Summary
Samenvatting toelatingstoets geschiedenis
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting studieboek Basiskennis geschiedenis van Hans Keissen, Hans Keissen - ISBN: 9789001846220 (geschiedenis pabo)
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
1 review
By: larssmiesing • 1 year ago
Seller
Follow
nathalievandermeij
Reviews received
Content preview
Geschiedenis1. Tijd van de jagers en boeren – 3.000 v Chr.
- Mens leefde als jager/verzamelaar → klimaat beïnvloeden dit.
- In Oost-Afrika, 5 tot 4 miljoen als mensachtige.
- 1,5 miljoen jaar geleden verliet de mensen soort ‘Nomo erectus” (rechtop lopende
mens) Afrika.
- In Europa ontwikkelde zich uit Nomo erectus, nieuwe mensen soort →
Neanderthaler, 35.000 jaar geleden uitgestorven.
- Nu nog 1 mensen soort → Homo sapiens (denkende mens).
- Moderne mens uit Afrika, past zich snel aan nieuwe veranderingen aan. 150.000
jaar gelede: kleine groepjes vertrokken naar Midden-Oosten → op zoek naar nieuw
voedsel.
- Jagers/verzamelaars oudste vorm, bestaan nog steeds groepen die geïsoleerd
leven = Nomade, bijvoorbeeld: Amazongebied → tropisch klimaat altijd insecten,
wild, vissen en vruchten.
- In Europa vroeger voorraden aanleggen = winter en trekgedrag van dieven.
- Tot 10.000 v Chr.: IJstijd in West-Europa, toendraklimaat → leefde rendierjagers
(nomade) vlees, botten, huid van gedode dieren gebruikt: tent, voedsel, kleding en
gereedschap.
Belangrijst hulpmiddel: Vuur, vuursteen, botten en hout → overleven en roofdieren
op afstand.
- Werktuigen: Bijlen, schrapers, boren, messen, naalden. Leefde in tenten/hutten.
- Na IJstijd: Warmer, land begroeid met bos, rendieren naar Noorden, andere dieren:
elanden, runderen, wilde paarden, everzwijnen, herten, visrijke meren → meer
voedsel. 7.000 v Chr. Niet meer trekken, genoeg eten = herfst: noten/vruchten, lente
= veel vis. Met boomstammen kano’s + pedel en visfuiken om te jagen.
- Vruchtbare halve maan: In Turkije, Irak, Syrië: mensen ontdekte akkers die
ingezaaid konden worden. Dieren gefokt: Tam werden, voor herder (schapen/geiten).
Ziektes van dier: griep, pokken.
Niet iedereen boer, potten bakken, metaal gebruiken, spinnen/weven → omdat
overbejaging was, grond werd onvruchtbaar = Agrarische revolutie.
- 1ste landbouw cultuur West-Europa = Band keramische cultuur, rond 5.300 v Chr.
Naam door band in het aardwerk, archeologen vonden dit terug in grafkuilen, niet
duidelijk waar vandaan. 1ste boeren op Lössgrond, in NL alleen kleinschalig in Zuid-
Limburg, akkers aangelegd op gekapt bos.
- Trechterbekercultuur 3,500 – 2,700 v Chr. = Trechtervormige potten, bekers en
schalen. Ze gaven de overlevende potten, sieraden en wapens → wanneer Hunebed
in gingen, meest opvallende van prehistorie in NL. In heel noordwest Europa,
gebruikt als grafkelders, zwerfstenen van IJstijd gebruikt.
,- Steen langste tijd bestaan mens, belangrijkste materiaal → later brons/ijzer.
Eerste boeren/jager-verzamelaars veel gebruik van steen voor wapens/gereedschap
= stenentijd perk. Vooral vuursteen (nu staal onmisbaar), rand vuursteen scherp →
bijlen, messen, boren, pijlen punten. Rond 4.000 v Chr. uit mijnbouw opgegraven. Bij
krijtland in Zuid-Limburg verschillende vuursteenmijnen. Via schachten, naar
ondergrondse gangen. Knol loshakken, geleidelijk metaal gebruikt, eerst puur koper
(te zacht en buigzaam) mengen met koper/tin = bruikbaar.
- 2.100 v Chr. eerste bronzen voorwerpen; sieraden, bijlen ect.
- 700 v Chr. Europa gebruikt ijzer, veel plaatsen gevonden. Smelten moet warmte
nodig zijn en technologisch inzicht nodig.
- Geen schriftelijke bronnen of bewijs dat mensen religieus waren. Door archeologen
toch kennis.
Spanje en Frankrijk grotten, waar jagers-verzamelaars 30.000 jaar terug leefde
(grottekeningen: dieren, Bizons, herten, paarden en handafdrukken).
Mannetje in Willemstad teruggevonden, misschien van deze tijd. Spullen in Hunebed,
van religie.
- Eind prehistorie, verschilt per plek: Midden-Oosten = 5000 jaar geleden, Europa =
2000 jaar geleden, Nieuwe-Guinea = 80 jaar geleden (Europese vliegtuig landen,
einden).
