Samenvatting biologie: stofuitwisseling tussen cellen en hun omgeving
9 views 0 purchase
Course
Biologie
Institution
3e Graad
Dit is een samenvatting biologie voor het 5de middelbaar die de concepten stofuitwisseling tussen cellen en hun omgeving beschrijft. Concepten zoals actief/passief transport, (geleide) diffusie, osmose, etc... komen aan bod in deze samenvatting.
Thema 3: Stofuitwisseling tussen cellen en hun
omgeving
Transport van stoffen in en uit cellen
• Stofuitwisseling tussen cel en omgeving is noodzakelijk voor:
o Opname van energierijke stoffen en bouwstoffen
o Afgave van afvalstoffen
Bij stofuitwisseling treden er 2 problemen op:
• Volgens concentratiegradiënt bewegen: is van hoge naar lage concentratie bewegen
Maar: heel wat stoffen moeten tegen de concentratiegradiënt in getransporteerd worden
• Membranen zijn semipermeabel of halfdoorlatend:
o Laten kleine moleculen zoals water en gassen (O2, CO2) door, maar is ondoorlatend
voor andere moleculen
o Het celmembraan is halfdoorlatend
Passief transport Actief transport
Met de concentratiegradiënt mee: van Tegen de concentratiegradiënt in: van
hoge naar lage concentratie lage naar hoge concentratie
Geen energie nodig, geen verbruik van Energie nodig, verbruik van ATP
ATP
1. Doorheen de fosfolipide laag 1. Doorheen speciale
transporteiwitten
• Osmose
2. Door blaasjestransport (grotere
• Diffusie deeltjes)
2. Via speciale transporteiwitten
• Geleide diffusie
Passief transport
Diffusie
Wat is diffusie?
• Diffusie is een fysisch proces waarbij:
o Opgeloste stoffen zich verplaatsen in een vloeistof of gas
o Volgens de concentratiegradiënt (van hoge naar lage concentratie):
• Diffusie kan gebeuren via een permeabel membraan
• Diffusie is passief transport
, Factoren die de diffusiesnelheid beïnvloeden
• Temperatuur: hoe hoger de temperatuur, hoe sneller de diffusie (zie labo osmose en
diffusie)
• Grootte van de opgeloste deeltjes
• Viscositeit van de vloeistof waarin de deeltjes zich bevinden
• Verschil in concentratie
• Ladingsverschil van de opgeloste deeltjes
• Grootte van het diffusieoppervlak
Voorbeelden van diffusie bij organismen
• Gasuitwisseling ter hoogte van de longblaasjes (zie ppt dia 9)
o O2 van longblaasjes naar bloedvaten
o CO2 en H2O van bloedvaten naar longblaasjes
• Gasuitwisseling ter hoogte van de weefsels
o O2 van bloedvaten naar omliggende weefsels
o CO2 van omliggende weefsels naar bloedvaten
• Gasuitwisseling in de placenta (bij zoogdieren) (zie ppt dia 11)
o O2 van bloed moeder naar bloed foetus
o CO2 van bloed van foetus naar bloed van moeder
• Gasuitwisseling ter hoogte van de huid (bv. amfibieën)
o O2 van water, lost op in slijmlaag en via huid naar bloedvaten
o CO2 van bloedvaten naar water
• Gasuitwisseling ter hoogte van de kieuwen (bv. vissen)
o O2 van water naar bloedvaten
o CO2 en H2O van bloedvaten naar water
• Gasuitwisseling ter hoogte van de huidmondjes bij planten (zie ppt dia 13)
o O2 van atmosfeer via huidmondjes en intracellulaire ruimtes naar cellen
o CO2 van cellen via huidmondjes en intracellulaire ruimtes naar atmosfeer
Osmose
Wat is osmose?
• Osmose is de verplaatsing van water:
o doorheen semipermeabel membraan
o van lage naar hoge concentratie opgeloste stof
• Osmotisch evenwicht: verplaatsing van water in beide richtingen is gelijk.
• Osmose is passief transport
Osmotische zuigkracht en osmotische druk van een oplossing
• Osmotische zuigkracht van een oplossing:
de zuigkracht t.g.v. de concentratie
• Osmotische druk: druk t.g.v. de aanwezigheid van
opgeloste stoffen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller dominicvos. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.17. You're not tied to anything after your purchase.
