Dit is een samenvatting van het vak Stimulerende leeromgeving. Het omvat onderwerpen als evalueren, differentiëren, activerende directe instructie, het zorgcontinuüm, de REDICODI maatregelen, het m-decreet...
Dit is ideaal voor studenten aan de opleiding lager onderwijs te HOWEST.
Dit is gemaak...
Een goede evaluatie vormt de hoeksteen van effectief onderwijs.
Evaluatie zorgt ervoor dat je een beeld krijgt van wat je leerlingen kennen en kunnen, zicht krijgt op
de effectiviteit van je instructie en je eigen lespraktijk kan verbeteren of aanpassen.
1.2 Wat evalueren we?
We maken een onderscheid tussen productevaluatie en procesevaluatie.
Productevaluatie: leerkracht gaat na in welke mate de doelen bereikt zijn. De lkr controleert of de
leerling vooruitgang heeft gemaakt en de vooropgestelde kennis en vaardigheden onder de knie
heeft.
Procesevaluatie: je focust op het proces zelf. Het kan op verschillende manieren vorm krijgen:
- Je kijkt naar de stappen die een leerling moet doorlopen om tot een goed resultaat te komen
- Je evalueert het leerproces van de leerling
- Je gaat je eigen praktijk kritisch evalueren.
Een goede toets opmaken is niet simpel.
De taxonomie van Bloom vormt een handig kader om na te denken wat je lln moeten kunnen en om
na te gaan of je toetsvragen zich op het juiste niveau bevinden.
- Onthouden: het herkennen en onthouden van feiten
- Begrijpen: het laten zien van begrip van feiten en ideeën door te organiseren, te vergelijken
of uitleg te geven
- Toepassen: het gebruiken van kennis om dit toe te passen in nieuwe situaties
- Evalueren: op basis van kennis een mening vormen, waarbij je verschillende meningen en
argumenten tegen elkaar kunt afwegen
- Analyseren: het verder kunnen kijken dan wat je weet, feiten en de onderlinge relatie
analyseren en hier bewijzen bij zoeken
- Creëren: vanuit de kennis die je hebt kun je nieuwe systemen en patronen bedenken
De taxonomie geeft enkel aan welke gedragingen je kan zien bij een leerling. Het is cruciaal om je als
leerkracht af te vragen op welk niveau jouw doelstellingen zich situeren en dan ook kritisch na te
gaan of jouw opdracht of toetsen wel zo geformuleerd zijn dat de lln het juiste niveau van gedrag
zullen vertonen.
1.3 De PDCA cyclus
Een goede evaluatiepraktijk bestaat altijd uit een cyclisch proces.
als ze de doelen bereikt hebben, willen we er ook iets mee doen.
Indien de lln de doelen goed bereikt hebben, zullen we de net opgebouwde kennis of vaardigheden
inzetten en hierop verder bouwen in de komende lessen of hen extra uitdaging bieden.
,Als lln de doelen niet bereikt hebben, zullen we hen extra ondersteunen of oefeningen aanbieden of
onze instructie optimaliseren.
De PDCA cyclus geeft handvaten om een evaluatiepraktijk te ontwikkelen waarin je altijd goed weet
wat je wil bereiken en hoe je dat wil doen. De cyclus bestaat uit 4 stappen.
1.3.1 Plan
Dit is de planningsfase waarin je gaat formuleren welke doelen je vooropstelt. Daarbij moet je de
SMART doelen formuleren:
- Specifiek: houdt in dat je de doelen concreet maakt en specifiek genoeg
- Meetbaar: houdt in dat je het vooropgestelde doel goed kan toetsen. Het is duidelijk
wanneer het doel wel of niet bereikt is.
- Acceptabel: wul zeggen dat je weet waarom je deze doelen vooropstelt
- Realistisch: wil zeggen dat de vooropgestelde doelen haalbaar zijn voor de leerlingen
- Tijdsgebonden: houdt in dat er een duidelijke deadline is. Het is duidelijk wanneer de doelen
bereikt moeten worden
1.3.2 Do
Dit is de uitvoeringsfase waarin he een instructie zal geven of zal werken aan de vooropgestelde
doelen.
Er vindt een onderwijsleergesprek plaats, de kinderen oefenen en worden ondersteund door de
leerkracht
Er worden in deze fase ook al resultaten gemeten
1.3.3 Check
In deze fase worden de gemeten resultaten vergeleken met de vooropgestelde doelen.
1.3.4 Act
Je zal concrete acties ondernemen om de lln te ondersteunen
bvb jouw instructie aanpassen en langer met concrete materialen werken
Je doet iets met wat er uit de ‘evaluatiecylcus’ komt
1.3.5 Plan
Deze acties neem je mee in jouw planning en in het formuleren van nieuwe doeken. De cyclus loopt
dus telkens door en vormt telkens opnieuw de basis voor je klaswerking.
1.4 Formatieve en summatieve evaluatie
Elke evaluatie of observatie kan zowel summatief als formatief ingezet worden. Het verschil tss beide
vormen zit vooral in het doel dat men vooropstelt.
