerkt, een specifiek verdrag niet in nationaal recht omzet, is er het
risico dat de rechter bij een hem voorgelegd rechtsgeding niet in staat is te handelen naar de regels van het internationale
recht. In een dergelijk geval komt het primair op de wetgever en de uitvoerende macht aan om die internationale regel in de
praktijk van wetgeving en uitvoering te eerbiedigen dan wel te implementeren.
Ook binnen een monistisch stelsel is er mogelijk dat een regel van internationaal recht niet of verkeerd wordt toegepast, dan
wel door een hogere regel terzijde wordt geschoven. Een nationale fout bij de toepassing van een internationale norm kan
weliswaar leiden tot de aanname van een internationale aansprakelijkheid van de staat, maar behoeft in het geheel niet te
leiden tot het aannemen van een onrechtmatigheid naar nationaal recht.
Nummer 25 Totstandkoming van verdragen
Als regel verloopt de totstandkoming van een verdrag in verschillende fasen:
Internationaal niveau Nationaal niveau
1) Onderhandelingen
2) Sluiting
3) Bekendmaking
4) Parlementaire goedkeuring
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller dena15. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.63. You're not tied to anything after your purchase.