Ontwikkelingspsychologie/levenslooppsychologie = de wetenschappelijke studie van groei,
verandering en stabiliteit van conceptie tot adolescentie.
Leeftijdsgroepen:
- Prenatale periode --> conceptie tot geboorte
- Babytijd --> van geboorte tot twee jaar
- Peuter- en kleutertijd --> van twee tot zes jaar
- Schooltijd --> van zes tot twaalf jaar
- Adolescentie --> van twaalf tot twintig jaar
Fysieke ontwikkeling Invloed van het lichaam op ons - Wat bepaalt de sekse
gedrag (hersenen, zenuwstelsel, van een kind?
spieren, zintuigen) - Voordelen van
borstvoeding
Cognitieve ontwikkeling Invloed van groei en verandering - Wat zijn onze
in intellectuele vermogens op vroegste
ons gedrag (denken, leren, herinneringen?
geheugen, intelligentie) - Wat is het effect van
tv-kijken?
Sociaal-emotionele/ Gaat over de manier waarop de - Reageren pasgeboren
persoonlijkheidsontwikkeling interacties van mensen en hun baby’s anders op hun
sociale relaties in de loop van moeder dan op
hun leven groeien, veranderen anderen?
en stabiel blijven en om de - Heeft een kleuter een
manier waarop emoties bewust besef van goed en
ervaren worden. fout?
Waarom is dit vak nodig/handig/ondersteunend voor je werk als verpleegkundige?
Op een kinderafdeling:
- Chronisch/acuut zieke kinderen (en hun ouders)
AGZ- en GGZ-afdelingen:
- Kennis van ontwikkelingsfasen: van invloed op hoe iemand functioneert.
- Ontwikkeling in (vroege) jeugd bepalend voor mogelijke psychiatrische problemen, die je
ook op de AGZ-afdelingen tegenkomt
- Zwangere patiënten
,- Gezinnen van opgenomen patiënten
- Werken met mensen met een verstandelijke beperking
MGZ:
- Jeugdgezondheidszorg, consultatiebureau, gezinnen in de thuiszorg
- Cliënten met LVB (licht verstandelijke beperking)
Vorm van continue ontwikkeling = groei en praten
Vorm van discontinue ontwikkeling = cognitieve ontwikkeling
Elk stadium is kwalitatief anders dan het stadium ervoor.
Normatieve gebeurtenissen: iedereen heeft bepaalde momenten in het leven die ongeveer
gelijk zijn (niet qua beleving), maar we gaan bijvoorbeeld wel allemaal een keer lopen. En we
gaan over het algemeen allemaal een keer naar school.
Normatieve gebeurtenissen kunnen historisch, leeftijdsgebonden of sociaal-cultureel bepaald
zijn.
Cohort effect = gebeurtenissen in de wereld die een hele generatie beïnvloeden -->
hongerwinter, Tweede Wereldoorlog
Nature-nurture debat:
- Nature --> Nadruk op het ontdekken van erfelijke eigenschappen en vermogens --> het
genetische materiaal dat je meekrijgt als kind --> dat heeft invloed (hoe je eruitziet,
capaciteiten die je bezit).
Maturatie = het proces van het zich geleidelijk ontvouwen van voorbestemde
genetische informatie.
- Nurture --> Nadruk op de invloed van de omgeving op iemands ontwikkeling. Het kan zijn
dat je talenten hebt, maar opgroeit in een omgeving waar deze talenten niet gestimuleerd
worden. Dan is de kans dat die zich ontwikkelen een stuk kleiner.
Omgevingsfactoren gaan over sociale factoren, prenatale factoren (wat je aan voeding
binnenkrijgt)
Continue verandering = verandering verloopt geleidelijk --> prestaties op het ene niveau
bouwen voort op een voorgaand niveau. Onderliggende ontwikkelingsprocessen blijven het
hele leven gelijk. (kinderen worden steeds een beetje langer).
Discontinue verandering = verandering verloopt stapsgewijs in duidelijk te onderscheiden
fasen. Gedrag en processen zijn in verschillende fasen kwalitatief (dus qua inhoud en
hoedanigheid) verschillend (kind plast ineens niet meer in bed).
, Kritieke – gevoelige perioden:
▪ Kritieke periode = specifieke tijd in de ontwikkeling waarin een bepaalde gebeurtenis
de grootste (en zelfs onomkeerbare) gevolgen heeft (bijv. rodehond krijgen in een
bepaalde periode tijdens de zwangerschap)
Hechtingsrelatie (eerste levensjaar) tussen ouder en kind is ook belangrijk qua
kritieke periode.
Of het ontwikkelen van taal/leren spreken.
▪ Gevoelige periode = een bepaalde periode in de ontwikkeling waarin mensen extra
gevoelig zijn voor bepaalde gebeurtenissen.
Als het hechtingsjaar in het eerste levensjaar niet is ontwikkeld, kan het op een latere leeftijd
alsnog een veilige hechtingsrelatie met een mens ontwikkelen.
Plasticiteit = de mate waarin een zich ontwikkelend gedragspatroon of fysieke structuur
veranderbaar is als gevolg van ervaringen.
Als er dingen misgaan, of kinderen nare dingen meemaken (of zelfs letterlijk schade) -->
weten we dat de hersenen nieuwe paadjes kunnen maken, waardoor men zich weer anders
ontwikkelt dan ze konden voor het ongeluk/gebeurtenissen.
H3 – Het begin van het leven
Wat voor invloed heeft stress van de moeder op de baby in de baarmoeder?
- Moeder heeft stress --> hartslag omhoog --> darmperistaltiek wordt minder --> bloeddruk
stijgt--> kan leiden tot vroeggeboorte
- Fysieke gevolgen door bepaalde emoties
Door een teveel aan stresshormoon/onrust die de baby voelt, kunnen de hersenstructuren
van een baby anders aangelegd worden.
Bij baby’s die in een omgeving zijn opgegroeid waar bijvoorbeeld veel geweld is gebruikt, zijn
de connecties die in de hersenen worden gemaakt veel minder dan bij baby’s die opgroeien in
een veilige omgeving.
Teratogene effecten = omgevingsfactoren tijdens de zwangerschap waardoor baby’s zich op
een suboptimale manier ontwikkelen:
- Voeding (te weinig voeding ook van invloed)
- Drugs/medicijngebruik (Softenon, anticonceptiepil)
- Alcohol*, cafeïne, tabak
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nienke_strik. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.56. You're not tied to anything after your purchase.
