Boek : Handboek Rehabilitatie voor zorg en welzijn.
Hoofstuk 1 Rehabilitatie en herstel
1.1 Inleiding
Rehabilitatie is een woord met twee betekenissen eerherstel en revalidatie.
Eerherstel is belangrijk omdat de wensen, behoeften en inzichten van mensen met ernstige
langdurige beperkingen en participatieproblemen lange tijd niet gehoord werden.
Rehabilitatietechnieken kunnen hen helpen om hun eigen geluid te laten horen, en kunnen de
omgeving helpen om zich accepterend en faciliterend op te stellen.
Revalidatie is belangrijk omdat een leven met een ernstige langdurige beperking of
participatieprobleem zeker niet betekent dat dit geen zinvol leven meer zou kunnen zijn.
Rehabilitatietechnieken kunnen mensen ondersteunen om hun sterke kanten en capaciteiten verder
te ontwikkelen en te benutten.
ICF bedoeld met beperkingen en participatieproblemen het verrichten van activiteiten en op
beperkingen in het deelnemen aan de samenleving. Het geheel stoornis, activiteiten en participatie
wordt in de ICF aangeduid met het woord ‘functioneren’; moeilijkheden in het functioneren heten
‘functioneringsproblemen’. Rehabilitatie is met name gericht op het maatschappelijke herstel van
mensen.
1.2.2. Herstel
Het proces van het ontdekken en gebruiken van eigen kracht en mogelijkheden wordt aangeduid als herstel.
Er zijn vier aspecten samen gevat voor herstel.
1. Herstel van persoon of identiteit
2. Herstel van gezondheid
3. Herstel van dagelijks functioneren (activiteiten)
4. Herstel van rollen (participatie)
Herstellen is dur meer dan herstellen van een ziekte en vermindering van symptomen. Herstellen is van
gezondheid. Herstel van persoon gaat over hervatten van zelfvertrouwen, van grenzen en van zingeving.
Aspecten van herstel Herstel ondersteunende zorg Beoogd resultaat
Als je wil werken aan… Kun je gebruikmaken van… Om te bereiken…
Herstel van persoon of Zelfhulpgroepen Herstel persoonlijke
identiteit Herstelwerkgroepen identiteit
Psychotherapie, Zelfgevoel, zingeving
gesprek
Herstel van gezondheid Bemoeizorg Minder symptomen
Behandeling Genezing
Psychotherapie Beter omgaan met
Zelfmanagement symptomen
Herstel van dagelijks Rehabilitatie Dagelijks functioneren
functioneren
Herstel van rollen Rehabilitatie Rol functioneren
Stigmabehandeling Herstel van
Kwartiermaken maatschappelijke
identiteit
Meer welkom in de
gemeenschap
1
,het begrip herstel (recovery) duidt het persoonlijke groeiproces aan van mensen die leren leven met
de (gevolgen van) een lichamelijk of psychische ziekte.
Discovery is het groeiproces van mensen die vanaf hun geboorte of vroege jeugd al beperkingen
hebben. Het nadruk ligt op ontdekken van wat mogelijk is.
Bij ouderen gaat het vaak om het zich steeds weer opnieuw instellen op zelfstandigheid bij geleidelijk
afnemende mogelijkheden en krachten.
De herstellende zelf bepaalt of hij zich herstel voelt.
1.2.3 Herstelondersteuning en herstel ondersteunende zorg.
Herstelondersteuning wordt geboden door grootste gedeelte buiten de zorg: familie, lotgenoten en
maatschappelijk instanties.
Herstelondersteunende zorg wordt geboden vanuit de zorg.
Professionele hulp kan nodig zijn om ruimte te scheppen voor herstel en om herstelprocessen te
ondersteunen. Helpend zijn wie, wat, waarom, wanneer vragen.
Rehabilitatie helpt ervoor te zorgen dat de cliënt de regie over zijn eigen herstelproces zo veel
mogelijk zelf in zijn handen heeft.
Alle zorg, er dus ook alle Rehabilitatie, voldoet bij goede toepassing aan al deze kenmerken. De IRB
bijvoorbeeld richt op het ondersteunen van de eigen wensen en doelen van de cliënten (regie en
aansluiten bij eigen verhaal).
