100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached
Previously searched by you
Samenvatting van de laatste hoofdstukken (hypofyse, bijnier, bijschildklier, reproductieve stoornissen) binnen het vak Chronische Aandoeningen$5.77
Add to cart
Samenvatting van de laatste hoofdstukken (hypofyse, bijnier, bijschildklier, reproductieve stoornissen) binnen het vak Chronische Aandoeningen
47 views 1 purchase
Course
Chronische Aandoeningen (E0C21A)
Institution
Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Deze samenvatting bevat de leerstof van de laatste hoofdstukken in het boek van endocrinologie over de hypofyse, bijnier, bijschildklier en reproductieve stoornissen (allen gedoceerd door prof. Vanderschueren), binnen het vak Chronische aandoeningen. De samenvatting bestaat uit de cursustekst + les...
2. Inleiding bijnier
- Bijnier = 5g
- Opbouw: medulla & cortex
o Cortex: mesodermale oorsprong
o Merg: neuro-ectodermale oorsprong
- Van buiten naar binnen
o Cortex
▪ Zona glomerulosa (1)
• Voornamelijk mineralocorticoïden
o Water- &
elektrolythuishouding
▪ Zona fasciculata (2)
• Voornamelijk glucocorticoïden
o Energiehuishouding
o Effect op immuunsysteem
▪ Zona reticularis (3)
• Zwakke androgenen (bv. androsteendion, DHEA)
o Masculinisatie & anabolisme
o Medulla (4)
▪ Chromaffiene cellen: productie catecholamines ((nor)adrenaline)
▪ Behoort tot paraganglia
• = gespecialiseerde neuro-endocriene cellen geassocieerd met
AZS
- Secretieregeling cortisol
- Secretieregeling aldosteron
1
,3. Feochromocytoom
a. ETIOLOGIE, PATHOGENESE & VOORKOMEN
- = catecholamineproducerende tumor
- = zeldzaam
- Regel van 10
o 10% extra-adrenaal (= paraganglioom)
o 10% bij kinderen
o 10% familiaal (MEN-syndroom)
o 10% bilateraal of multipel (meer bij familiale vorm)
o 10% herval
o 10% maligne
o 10% toevallige ontdekking
b. SYMPTOMEN
- 6 Ps
o Pressure
▪ Hypertensie
• Ofwel continu met opstopten
• Ofwel enkel tijdens crisis, met variabele frequentie
▪ Soms intermittente hypotensie
• Vooral orthostatisch
• Door ↓ circulerend volume
o Pain
▪ Hoofdpijn
o Palpitaties
o Perspiration (zweten)
o Palor (bleekheid)
▪ Door vasoconstrictie van huid
▪ Nadien flush
o Paroxysmaal
▪ Spontaan
▪ Uitgelokt
• Bv. door drukverhoging van abdomen, na contrasttoediening, na
cafeïne
c. DIAGNOSE
- Dosage van catecholamines of metabolieten in urine (24u)
o Metanefrines = voorkeursanalyse
o (nor)Adrenaline: pas diagnostisch indien > 2x bovengrens van referentiewaarde
▪ Want vaak vals positief verhoogd (bv. door psychofarmaca)
- Lokalisatie tumor (pas na positieve urinecollectie)
o Dominant adrenalinesecretie: suggestief voor bijnierlokalisatie
o Dominant noradrenalinesecretie: suggestief voor ectopische lokalisatie
o CT of MRI
▪ Indien negatief: scintigrafie overwegen
• Ook indien multipele tumoren of groot solitair
feochromocytoom > 10cm diameter
2
, d. BEHANDELING
- Heelkunde
o Meestal laparoscopie
o Na goede pre-operatieve voorbereiding
▪ Α-blokker
• Nadien: β-blokker of calciumantagonisten indien nodig
o + zoutrijke voeding → ↑ intravasculair volume
o Met goede anesthesiecontrole
3
, 2. Ziekten van de bijniercortex
1. Bijnierschorsinsufficiëntie
a. ETIOLOGIE
- Primair = ziekte van Addison
o Autoimmuun
▪ Soms associatie met andere auto-immuunziekten
• Bv. Hashimoto, DM, vitiligo
o Inflammatie/infectie
o Tumoren
o Vasculaire insufficiëntie (sepsis, shock)
o Iatrogeen (na bijnierchirurgie)
o Zeldzaam: congenitale enzymenstoornissen
- Secundair
o Hypofysaire-hypothalamische pathologie
- Tertiair
o = meest frequent
o Na onderbreking van langdurige & hoge dosis exogene glucocorticoïden
▪ Gevolg: langdurige suppressie van corticotrope as
• Bijnier wordt ‘lui’, stopt met werken
b. SYMPTOMEN
- Moeheid – spierzwakte
- GI-klachten
o Anorexie, vermagering, braken
o Atypisch: constipatie, diarree, buikpijn
- Hyperpigmentatie (huid, mucosa, nagels)
o Door ACTH-MSH-hypersecretie
o Enkel bij primair
- Hypotensie
o Vooral orthostatisch
o Door ↓ circulerend volume
- Zouthonger
o Door mineralocorticoïdendeficiëntie
- Hypoglycemie (cortisol = counterregulerend hormoon)
- Seksuele dysfunctie
o Vermoedelijk niet door tekort androgenen maar door verslechtering van
algemene situatie
o Impotentie, amenorrhee, verminderde beharing
c. DIAGNOSE
- Cortisoldeficiëntie
o Serumcortisol
▪ ↓ ’s ochtends (normaal hoog in ochtend)
• Suggestief indien < 5µg/dL
▪ Na stimulatie
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller evdp. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.77. You're not tied to anything after your purchase.