,1.4.1 Summatieve evaluatie
De doelstelling van summatieve evaluatie is om leerprestaties, leeruitkomsten of leerproducten te
beoordelen
Toetsen en examen in Vlaanderen zijn een typisch voorbeeld.
Er zal een oordeel of een cijfer gekoppeld worden.
De focus ligt dus op de acaluatie zelf, niet zozeer op het leerproces, waardoor het soms ook
‘assessment of learning’ wordt genoemd.
1.4.2 Formatieve evaluatie
Bij formatieve evaluatie is het doel om leerlingen te ondersteunen bij hun leerproces.
Formatieve evaluatie wordt daarom ook wel eens ‘assessment for learning’ genoemd.
Binnen formatieve evaluatie wordt in kaart gebracht in welke mate de lln de doelen al bereikt
hebben of waar ze nog moeten aan werken of mee geholpen moeten worden.
Het kan een schriftelijke, tussentijdse toets zijn die niet meetelt voor de eindevaluatie maar het kan
ook door middel van observaties
1.4.3 Formatieve vs summatieve evaluatie
Het verschil tss formatieve en summatieve evaluatie situeert zich in het waarom van de evaluatie
Het doel zal duidelijk verschillend zijn: bij summatief evalueren draait het voornamelijk om slagen en
buizen, bij formatief evalueren draait het vooral om de feedback die de leerling na de toets ontvangt
om verder te kunnen groeien.
Vooral formatieve evaluatie met de bijhorende feedback is erg krachtig omdat hierna nog een
leerproces kan plaatsvinden.
Het verschil tss formatieve en summatieve evaluatie zit ook niet in het tijdstip waarop de evaluatie
plaatsvindt, maar in de bedoeling ervan.
1.5 Wie voert de evaluatie uit?
1.5.1 Zelfevaluatie
Zelfevaluatie wordt meestal gebruikt als een formatief toetsinstrument waarbij leerlingen zichzelf
gaan evalueren.
Leerlingen gaan zichzelf bevragen en kijken kritisch terug op hun eigen werk. Dit doen ze vanuit
vooropgestelde criteria
We onderscheiden 2 aspecten binnen de zelfevaluatie:
- Verkennen waar men staat (zelfcorrectie): het controleren van het eigen werk aan de hand
van correctiesleutels of vooraf opgestelde criteria
- Verwoorden waarmee men bezig is en hoe ver men staat, met de bedoeling zich bewust te
worden van het eigen leerproces (zelfreflectie)
, Zelfevaluatie is een belangrijk middel om het zelfgestuurd leren vorm te geven. Met zelfevaluatie
willen we lln maximaal betrekken bij het evaluatieproces.
Deze betrokkenheid zorgt voor een groter engagement binnen het eigen leerproces. Door
zelfevaluatie kunnen we vermijden dat de leerling altijd afhankelijk blijft van het oordeel van de
leerkracht om verder te kunnen.
We willen 2 doelen bereiken:
- De leerling bewust leren worden van hoever hij/zij staat om zichzelf verder te kunnen
ontwikkelen
- De leerling aanspreken op zijn/haar verantwoordelijkheid in het leerproces
Zelfevaluatie werkt pas als het een deel vormt van het evaluatieproces of het onderwijsproces
De zelfevaluatie kan dus effectief een deel vd resultaten van een leerling bepalen, maar kan ook
gewoon gebruikt worden om het verdere leerproces vorm te geven.
1.5.2 Peerevaluatie
Bij peerevaluatie gaan leerlingen andere leerlingen beoordelen. Er zijn verschillende vormen van
peerevaluatie:
- Beoordelen van elkaars werk
- Beoordelen van de samenwerking in de groep
Ook via peerevaluatie kunnen we leerlingen meer betrekken bij het leerproces en dus meer
engagement bekomen.
Het evalueren geeft een aantal voordelen:
- De leerlingen leren de evaluatiecriteria beter kennen
- De leerlingen voelen zich gewaardeerd en hebben het gevoel dat hun mening ertoe doet
- Feedback van medeleerlingen heeft vaak meer effect dan feedback van een leerkracht dus
mogelijks leert men meer uit de peerevaluatie
Peerevaluatie moet een duidelijke plaats krijgen (zowel binnen formatieve als summatieve feedback)
Het is aangeraden om eerst de leerlingen te laten wennen aan de peerevaluatie vooraleer je de
peerresultaten ook effectief meeneemt in de evaluatie.
1.5.3 Co-evaluatie
Bij co-evaluatie gaan leerling en leerkrachten samen evalueren wat de vooruitgang is in het
leerproces. De leerkracht helpt de leerling beter zicht te krijgen op zijn leerproces maar de leerling
heeft een duidelijke inspraak
De beoordeling komt in samenspraak tot stand net zoals de criteria.
Co-evaluatie is een manier om de lln meer te betrekken bij het leerproces.
Binnen co-evaluatie kunnen lln mee beslissen over de verwachtingen die aan hen gesteld worden.
We willen met co-evaluatie doelen bereiken:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller fienverschuere. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.59. You're not tied to anything after your purchase.
