Geschiedenis
Historische contexten jaartallen, belangrijke personen en begrippen
─
, 1
Belangrijke personen → Steden en burgers in de Lage Landen 1050-1700
Karel V (1500-1558)
Habsburgse keizer, die ook heerste over de Nederlanden. Hij streefde naar centralisatie in zijn rijk en trad fel
op tegen protestantse ‘ketters’.
Hertog van Alva (1507-1582)
Een edelman uit Spanje die na de Beeldenstorm als Spaanse legeraanvoerder naar de Nederlanden kwam om
een eind te maken aan de politieke onrust die was ontstaan door de Beeldenstorm. Alva trad hard op, maar
slaagde er niet in de Opstand te onderdrukken.
Filips II (1527-1598)
Habsburgse koning van Spanje, zoon van Karel V. Net als zijn vader streefde hij naar centralisatie in de
Nederlanden. Filips II voerde jarenlang oorlog om zijn gezag in de Nederlandse gewesten te herstellen, maar dit
is hem nooit gelukt.
Willem van Oranje (1533-1584)
Een hoge edelman die ontevreden was met het beleid van Filips II en daartegen in opstand kwam. Doordat hij
een invloedrijk persoon was, werd hij al snel gezien als de leider van de Nederlandse Opstand.
Rembrandt van Rijn (1606-1669)
Een kunstenaar uit de 17e eeuw. Zijn werk vond veel aftrek in de Nederlandse Republiek, vooral onder
kooplieden die in de Gouden Eeuw rijk waren geworden en dat geld gebruiken om dure producten te kopen en
zo hun status te verhogen.
Johan de Witt (1625-1672)
Een van de machtigste regenten in de Republiek. Hij probeerde de macht van de stadhouder in te perken en
slaagde daarin tot de Republiek in 1672 in oorlog raakte.
Lodewijk XIV (1638-1715)
Koning van Frankrijk, die streefde naar absolute macht. Zijn mercantilistische beleid was nadelig voor de
handel in de Republiek. In 1672 viel hij bovendien de Republiek aan tijdens het Rampjaar.
Belangrijke personen → De Verlichting 1650-1900
René Descartes (1596-1650)
Franse geleerde die een belangrijke bijdrage leverde aan de filosofie en de wiskunde. Hij geldt als de
grondlegger van het rationalisme.
John Locke (1632-1704)
Britse filosoof. Locke was een van de eerste pleitbezorgers van het empirisme. Hij had veel invloed met zijn
ideeën over het sociaal contract, dat het volk het recht gaf de regering af te zetten als die het volk systematisch
onderdrukte.
, 2
Isaac Newton (1643-1727)
Britse natuurwetenschapper die de grondslag legde voor de moderne natuurkunde, onder meer door zijn
wiskundige formules die de werking van de zwaartekracht beschrijven.
Montesquieu (1689-1755)
Franse edelman en filosoof. De inrichting van veel westerse democratieën is nog steeds gebaseerd op zijn idee
over de scheiding der machten.
Jean-Jacques Rousseau (1712-1778)
Filosoof uit Genève. Zijn radicale ideeën over het sociaal contract en de algemene wil hadden in heel Europa
veel invloed. Hij schreef ook over andere thema’s, zoals de opvoeding.
Adam Smith (1723-1790)
Schotse filosoof die meende dat het nastreven van individueel eigenbelang leidde tot de grootste welvaart
voor allen. Dit was een belangrijk argument vóór een vrijemarkteconomie en een beperkte rol van de staat op
economisch gebied.
George Washington (1732-1799)
Amerikaanse generaal en opperbevelhebber tijdens de Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog. Washington
werd na de revolutie de eerste president van de Verenigde Staten.
Thomas Paine (1737-1809)
Britse verlichte denker die zich in het koloniale Amerika vestigde. Paine schreef daar het politieke pamflet
Common Sense, dat veel Amerikaanse kolonisten ertoe bracht de kant van de Amerikaanse revolutionairen te
kiezen.
Olympe de Gouges (1748-1793)
Franse schrijfster en feministe. Vroeg tijdens de Franse Revolutie aandacht voor de rechten van vrouwen in de
Verklaring van de rechten van de vrouw. Gouges was een van de slachtoffers van het geweld van de jakobijnen.
Lodewijk XVI (1754-1793)
Koning van Frankrijk (1774-1792) die in 1789 de hulp inriep van de Staten-Generaal om de financiële
problemen op te lossen - wat het begin was van de Franse Revolutie. Tijdens de eerste revolutie (1789-1792)
mocht Lodewijk aanblijven, maar moest hij wel veel macht inleveren. Tijdens de tweede revolutie (1792-1799)
werd hij aangeklaagd, berecht en onthoofd.
Maximilien de Robespierre (1758-1794)
Franse Jakobijn en belangrijke politicus tijdens de tweede revolutie. Hij was een bevlogen revolutionair die
opkwam voor de rechten van de minderbedeelden. Hij ontwikkelde zich later tot een wreed leider, die vele
tegenstanders van de Franse Revolutie liet executeren. Uiteindelijk werd hij zelf ook onthoofd.
Napoleon Bonaparte (1769-1821)
Franse generaal die in 1799 de macht greep. Hij moderniseerde het staatsapparaat (onder andere door
invoering van de Code Napoleon). Ook veroverde hij vrijwel het gehele Europese vasteland, waar hij
soortgelijke hervormingen doorvoerde. Bij Waterloo werd hij definitief verslagen (1815).
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Xmaudjanssen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.74. You're not tied to anything after your purchase.