Samenvatting ethiek
Ethiek; wetenschap die moraal bestudeert en tracht verder te helpen door nieuwe argumenten te
ontwikkelen en te gebruiken in afwegingen-> gaat over moraal. Ethos; gewoonte, gebruik
Moraal; geheel van morele uitgangspunten waaraan wij onszelf en anderen in redelijkheid gehouden
achten (normen, waarden, deugden). Mores; gewoonte, gebruik
Morele uitgangspunt; beschrijving van iets dat op zichzelf nastrevenswaardig is betreffende
menselijk samenleven.
Dus vragen die daarin naar voren komen zijn; Wat is het goede omtrent samenleven?, Wanneer ben
je een goede sociaal werker? Welke doelen streef je na? Wat zijn je waarden en normen als sociaal
werker?
Als sociaal werker moet je je eigen integriteit bewaken, je hebt een beroepscode (beschrijft centrale
normen, waarden en deugden van beroep) en je moet vaardig zijn in het morele gesprek.
Er zijn 5 belangrijke waarden voor sociaal werk;
1. Respect voor menselijke waardigheid en autonomie
2. Betrokkenheid
3. Sociale rechtvaardigheid
4. Deskundigheid
5. Betrouwbaarheid en integriteit
Hoofdstuk 1 Moraal begint bij je mening
Oordeel dat gaat over gedrag van mensen en hoe ze met elkaar omgaan-> moreel oordeel
(waardering van menselijk gedrag aan de hand van morele uitgangspunten). Hierin spreek je uit wat
je zelf behoorlijk bindt en hoe je verwacht dat iedereen met elkaar om zou moeten gaan. Intuïtief
moreel oordeel; moreel oordeel dat ontstaat in bewustzijn zonder er over na te hoeven denken. 5
kenmerken van moreel oordeel;
1. Gaat over menselijk gedrag
2. Overstijgt het individuele -> universaliteitsprincipe; morele oordelen zijn
veralgemeniseerbaar. Moreel oordeel over ene situatie, is hetzelfde in een andere
soortgelijke situatie
3. Normatief-> gaat over hoe je behoort te gedragen
4. Gericht op het goede-> gaat over goed samenleven
5. Kan morele verontwaardiging veroorzaken -> ‘dat is niet eerlijk’
Subjectief (ervaren); voelen dat je het oneens bent met de ander, iedereen heeft een eigen ervaring.
Objectief (objectiveren); weten wat je mening is, kent het oordeel, iedereen hetzelfde-> kennis is
objectief, verbinding tussen kennis en gekende.
Normatief (oordelen); oordelen of iets goed of slecht is. Uitspraken over hoe je met elkaar om dient
te gaan/verbinding tussen jou en de wereld. Je kan het zien als een driehoek-> ik (1), gedrag (2),
oordeel moreel uitgangspunt (3).
De morele principes die je tegenkomt in je oordeel zijn niet universeel-> niet iedereen ziet dit als de
principes om goed samen te leven.
John Dewey-> objectiviteit; je bent jezelf. Subjectiviteit; je kent jezelf. Normativiteit; je kiest jezelf.
, Buitenwereld; objectief, gezamenlijk. Binnenwereld; subjectief, persoonlijk. Tussenwereld;
normatief, wordt samengesteld met anderen. Een gedeeld moreel oordeel van een groep; moraal->
geheel van gedeelde morele oordelen van een groep dat ontstaat in een gesprek. Geheel van morele
regels waaraan wij onszelf en anderen in redelijkheid gehouden achten.
Moraal wordt vaak aangeduid met normen en waarden-> klopt niet, het zijn morele oordelen die
verschillen. Morele en universele principes kunnen wel worden aangeduid met normen en waarden-
> deze zijn namelijk universeel. Iedereen is voor respect enz.
Moreel vertoog; geheel aan communicatie en interactie waarin mensen hun morele oordelen en
daarmee hun moraal vormen en op elkaar afstemmen. -> deze is veel intensiever dan vroeger. Dit
gesprek is belangrijk voor vormen van morele oordelen en moraal, maar ook voor professioneel
functioneren. -> hiervoor zijn de morele competenties nodig; 4 morele competenties
Je moet oppassen met je intuïtief moreel oordeel; is niet uit te leggen aan anderen, je kan niet leren
van fouten en successen en bereidt je niet voor op nieuwe situaties.
Er is dus noodzaak om expliciet te formuleren en onderbouwen van je morele oordeel; dit doe je
door hem te beschouwen als antwoord op een morele vraag. -> hulpmiddel om morele argumenten
te bedenken. Met hetzelfde oordeel hoef je namelijk nog niet hetzelfde uitgangspunt te hebben.
Elk beroep heeft een beroepsmoraal met bepaalde waarden die voor dat beroep belangrijk zijn. Voor
moreel functioneren is het belangrijk dat je je verbindt met jouw morele argumenten. -> je moet
integer zijn; verbinden aan professioneel handelen (integriteit). Relatie tussen morele
uitgangspunten en gedrag is door Dewey omschreven als
1. Gedrag op basis van morele uitgangspunten onthult aan anderen wie je bent en graag wilt
zijn-> ze leren je kennen
2. Gedrag op basis van morele uitgangspunten is toets voor je persoon. Sta je voor wat je
belangrijk vindt?
3. Gedrag op basis van morele uitgangspunten vormt de persoon, je ontwikkelt jezelf.
Hiervoor is moed nodig; onder ogen zien van angsten, omwille van morele overweging overwinnen
en omzetten in gedrag. Dit heeft alles te maken met zelfrespect.
Hoofdstuk 2 Ethiek levert nieuwe argumenten
Argumenten zijn onder te verdelen in economische, sociale en morele.
Economische argumenten-> dit soort argumenten zijn zinvol als het gaat om afwegingen die alleen je
eigen portemonnee betreffen. Je overtuigt de ander niet waarom iets goed is om te doen, alleen je
eigen belang.
Sociale verwachtingen-> voldoen aan verwachtingen van sociale omgeving. Je bent onderdeel van
groep dus je moet nadenken wat anderen van je vinden. Afwijken van groepsnorm kan onverstandig
zijn. Belangrijk bij nadenken over functioneren van een groep.
Morele uitgangspunten-> om integer te blijven. Met een gedeeld standpunt kan je gesprekken
voeren over welk uitgangspunt in de situatie belangrijk is-> kan andere mensen overtuigen. Aspecten
van het goede leven.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lieke7681. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.39. You're not tied to anything after your purchase.