Een samenvatting over micro-organismen, het eerste hoofdstuk van microbiologie 1. Bevat volzinnen en alle moeilijke woorden/begrippen worden kort uitgelegd.
H1. Micro-organismen
1. Inleiding
Micro-organismen (MO) beïnvloeden het dagelijks leven enorm zowel negatief als positief
➔ Sommige MO (pathogenen) veroorzaken ziekten zoals griep, voedselvergiftiging,
longontsteling, aids, …
➔ Sommige MO spelen een gunstige rol in het dagelijks leven → bv. MO voor productie van
levensmiddelen + medicijnen, het tot stand houden van onze autochtone darmflora, …
2. Microbiologie
Microbiologie = de wetenschap die micro-organismen bestudeert
Micro-organismen:
▪ Kunnen enkel bekeken worden met een microscoop
▪ Vormen een grote + diverse groep van organismen
▪ Kunnen als een enkele cel of als een groep cellen voorkomen
▪ Zitten in alle domeinen en supergroepen van levende organismen
▪ Zijn ingedeeld in:
- Bacteriën + archaebacteriën
- Algen (eencellige wieren) + protozoën (eencelligen zonder celwand)
- Gisten + schimmels
- Virussen
➢ Zijn iets tussen levende en dode stoffen
→ Hierdoor worden ze niet ingedeeld bij de levende organismen
→ Ze worden meestal wel als micro-organismen gezien
Binnen de microbiologie kunnen verschillende subwetenschappen onderscheiden worden:
- Virologie = de wetenschap van virussen
- Bacteriologie = de wetenschap van bacteriën
- Mycologie = de wetenschap van schimmels
- Parasitologie bestudeert onder meer protozoën
Binnen de microbiologie wordt er ook een onderscheid gemaakt tussen medische en technische
microbiologie
➔ Medische microbiologie onderzoekt pathogene (ziekteverwekkende) MO
➔ Technische microbiologie = de niet-medische microbiologie die wordt toegepast in
laboratoria van bedrijven
→ Het omvat o.a. de levensmiddelenmicrobiologie (de wetenschap die zich bezighoudt met
MO in levensmiddelen)
3. Samenlevingsvormen tussen 2 organismen
Saprofagen = MO die leven op dood organisch afval → komen in de natuur het meeste voor
➔ Veel bacteriën spelen op deze manier een belangrijke rol bij de mineralisatieprocessen in de
natuur omdat ze als saprofaag organische stoffen omzetten in anorganische stoffen
De meeste MO kunnen een autonoom/zelfstandig leven leiden
➔ Ze kunnen zich ook aanpassen aan veranderingen in de omgeving
➔ Sommige zijn geëvolueerd van een vrij levende vorm tot een vorm van samenleven in of op
een ander organisme (= symbiose)
, Symbiose:
▪ = Het langdurig samenleven van 2 of meer organismen van verschillende soorten, waarbij
de samenleving voor ten minste een van de organismen gunstig, of zelfs noodzakelijk is
▪ Dit samenleven kan voorkomen onder 3 vormen:
1) Parasitisme
➢ = Een vorm van samenleven waarin het ene organisme voordelen heeft en
het andere organisme nadelen
→ De ene veroorzaakt schade aan de andere
➢ Parasieten = micro-organismen die ten koste van een gastheer (planten,
dieren of mensen) leven
➢ Pathogeen = wanneer de parasiet een ziekte doet ontstaan bij de gastheer
➢ Obligate parasieten = parasieten die alleen nog kunnen leven dankzij het
metabolisme van een gastheer
→ Ze zijn in de loop van de evolutie hun oorspronkelijk synthesevermogen
zijn verloren
2) Mutualisme
➢ = Een vorm van samenleven waarin beide organismen voordelen hebben
➢ Voorbeelden:
- Bacteriën in de pensmaag van koeien verteren de cellulose van
celwanden van gras tot glucose zodat het vanuit de darm kan
worden opgenomen in het bloed
→ De koe haalt hierdoor voldoende energie uit het eten van gras
→ De bacteriën krijgen bescherming + voldoende voedsel
- Korstmossen = een schimmel die samenleeft met eencellige algen
(groenwier) of met een cyanobacterie
→ Korstmossen houden water afkomstig uit de lucht vast zodat de
algen het kunnen gebruiken voor fotosynthese
→ Korstmossen omgeven algen + bieden zo bescherming tegen
intensief zonlicht of chemische invloeden
→ Sommige korstmossen zijn giftig + beschermen daarmee de algen
tegen vraat
3) Commensalisme
➢ = Een vorm van samenleven waarin beide organismen voor- en nadelen
hebben
➢ Voorbeeld:
De bacteriën van onze huid, luchtwegen en darm zijn niet schadelijk +
onrechtstreeks zelfs nuttig want ze verhinderen dat schadelijke organismen
zich op dezelfde plaats zouden vestigen
➢ De relatie tussen gastheer en commensaal (MO) is een evenwichtstoestand
→ Als het evenwicht verbroken wordt door een algemene of lokale
verzwakking van de gastheer, kan de commensaal zijn normale
verblijfplaats verlaten + ziekten veroorzaken
→ Bv. E. coli (darmcommensaal + niet pathogeen kan een infectie
veroorzaken in de urinewegen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nimarnatin. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.91. You're not tied to anything after your purchase.