- Archeologie = Wetenschap bezig is met bodem, sporen, opgravingen, rapporteren
en interpreteren vondsten.
- Moderne archeologen: Bewaarders van bodem = bodemarchief, latere generaties +
nieuwe techniek en meer kennis.
- Opgravingen: Alleen als kennis dreigt verdwijnen (stadsvernieuwing, uitbereiding).
Het in kaart brengen van ouderdom, materiaal = C-14 methode en dateringsmethode
(streepjescode).
- Sporen boden = bouw woning, vuurplek. In veen blijft veel organische materialen
(hout/leer). Meisje in Drenthe 2000 jaar bewaard. In zand verdwijnt organische
materiaal (verkleuring).
- Antropologie = Gedrag van nu vergelijken met toen (Eskimo’s, Yanomami-Indianen
en Papoea’s).
Museum: Archeon, Rijksmuseum Oudheden, Drents museum, Hunebedcentrum en
Archeologische informatiecentrum.
, 2. Grieken en Romeinen – 3.000 v Chr. tot 500 na Chr.
- 3000-600 v. Chr, landbouwsamenleving aan rivieren = Eufraat (Irak), Tigris (Syrië)
en Nijl. Afhankelijk van irrigatie → rivierwater via kanaaltjes over het land heen.
Samenwerken tussen boeren noodzakelijk.
- Gedachtenlandbouwer s= goden gunstig gestemd worden (voor goede oogst van
boeren) → tempels gebouwd, priesters zorgde voor goden.
- Vruchtbare grond tegen andere verdedigen/veroveren: wapens/soldaten nodig →
ambachtslieden om dit te maken.
- Ambtenaren en bestuurders nodig, die besturing regelde, onder toezicht van koning
en staatsleden/beschaving.
- Iedereen moet eten, daarom voorraadadministratie, belasting en regels binnen de
steden. Op kleitabletten + tekeningen gezet (eerste geschreven wetten).
- Sommige rijken erg succesvol met veroveren van anderen; Egyptisch rijk + farao’s.
- 800-300 v. Chr. ontstonden staten: Athene, Sparta en Thebe. Later kolonies
gesticht rond Middellandse zeegebied (oorspronkelijk voor landbouw – later handel).
Athene belangrijk: nieuwe ideeën: demogratie (vrije mannen, invloed op bestuur) en
filosofie.
- Socrates, Plato en Aristoteles ontwikkelde nieuwe ideeën: ideaal bestuur, andere
verklaring natuurverschijnselen gemaakt van godsdienst → vragen/onderzoeken =
1ste basis van natuurwetenschappen, geschiedschrijving en geografie.
- Rome, centrum Romeinsrijk, 750 v. Chr. nederzetting ontstaan, veroverde omring
gebied. 270 v. Chr. heel Italië veroverd en Middellandse zeegebied: 1 rijk. Later
richting Noordwest-Europa. 50 v. Chr. Romeinsleger bij Nederland en België, onder
leiding van Julius Caesar, opvolger van 1ste Romeinse keizer: Caesar Augustus (27
v. Chr. – 14 na Chr.), naam Caesar als eerbetoon. Bij Augustus: Stabiliteit en
welvaart tot 2500 na Chr. → door Rax Romana (Romeinse vrede).
- Er waren natuurlijke grenzen: van Sahara tot de Rijn en Donau, west oceaan – oost
gebergte Kaukasus. Waar geen grens was → muren gebouwd = Engeland en
Schotland en gebied tussen Rijn/Donau.
- Romeinen succesvol in regeren; Veroverde gebieden/provincies, zelfde
wetten/regels. Rechtbanken houden toezicht en leger zorgt voor rust/veiligheid. Door
wegen snel verspreiden. Ondanks verschillende volken: Latijn hoofdtaal, Romeins
schrift, Romeinse munt + Romantisatie.
- Romeinen gebruikte slaven voor zwaar werk. Romeinen knappe bouwmeesters:
Badhuizen, grote steden + straten, theaters, bruggen, waterleidingen en rioleringen.
100 na Chr. Rome, 1 miljoen inwoners. Colosseum, uit boogconstructies gemaakt =
stevig bouwwerk en materiaal sparen.
- West Romeins rijk, veel problemen → gevecht om keizer zijn en keizers
gewelddadig doel. 250 na Chr, grenzen onderdruk → grote
volksverhuizing/klimaatverandering: Nomadische Hunnen volk van Midden-Azië naar
Westen → verdreven andere volken, botste tegen Romeinen. Franken en Germanen
hielpen Romeinen: Crisis door duur leger. 395 na Chr. Romeins rijk op gedeeld in
Oost-Romeins rijk (Constantinopel, Istanbul hfds) en West-Romeins rijk (Rome hfds).
In 402 leger trok terug → Rome beschermen. 476 laatste Romeinse keizer, einde
West-Romeins rijk. In 1453 einde Oost-Romeins rijk, Constantinopel door
Omaans/Turks rijk → Istanbul.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nathalievandermeij. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.18. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
70055 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now