Kenmerken van herstelondersteunende zorg
De hulpverlener
Heeft attitude van hoop en optimise en draagt deze uit;
Is present (aandacht aanwezig)
Gebruikt zijn professionele referentiekader op een terughoudende en bescheiden wijze
Maakt ruimte voor, ondersten het maken van en sluit aan bij het eigen verhaal van de cliënt
Herkent en stimuleer het benutten van eigen kracht van de cliënt (empowerment) zowel
individueel als collectief
Erkent, benut en stimuleert de ervaringskennis/ ervaringsdeskundigheid van de cliënt.
Erkent, benut en stimuleer de ondersteuning van de cliënt door belangrijke anderen;
Is gericht op het verlichten van lijden en het vergroten van eigen regie/ autonomie.
1.2.4 verschillen tussen herstel en Rehabilitatie.
Rehabilitatie is een vorm van hulpverlening. Herstel is geen hulpverlening, maar een persoonlijke
proces van de cliënt zelf. Het ondersteunen van herstelprocessen is de zingeving van alle vormen van
zorg, en dus ook Rehabilitatie.
Rehabilitatie Herstel
Hulpverleningsvorm Geen hulpverlening
Proces van cliënt en hulpverlener samen Proces van de cliënt
Gericht op eigen activiteiten- en Gericht op empowerment: weer macht krijgen
participatiedoelen inzake wonen, werken, leren over je ziekte, jezelf en je omstandigheden
en sociale contacten
Gericht op het herstel van activiteiten (dagelijks Gericht op wat de cliënt belangrijk vindt in zijn
functioneren) en participatie (rol functioneren) leven.
2
, 1.3. Doelgroep en maatschappelijke betekenis van Rehabilitatie
Rehabilitatie is voor alle mensen die vast lopen in het leven. Denk aan mensen met verstandelijke
beperking, vluchtelingen, psychische problemen.
Bij ouderen gaat het om het behouden van zelfstandig leven zo lang als de oudere dat wenst en zo
lang als het mogelijk is. Bij jongen gaat om het vinden van een levensinvulling en het verwerven van
voldoende zelfstandigheid ondanks een mogelijke gebrekkige thuissituatie of een emotionele en
intellectuele achterstand in een steeds complexere samenleving. Rehabilitatie kan intramuraal,
semimuraal en ambulant ingezet worden.
1.3.1 Omvang van de doelgroep
Cijfers niet relevant
1.3.2 De maatschappelijke betekenis van rehabilitatie
Het vergroten van de participatie en het ondersteunen van de activiteiten en participatiedoelen
gebeurt individueel te ondersteunen. Ook door het scheppen van de beste mogelijke
maatschappelijke voorwaarden voor integratie en re-integratie van mensen met beperkingen in de
samenleving.
Herstelprocessen gaat gepaard met een groei van empowerment en ervaringsdeskundigheid.
Empowerment het eigenmachtig maken, is cruciaal bij herstel en op bij rehabilitatie.
Ervaringsdeskundigheid houdt in dat men het verhaal van de eigen ervaringen deelt met lotgenoten.
Herstel in de zin van subjectieve verbetering van identiteit en zelfgevoel is ook bij duurzame
beperkingen en participatieproblemen mogelijk.
Verlies van hoop en verlies van verwachtingen leiden tot een selffulfilling prophecy. Dit leidt tot
verergering en bestendiging van problemen, zowel individueel als maatschappelijk.
Maatschappelijke betekenis van rehabilitatie.
Er is hoop voor mensen met ernstige langdurige beperkingen en participatieproblemen
Herstel is mogelijk
‘chroniciteit’ is niet hopeloos en geen restpost
Empowerment is een centrale factor
Mensen met beperkingen en participatieproblemen kunnen hun ervaringen inzetten ten
behoeve van lotgenoten en anderen: ervaringsdeskundigheid
Stigma’s, discriminatie en uitsluiting kunnen en moeten worden bestreden.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Hbosocialwork. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.36. You're not tied to anything after your purchase.