Dit is een samenvatting van hoofdstuk 18 uit het lesboek Nectar voor 6 VWO over eiwitten. Het document bevat een samenvatting per paragraaf met relevante afbeeldingen uit het lesboek en aantekeningen uit de les. Je vindt informatie over eiwitten, genen, enzymen en CRISPR-Cas.
Paragraaf 1
Afwerken polypeptideketen
In de bronnen wordt het duidelijk uitgelegd….
Elke cel in je lichaam kan duizenden eiwitten vormen met allemaal
eigen plaats (grondplasma, organel etc.) Ze krijgen adreslabel mee om
naar juiste plek te komen.
• Code eiwit ligt in DNA
1. Eerst gevormde polypeptideketen → adreslabel.
2. Dit bindt aan signaalherkenningsmolecuul (SHM) uit grondplasma
3. SHM hecht aan SHM-receptor van ER
4. Ribosoom koppelt aan ribosoomreceptor van ER en komt boven eiwitpoort ER die opent.
5. GTP (energierijk molecuul) hecht aan SHM-receptor
6. GTP → GDP + Pi en SHM komt los van receptor
7. Enzym verwijdert adreslabel polypeptideketen
8. Als stopcodon is bereikt bindt ontkoppelingseiwit aan mRNA
9. Eiwitpoort sluit
10. In ER begint omzetting naar eiwit waardoor polypeptideketen ruimtelijke eiwitstructuur en
toevoegingen als koolhydraten krijgen.
11. Stukjes membraan glad ER vormen transportblaasjes die eiwit naar Golgi-systeem brengen.
, Samenvatting
In het (ruw en glad) ER vinden de eerste stappen van de vorming van het eiwit plaats (A). Via
transportblaasjes gaat het eiwit van het glad ER naar het Golgi-systeem (B). Hier vindt de definitieve
afwerking plaats (C). Daarna zijn er drie mogelijkheden: een transportblaasje brengt via exocytose het
product (hormoon, enzym) de cel uit (D), de eiwitten gaan deel uitmaken van het celmembraan,
bijvoorbeeld als receptor (E) of de eiwitten zijn de enzymen van het lysosoom (F)
Bewerking in Golgi-systeem
→ ontstaan van definitieve eiwitvorm, enzymen voegen fosfaatgroepen toe, wijzigen suikers en of
koppelen meerdere polypeptideketens tot een eiwit.
Golgi-systeem sorteert gevormde eiwitten in blaasjes aan hand van adreslabel naar eindbestemming.
Sommige blaasjes kunnen inhoud door exocytose buiten cel afgeven, als lysosomen(breken
afvalstoffen in cel af) in grondplasma dienen etc.
Ruimtelijke structuur
Eiwitten hebben specifieke ruimtelijke structuur: bolachtig of vezelachtig.
• Plaques: Neerslag eiwitten tussen hersencellen bij alzheimer
• Tangles: Eiwitkluwen in hersencellen bij alzheimer
• Primaire structuur: aantal en volgorde aminozuren in keten
• a-helix (spiraalvormig) en B-plaat (heen en weer gevouwen keten) vormen samen secundaire
structuur: resultaat van waterstofbruggen tussen NH en C=O groepen
• Tertiaire structuur: driedimensionale structuur, bindingen restgroepen aminozuren, H-
bruggen, S-bruggen en vanderwaalsbruggen
• Quaternaire structuur: verschillende polypeptiden vormen samen een groot eiwit
1
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller meganva. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.48. You're not tied to anything after your purchase.
