Biologie Voor Jou VWO 5 Thema 2 Waarneming en Gedrag Samenvatting
5 views 0 purchase
Course
Biologie
Level
VWO / Gymnasium
In 8 pagina's is het hoofdstuk 'Waarneming en Gedrag' samengevat. Hierbij worden alle begrippen uitgelegd en extra uitleg gegeven. Alle benodigde informatie voor de toets is in deze samenvatting te vinden.
HET ZINTUIGSTELSEL
Externe prikkels = prikkels uit het externe milieu
- Gehoorzintuig + gezichtszintuig
Interne prikkels = prikkels uit het inwendige milieu
- Osmoreceptoren (bepalen osmotische waarde van bloedplasma en beïnvloedt
urineproductie) + pH-receptoren (worden gebruikt bij homeostatische regelmechanismen)
Proprioceptoren = zintuigen die een verandering van de spanning van een spier of een verandering
in de stand van een lichaamsdeel registreren
- Spierspoeltjes + peesspoeltjes + evenwichtszintuigen
Mechanische receptoren = receptoren die reageren op verschillende vormen van mechanische
energie: er ontstaat impuls in mechanische receptor wanneer het celmembraan buigt of uitrekt
- Gehoorreceptoren = mechanische receptoren in de oren met zeer fijne haartjes met
adequate prikkel geluid
- Evenwichtsreceptoren = mechanische receptoren in de oren met zeer fijne haartjes met
adequate prikkel zwaartekracht
- Tastreceptoren = mechanische receptoren in de huid met adequate prikkel lichte aanraking
- Drukreceptoren = mechanische receptoren in de huid met adequate prikkel druk
Chemische receptoren = receptoren die bepaalde moleculen uit de omgeving binden
- Smaakreceptoren = binden opgeloste moleculen
- Reukreceptoren = binden moleculen uit de lucht
- Temperatuurreceptoren = receptoren in de huid en hypothalamus met adequate prikkels
warmte en kou
- Licht- / fotoreceptoren = receptoren in het oog met adequate prikkel zichtbaar licht
- Pijnreceptoren = receptoren die pijn waarnemen en uiteinden van bepaalde zenuwen: er
ontstaat impuls door extreme druk + extreme temperaturen + stoffen die vrijkomen bij
beschadiging + ontsteking van weefsel
Prikkeldrempel = kleinste sterkte van een prikkel die een impuls veroorzaakt in een zintuigcel
Adequate prikkel = prikkel waarvoor de prikkeldrempel van het zintuig het laagst is
- prikkel sterker -> impulsfrequentie in aangesloten sensorische neuron hoger
- prikkel houdt tijdje aan -> prikkeldrempel wordt hoger -> impulsfrequentie neemt af
Adaptatie / gewenning = aanpassing van de gevoeligheid van een zintuig aan een aanhoudende
prikkelsterkte
- Voorkomt dat het centrale zenuwstelsel overbelast raakt met onbelangrijke informatie
- Zorgt ervoor dat het centrale zenuwstelsel voldoende informatie krijgt
, HET OOG
Harde oogvlies = witte gedeelte van het oog: biedt bescherming aan binnenste van het oog
Vaatvlies = laag van het oog dat veel bloedvaten bevat
- Zorgt voor voeding van het oog
Hoornvlies = doorzichtige voorzijde van het harde oogvlies: is doorzichtig zodat licht het oog kan
binnenvallen
- Breekt lichtstralen die het oog binnenvallen
Voorste oogkamer = ruimte tussen het hoornvlies en de iris
Iris / regenboogvlies = gekleurde gedeelte van het oog
- Regelt hoeveelheid licht die via het pupil het oog binnenvalt door pupil groter of kleiner te
maken: pupil = opening in de iris
- Kleur veroorzaakt door pigmenten = kleurstoffen die bepaalde kleuren licht reflecteren en
andere kleuren absorberen
Straalsgewijs lopende spieren = spieren in de iris die samen met de kringspieren de pupilgrootte
bepalen
- Trekken samen -> pupil wordt groter
Achterste oogkamer = ruimte tussen de iris en de ooglens
Ooglens = deel van het oog: samen met het straalvormig lichaam zorgt dit ervoor dat een scherp
beeld op het netvlies ontstaat
- Breekt lichtstralen die het oog binnenvallen
Traanklieren = produceren traanvocht dat door de oogleden over het oog wordt verspreid
- Traanvocht beschermt de ogen tegen uitdroging en reinigt het de ogen door kleine stofjes /
prikkelende stoffen weg te spoelen
- Door de twee kleine openingen in de ooghoeken komt het traanvocht terecht in de
traanbuizen en wordt het afgevoerd naar de neusholte
Glasachtig lichaam = geleiachtige massa waarmee het oog voor het grootste deel is gevuld
Netvlies = binnenste laag van de wand van het oog met lichtreceptoren
- In plaats gehouden door glasachtig lichaam
- Bestaat uit laag neuronen + laag lichtreceptoren / gezichtszintuigcellen + laag pigmentcellen
die tegen vaatvlies aanliggen en licht absorberen en zintuigcellen beschermen tegen te
sterke lichtprikkels
- Staafjes = lichtzintuigcellen in het netvlies met een lage prikkeldrempel voor licht waarmee
je contrasten (zwart-grijs-wit) kunt waarnemen: verspreid over het hele netvlies, nauwelijks
in gele vlek en helemaal niet in blinde vlek: ongevoelig voor rood licht: bij beeldvorming is
zicht minder scherp
- Kegeltjes = lichtzintuigcellen in het netvlies met een hoge prikkeldrempel voor licht waarmee
je kleuren en details kunt waarnemen: light vooral in gele vlek en de directe omgeving
daarvan: hiermee kan je het scherpst zine
1) Gevoelig voor rood licht
2) Gevoelig voor groen licht
3) Gevoelig voor blauw licht
- Drie typen tegelijkertijd even sterk geprikkeld -> wit licht
-> Ze staan via synapsen in contact met neuronen waarvan de cellichamen in het netvlie sliggen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller azra1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.93. You're not tied to anything after your purchase.
