Summary
Geschiedenis vwo samenvatting hoofdstuk 6 t/m 8
- Course
- Level
Geschiedenis vwo samenvatting hoofdstuk 6 t/m 8
[Show more]
Seller
Follow
Xmaudjanssen
Content preview
GeschiedenisSamenvatting 6, 7, 8
─
, 1
Hoofdstuk 6: Een nieuwe republiek in Europa
6.1: De opstand in Europees perspectief
Het conflict in de Nederlanden dat resulteerde in de stichting van een Nederlandse staat
Strijd om geloof en centralisatie
★ In de Nederlanden, Frankrijk en Duitse Rijk kwamen er uitbarstingen over geloofskwesties → i.c.m. strijd over
centralisatie van bestuur
Frankrijk
★ Calvinisme had aanhang gekregen → er ontstonden godsdiensttwisten → vorst wilde geen calvinisme maar
wilde geen onderdrukking → dit veranderde bij andere koningen
★ Franse adel: verdeeld in katholiek en hugenoots (calvinistisch) verbond → ze wilde allebei koning voor zich
winnen maar koning mocht niet te veel macht krijgen
★ Midden 16e eeuw kwam er een uitbarsting tussen edelen → rust keerde terug toen hugenoten enige vrijheid
van godsdienst kregen met Edict van Nantes
Duitse Rijk
★ Macht verdeeld over vorsten en geestelijken → sommige bekeerden zich tot nieuwe geloof maar koning Karel
was katholiek → er ontstond strijd = godsdienstoorlogen
★ Ook vorsten die zelfstandige macht wilde behouden streden tegen Karel V (hij wilde meer macht)
★ Godsdienstvrede van Augsburg in 1555: keizer erkende dat elke vorst eigen religie mocht kiezen / hij
aanvaardde beperking van zijn macht
★ Er was halve eeuw rust
★ Duitse Rijk was weer in oorlog → Dertigjarige Oorlog → het ging hier om de keizerlijke macht:
- Katholieke Habsburgse keizers: wilde meer macht
- Katholieke vorsten: wilde meer macht
★ Andere landen vochten (eigen conflicten) ook op Duits gebied → Duitse Rijk was uitgeput
★ De Vrede van Westfalen werd gesloten → aparte staatjes bleven bestaan / keizer had niet alle macht / elke vor
mocht eigen religie (katholicisme, calvinisme, lutheranisme) bepalen
Europese staten tegen het Ottomaanse Rijk
★ Europese staten hadden onderling vrede gesloten → Europa was nog wel in oorlog met islamitische
Ottomaanse Rijk
★ Hiervoor had het christelijke Spanje het laatste moslimrijk verslagen → ze wilde Reconquista uitbreiden naar
Afrika (lukte niet) → ze werden tegengehouden door Ottomaanse Rijk
★ Ottomaanse Rijk gesticht door legerleider Osman I → soldaten kregen land als ze succes hadden →
landverovering was dus nodig → ze hadden Turkije, delen van Balkan en Noord-Afrika in handen
★ Europese staten moesten wel samenwerken met Ottomanen → ze voelden zich bedreigd door:
1. Reformatie
2. De islam
, 2
- Duitse, Oostenrijkse en Italiaanse steden hadden verbond zodat Wenen niet in Turkse handen viel
- Spanjaarden en Italianen (met paus) vormden Heilige Liga tegen Ottomanen
★ Turken werden niet definitief verslagen → reden: Spanje moest op meerdere fronten strijden
★ Turken probeerden weer Wenen aan te vallen → weer coalitie opgestart
★ Europees grondgebied werd niet meer veroverd door Ottomaanse Rijk
De Nederlanden in opstand
Achtergronden van de Opstand
★ Kritiek op de rooms-katholieke kerk → calvinisme kreeg veel aanhang
★ De Nederlanden behoorden bij Spaanse Habsburgse Rijk met Karel V en Filips II → zij wilden maar één
godsdienst → calvinisme mag niet
★ Karel V voert ‘bloedplakkaten’ in → calvinisme vervolgd
★ Onvrede over toenemende centralisatie:
- Karel V en Filips II voerden een centralisatiepolitiek → ze gebruikte geschoolde ambtenaren want zij
waren loyaal aan vorst
- Spaanse vorsten hadden adel we nodig om belasting te innen → veel spanningen
★ Mensen waren niet eens met terdoodveroordeling van ketters:
- Willem van Oranje vond dit ook → hij wilde compromis over godsdienstvrijheid én over meer vrijheid o
de Nederlanden te besturen
Verloop en gevolgen van de opstand
★ Er kwam steeds meer verzet tegen godsdienstvervolgingen en centralisatie → de Opstand begon bij de
Beeldenstorm in 1566
★ Filip II stuurde troepen voor die opstandelingen
★ Gevolg van Opstand:
- Scheiding van de Noordelijke (opstandelingen bij de Unie van Utrecht) en Zuidelijke Nederlanden
(katholieke bleven trouw aan Spaanse vorst)
★ Opstandelingen breken met Spaanse vorst → Plakkaat van Verlatinghe
★ Opstandelingen vonden geen nieuwe vorst → gevolg: ze vormen zelfstandige republiek (de Republiek)
★ De Republiek was voornamelijk calvinistisch maar tolereerde ook katholieke en andere geloven
★ In 1648 sloot de Republiek vrede met Spanje → Vrede van Münster
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Xmaudjanssen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.12. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now