Hoofdstuk 1: ‘’Sociale psychiatrie’’
Sociale psychiatrie betreft de interactie tussen sociale factoren, psychiatrische aandoeningen en de
positionering van de psychiatrie daarin. Interactie betekent hierbij dat het verband twee richtingen
op gaat; sociale invloeden op het ontstaan van psychiatrische aandoeningen en andersom.
Kenmerkend voor de sociale psychiatrie is het systeemdenken; het sociale, psychologische en
biologische zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Dit heet het biopsychosociale model.
Sociale psychiatrie gaat ook over het verband tussen psychiatrie en maatschappelijke opvattingen.
Sociale psychiatrie is een verzamelnaam voor de beschrijving van:
- De invloed van psychosociale functioneren op het ontstaan en beloop van psychiatrische
aandoeningen;
- Het effect van psychiatrische aandoeningen op het psychosociale functioneren;
- Epidemiologie van psychiatrische aandoeningen;
- De organisatie van de psychiatrie;
- Fenomenen die met acute psychiatrie, bemoeizorg, drang en dwang te maken hebben.
De kans op het krijgen van een psychiatrische aandoening is multifactorieel bepaald; beïnvloed door
een grote diversiteit aan neurobiologische, psychologische en sociale factoren. Het gaat hierbij niet
alleen om negatieve risicofactoren, maar ook om beschermende factoren.
Een voorbeeld van een beschermende factor is veilige hechting. Dit is bevorderend voor het ontstaan
van resilience of sense of coherence (SOC). Resilience wordt vertaald als veerkracht, maar het gaat
om het vermogen van een mens of een sociaal systeem om zich te ontwikkelen onder moeilijke
omstandigheden. SOC betreft de eigenschap om tegenstrijdige ervaringen te kunnen integreren tot
een coherent geheel en daarmee een betekenis te geven. Het is opgebouwd uit drie vaardigheden;
informatie ordenen en verhelderen (comprehensibility), adequaat omgaan met situaties
(manageability) en de beleving het eigen leven actief te kunnen vormgeven (meaningfulness).
Psychosociaal functioneren kan gaan om functioneren in werk of dagbesteding, algemeen dagelijks
functioneren of sociale relaties. De laatste jaren is er veel aandacht voor herstelprocessen. In
toenemende mate worden ambulante en ook klinische behandelingen zo ingericht dat men kan
werken aan het eigen herstelproces.
QALYs (quality adjusted life years) = deze meet het aantal jaren dat mensen leven met beperkingen
door ziekte. De QALYs worden gebruikt om beslissingen te nemen over toe te passen interventies in
de gezondheidszorg.
Een ander onderdeel van de sociale psychiatrie betreft de invloed van de maatschappij op de
psychiatrie als professie.
Tijdlijn: veel mensen opgenomen in psychiatrische ziekenhuizen > ambulantisering (heropname
voorkomen) > jaren ’30-’60: accent bleef liggen op behandeling in psychiatrische ziekenhuizen >
opkomst antipsychotica en antipsychiatriebeweging (kwamen op als reactie op de grote aantallen
patiënten in de psychiatrische ziekenhuizen en de relatief ondergeschikte positie van de patiënt) >
uitgaan van de autonomie van de patiënt > invoering bemoeizorg > stijgend aantal
dwangopnamen/RM’s/IBS (verklaring hiervan is een wijziging van de wet (BOPZ) > patiënt moet
toestemming geven voor opname, anders een juridische maatregel & de grotere nadruk van de
samenleving op veiligheid en de bestrijding van overlast) > grote financiële gevolgen voor GGz > nu
steeds meer nadruk op ambulante begeleiding dan op gedwongen opname.
1
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller vivette95. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.82. You're not tied to anything after your purchase.