Samenvatting van Hoofdstuk 1 tot 5, zowel slides als lesnotities. Hoofdstuk zes heb ik via de slides geleerd, omdat ik geen tijd meer had om samen te vatten. Ik behaalde een 17/20.
Voor dit vak hebben we het boek zeker niet nodig gehad, leerkracht vermeld dit normaal gezien ook tijdens de les dat ...
Burgerlijk Recht
DEEL 1:
1. Algemene inleiding:
1.1. Wat is recht?
= een product van een bepaalde gemeenschap op een bepaald ogenblik en alle
gemeenschappen zijn daarbij ook verschillend → ontwikkeling, structuur, sociale filosofie of
politieke organisatie
o Door dit tijds- en plaatsgebonden karakter → quasi onmogelijk om een definitie te
geven die dit overstijgt + die voldoende precies is om het recht te onderscheiden van
andere normensystemen (oa. ‘de moraal’)
Gemeenschappelijke elementen in definitie:
o Het recht is een geheel van bindende regels (verbods-, bevels-, verlofbepalingen).
Grotendeels gedragsregels, die betrekking hebben op het gedrag van de
‘rechtssubjecten’
Gebods- of verbodsregels
Vb.“De verkoper moet aan de koper een zaak leveren die met
de overeenkomst in overeenstemming is.”
Vb. “Het huwelijk is verboden tussen alle bloedverwanten in de
rechte opgaande en nederdalende lijn en de aanverwanten in
dezelfde lijn.”
toelatingsregels: “je mag”
Vb. “Eigendom is het recht om op de meest volstrekte wijze
van een zaak het genot te hebben en daarover te beschikken,
mits men er geen gebruikt van maakt dat strijdig is met de
wetten of met de verordeningen.”
Organieke regels: regels die iets organiseren
Vb. Het aantal senatoren
o Het recht is bedoeld om een samenleving mogelijk te maken (recht geldt voor de
relatie burger-overheid, maar ook burger-burger).
o Het recht is verbonden met het begrip gezag (het recht wordt opgelegd door de
overheid en door haar afgedwongen).
Sancties bij niet naleving rechtsnormen → voorzien door overheid
Rechtssubjecten die verplichting niet vrijwillig nakomen worden door de
overheid gedwongen deze alsnog na te komen
Overheid organiseert systeem voor rechtshandhaving, o.a.:
Boetes
Politie
Rechtbanken
Gevangenissen
…
1
,1.2. rechtsgebieden/ indeling(en)
Publiek recht
= verhouding overheid t.a.v. burgers en overheden onderling (algemeen belang)
o grondwettelijk recht
o administratief recht
o strafrecht en strafprocesrecht
o fiscaal recht
o internationaal publiekrecht
Privaat recht
= verhouding tussen burgers onderling (= aanvullend recht)
o burgerlijk recht
o economisch recht
o gerechtelijk recht
o vennootschapsrecht
o sociaal recht
o internationaal privaatrecht
subjectief recht
= Het geheel van aanspraken die een persoon tegenover een ander (of groep) laat gelden en
waaruit voor die ander plichten ontstaan (iets vragen eisen of vorderen – als afgeleide van
een objectief recht), vb:
o Het recht om te trouwen
o Het recht om eigenaar te zijn en andere moeten dat respecteren
o Het recht om een schadevergoeding te vorderen na slagen en verwondingen
o Ik heb het recht om…
Objectief recht
= Een geheel van algemeen geldende normatieve regelen – rechtsregels op zich
o Opgelegd of ontvangen en bekrachtigd door de staat
o Waarvan de naleving afdwingbaar is
o Die de ordening van het maatschappelijk leven beogen
Vb. het burgerlijk recht
2
,Dwingend recht
= moeten nageleefd worden, bij niet naleving volgt er een sanctie en/of is de rechtshandeling
nietig.
o Vb. “Echtgenoten zijn jegens elkaar tot samenwoning verplicht; zij zijn elkaar
getrouwheid, hulp en bijstand verschuldigd.”
o Vb. Arbeidsrecht – bescherming werknemers:
Aanvullende recht
= van toepassing indien de rechtssubjecten geen andere regeling getroffen hebben.
o Vb.“Indien bij het aangaan van de koop niets daaromtrent bedongen is, moet de
koper betalen op de plaats en op het tijdstip voor de levering bepaald.”
Materieel recht
= legt rechten en verplichtingen op
o bv. Strafwet → sancties op diefstal
Formeel recht
= Geeft aan hoe de naleving van een materieel recht verzekerd wordt
o bv. strafprocesrecht → procedure/ voorwaarden huiszoeking
1. Verdragen en secundair internationaal recht:
o Verdrag met één of meerdere vreemde staten:
Vb. Dubbelbelastingsverdragen
CMR- transportverdrag
Weens Koopverdrag
…
o Lidmaatschap internationale organisatie
EU
VN
NAVO
o Ook in burgerlijk recht?
Vb. Interlandelijke adoptie = toepassing van het Verdrag inzake de
internationale samenwerking en de bescherming van kinderen op het gebied
van de interlandelijke adoptie
3. Rechtspraak
o al die regels moeten worden toegepast = geheel van de uitspraken van de
verschillende rechtscolleges.
o Uit constante rechtspraak wordt een feitelijk algemeen bindende rechtsnorm
afgeleid.
4. Rechtsleer
o Geheel van standpunten van de rechtsgeleerden zoals die blijken uit handboeken,
proefschriften, commentaren in juridische tijdschriften, ... = de wetenschap van het
recht.
5. Gewoonten en gebruiken
o Normen ontsproten uit lang en eenvormig gebruik.
o Door de gemeenschap nageleefd met rechtsovertuiging.
o Vindt zijn neerslag niet in een of andere geschreven rechtsregel
Vb. Aanstelling formateur bij regeringsformatie
Algemene rechtsbeginselen
o Vb. Recht van verdediging, onpartijdigheid van de rechter
Billijkheid
o Vb. indien niet contra legem
1.4. juridisch redeneren
o Grote vrijheid interpretatie rechter
o Recht is niet zwart/wit, maar grijs
2. structuren en instellingen: wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht
De scheiding de machten:
= de staatsmacht is in België, een parlementaire democratie, verdeeld over drie machten (de
zgn’e,‘trias politica’): de wetgevende, de uitvoerende en de rechterlijke macht. Elke macht
controleert en beperkt de andere machten. Dit principe van de scheiding der machten staat
echter niet uitdrukkelijk in de grondwet en is ook niet absoluut.
o De federale wetgevende macht
Leden verkozen door burgers (Parlement)
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller OdiseeStudentt. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $13.37. You're not tied to anything after your purchase.
