Summary
Samenvatting Biologie Voor Jou VWO 4 Thema 6 Mens en Milieu
- Course
- Level
Deze samenvatting bevat alle begrippen van het bijbehorende thema inclusief extra uitleg van de leerstof.
[Show more]
Seller
Follow
azra1
Content preview
6.1 De relatie mens en milieuDe drie soorten ecosysteemdiensten
1. Productiediensten ; het verstrekken van een product door een ecosysteem
- Drinkwater(productie) / gewasproductie / veevoerproductie / biomassa voor energie / water
voor overig gebruik / hout, vezels, genetische bronnen / voedsel
2. Culturele diensten ; gelegenheid geven tot recreatie
- Park / natuurtoerisme / groene recreatie / natuurlijk erfgoed / symbolische waarde /
wetenschap & educatie
3. Regulerende diensten ; ondersteunt andere diensten
- Kringloop van nutriënten / fijnstofvanging door vegetatie / jacht / koolstofvastlegging /
kustbescherming / bodemvruchtbaarheid / bodemerosie / bestuiving / plaagonderdrukking /
reinigend vermogen bodem, lucht, water / waterberging / absorptie geluid, wind & visuele
verstoring / verkoeling in stad
Duurzame ontwikkeling = ontwikkeling die niet ten koste gaat van de mensen / natuur ; blijven
ontwikkelen, verantwoordelijkheid wordt genomen naar omgeving
- Cradle-to-cradle = inrichten productiesysteem op hergebruik van stoffen
- Kringloopeconomie / Circulaire economie = economisch en industrieel systeem waarin de
grondstofvoorraden niet worden uitgeput en waarin reststoffen opnieuw worden ingezet in
proces (NIOO-KNAW)
Oorzaken milieuproblemen
- Lineaire economie = economisch systeem waarbij grondstofvoorraden worden uitgeput en stoffen
als afval in het milieu terechtkomen
- Enorme bevolkingstoename -> hoge bevolkingsdruk = verhouding tussen het aantal mensen in een
gebied en de beschikbare hulpbronnen van het ecosysteem -> toename druk op milieu ->
ecosysteem uit evenwicht
2. landbouw sterk veranderd ; meer mensen voedsel nodig -> meer landbouwgrond nodig ->
landbouwbedrijven gebruiken grotere machines
- Levenswijze van mensen tegenwoordig ; 1) toename gemotoriseerd vervoer + machines -> wegen
+ vliegtuigen + uitstoot verbrandingsgassen gestegen
2) groeiende welvaart + consumptie -> afvalstoffen
komen vrij
3) productie chemische stoffen -> afvalstoffen komen
vrij (sommige giftig) -> schadelijk voor milieu (vroeger in lucht gebracht / water geloosd / bodem
gestort)
3. Opkomst grootschalige en niet-grondgebonden landbouw en veehouderij
Vervuiling = toevoegen van stoffen aan milieu
Uitputting = onttrekken van stoffen aan milieu
Aantasting = (ernstig) veranderen van milieu
, 6.2 Kringlopen
Koolstofkringloop
Huidige / Kortlopende koolstofkringloop ;
- Autotrofe soorten gebruiken CO2 uit lucht -> fotosynthese / koolstofassimilatie -> glucose
(C6H12O6)
- Deel glucose gebruiken bij dissimilatie = stofwisselingsreactie waarbij organisch weefsel wordt
afgebroken en energie vrijkomt -> vrijgekomen CO2 afgegeven aan lucht
- Deel glucose omgezet in organische stoffen (waar autotrofe soorten bestaan, C-atomen bevinden in
moleculen van stoffen)
- Hetetotroof organisme eet autotroof individu -> organische stoffen autotrofe organisme in
heterotrofe organisme ->opname -> deel organische stoffen voor energie -> CO2 komt vrij - deel
organische stoffen -> omgezet in dierlijke organische stoffen - deel niet verteerde organische stoffen
-> uitgescheiden in uitwerpselen
- Detritus / Afval = alle dode resten + andere afvalproducten van organismen
- Organische stoffen door dierlijke afvaleters + schimmels + heterotrofe organismen afgebroken bij
dissimilatie -> CO2 komt vrij -> autotrofe soorten nemen CO2 op
- Ammonificatie = omzetting van eiwitten uit organisch afval door rottingsbacteriën waarbij
ammoniak ontstaat
Langlopende koolstofkringloop ;
- Organische stoffen gedeeltelijk door anaerobe bacteriën afgebroken -> fossiele brandstoffen =
brandstoffen die miljoenen jaren geleden zijn gevormd uit dode planten en dieren ; opgeslagen
koolstof komt nu bij verbranding in koolstofkringloop
Stikstofkringloop
- N komt o.a voor in eiwitten + DNA + ATP
- Planten ; nemen N op uit bodem (vorm nitraat)
- Stikstofassimilatie = inbouw van stikstof in organische stoffen
Plant gegeten door dier ;
- Plantaardige eiwitten afgebroken tot aminozuren -> dier maakt eiwitten
- Plantaardige eiwitten in dier afgebroken -> NH3 komt vrij ; waterdieren scheiden NH3 met urine om
in water - landdieren zetten NH3 om in urinezuur / ureum -> scheiden stoffen met urine
Nitrificatie = omzetting van ammonium en zuurstof in o.a nitriet, dat vervolgens met zuurstof wordt
omgezet in nitraat
- Nitrificerende bacteriën ; O2 nodig voor vorming nitraat- en ammoniumionen
Denitrificatie = omzetting van nitraationen uit de bodem in gasvormige stikstof die in de lucht
verdwijnt, en in zuurstof die voor een deel door wortels wordt opgenomen -> bodem armer aan
stikstofhoudende ionen -> meeste planten groeien niet goed op stikstofarme bodem
- Denitrificerende bacterien ; NO3- nodig voor afbraak organische stoffen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller azra1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.66. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
82956 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now