Summary
Samenvatting hulp nodig?
- Course
- Institution
hoofdstuk 5: interactiepatronen binnen systeemtheorie
[Show more]
Seller
Followsaartjedesmeyter
Content preview
Hoofdstuk 5 interactiepatronen binnen systemenInleiding
Watzlawick ziet een systeem als een communicatief en interactioneel, waarin bepaalde wetmatigheden
te zien zijn in de wijze waarop mensen met elkaar omgaan. Hij was minder geïnteresseerd in het
waarom maar veel meer in de patronen die waarneembaar zijn in het gedrag van een persoon in relatie
tot anderen. Het observeerbaar gedrag werd onderwerp van studie. Vanuit de communicatietheorie
werden 5 algemene principes over menselijke communicatie geformuleerd. Ze staan ook bekend als de
5 axioma’s van Watzlawick.
5.1 AXIOMA 1: “je kan niet-communiceren”
Vanuit de communicatietheorie:
Alle gedrag is communicatie. Van zodra 2 mensen elkaar ontmoeten beïnvloeden zij elkaar.
- wat je doet, zegt of niet zegt,.. je hebt altijd een invloed/ effect op de ander.
- bewust of onbewust, met de beste bedoeling of niet, de ander kent een betekenis toe aan je gedrag, je
communicatie.
- zelf er niet zijn kan communicatie, invloed en betekenis hebben
Vanuit de systeemtheorie :
Men spreekt van “effect” van interactie (= eenheid van communicatie). Binnen de algemene
systeemtheorie spreekt men van invloed.
5.1.1 invloed en bedoeling
De beïnvloeding, zichtbaar in de interacties, is er voortdurend (continu) en is wederzijds. Er is geen
ontkomen aan. De onbegrensdheid van invloed wordt ook symbolisch weergegeven als “van
dyadische naar n-adische effecten”. (natuurlijke getallen in wiskunde)
Het is belangrijk om een onderscheidt te maken tussen de effectieve invloed die we hebben op de
ander en de bedoelde invloed die we aanvankelijk hadden. De invloed komt tot stand bij de ontvanger
van de prikkels. Het begrip “bedoeling” is datgene wat zich aan de binnenkant afspeelt.
-bedoeling en invloed kunnen bitsen
Op de verschillende niveaus kunnen er fouten gemaakt worden
- foutief invullen van de bedoeling van de ander
- we kunnen onze eigen invloed of die van de ander fout inschatten
- soms zijn mensen blind voor de invloed van hun eigen gedrag op de ander
Als hulpverlener ontkom je niet aan invloed, ook als je de intentie niet had. De gesprekken met de
cliënt in een gezinssysteem hebben zowel invloed op de hulpvrager als op de andere leden van het
netwerk.
- onrechtstreeks: de cliënt gaat zich anders gedragen, andere info geven waardoor de hulpverlener
anders gaat helpen
Het is zinvol om na te gaan hoe de client in zijn netwerk de hulpverlener overbrengt. Anderzijds kan
de hulpverlener ook te vlug de kijk van 1 systeem lid overnemen en als onbetrouwbaar worden
aanzien. De hulpverlener kan er niet aan ontkomen dat hij deel gaat uitmaken van het netwerk en dus
een aandeel krijgt in het verloop van de gebeurtenis.
, 5.1.2 invloed besef
= zien dat je wat zegt of doet een verschil maakt voor anderen maakt mensen sterker. Heeft zowel een
erkennend effect in de communicatie als op de persoon. Cliënten in de hulpverlening zijn vaak het
invloed besef geheel of gedeeltelijk verloren. Ze hebben het vertrouwen in hun eigen invloed ten
opzichte van anderen in zijn of haar systeem verloren. hoe men met moeilijkheden omgaat niet tot
de gewenste resultaten leidt, zal men minder het gevoel hebben greep op de situatie te hebben. Er is
een rechtstreek verband tussen verlies van besef van invloed en stijgende negatieve emotionaliteit.
Hoge emotionaliteit heeft vaak een vernauwing van de kijk tot gevolg.
5.1.3 de facetten van beïnvloeding: een leidraad voor gespreksvoering
Er zijn 4 fasen. Het is de volgorde waarin de fase doorloopt die van cruciaal belang zijn. De eerste stap
moet grondig gebeuren: als je te snel gaat of niet grondig genoeg, dan merk je dat in de latere fasen.
a. ik wordt negatief beïnvloed door anderen
help er wordt mij van alles aangedaan: gevoel van benadeling
rol van de hulpverlener: stilstaan bij benadering; communicatief opmerken van de benadeling
b. ik beïnvloed anderen negatief
soms loopt wel iets goed door wat ik doe
rol van de hulpverlener: samen zoeken en communicatief opmerken van de gave of gezonde
gebieden; invloed besef vergroten
c. ik word positief beïnvloed door anderen
er wordt rekening gehouden met mij; anderen doen goed voor mij
rol van de hulpverlener: steunbronnen aanboren of aanwakkeren, invloed besef vergroten
d. ik beïnvloed anderen negatief
ik doe wel een stommiteit
rol van de hulpverlener: steunbronnen bij bedoelde en onbedoelde effecten op anderen
het betreft een asymmetrische verhouding: je mag de erkenning van jouw inzet door de cliënt/
cliëntensysteem niet eisen als voorwaarde om zelf erkenning te geven aan de cliënt/ cliëntensysteem.
Doe je dat wel, dan belang je onvermijdelijk in een vicieuze cirkel die in een machtsstrijd is.
5.1.4 betrokkenheid en inzet
Mensen beïnvloeden elkaar continu. Van zodra mensen met elkaar in contact komen is er sprake van
beïnvloeding. Naarmate deze beïnvloeding frequenter en intenser wordt, ontstaat er een emotionele
betrokkenheid. Betrokkenheid is niet hetzelfde als positieve gevoelens. Het zegt enkel iets over de
intensiteit van de interacties. Zo kan je de betrokkenheid ook als zware last ervaren worden.
Vb. een broer met een verslavingsproblematiek die jou al zo vaak heeft voorgelogen en of bestolen.
Door jullie onderlinge betrokkenheid zal je deze broer niet zomaar laten vallen en steeds opnieuw
kansen geven en in hem blijven geloven.
Inzet: gedrag verwijst naar die betrokkenheid, de uiting van die emotionele band. Iedereen levert inzet
om de voor hem of haar belangrijke systemen in stand te houden. Niet elke inzet levert het gewenste
resultaat.
Typische vragen die polsen naar inzet:
- wat heb jij al allemaal geprobeerd
- op welke manier probeer jij de problemen aan te pakken
Begeleiden van gezinnen of teams draait vaak om inzetherkenning en inzeterkenning: het in
communicatie brengen van gedrag dat kan worden gezien als inzet.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller saartjedesmeyter. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.67. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now