SOCIOLOGIE (les 7)
INLEIDING
‘Sociologie en Rechtssociologie’: sociologie is een hulpdiscipline
Minder aandacht:
- Voor ‘skills’ (onderzoeksvaardigheden).
- Voor minder belangrijke auteurs en theorieën etc.
Wel aandacht:
- Basiskennis in de sociologie.
- Aandacht voor ‘de filosofie’ van de sociologische discipline.
- Centrale auteurs, theorieën en concepten.
Socio-logie?
Hybride combinatie Latijn en Grieks
Socius (metgezel); logos (kennis, leer, kunde)
E.J. Sieyès (rond 1785): politiek gekleurde benadering van sociologie
‘Wetenschap van de samenleving’?
Doel: inrichting van nieuwe samenleving ten tijde van Franse Revolutie.
Normatieve wetenschap: hoe kan de samenleving het beste worden ingericht? Hoe ziet ‘het
goede leven’ eruit in zo’n nieuwe samenleving? Hoe moet de smnlvg er uit zien
Auguste Comte (1830): heruitvinding van sociologie (als een epirische wetenschap
gedefinieërt)
Definieert sociologie als empirische wetenschap van de smnlvg
In navolging van natuurwetenschappen: objectief en empirisch. (gedreven door ideeën hoe
de smnlvg zou moeten zijn)
Op zoek naar regelmatigheden in de samenleving aan de hand van empirisch onderzoek.
Van normatieve benadering naar objectieve empirische benadering
EEN BEELD VAN EEN TITEL
- Speelveld = smnlvg, spel= het samenleven, spelregels= wetten, informele regels:
komen niet van een formele wetgever maar volgen we ook (geen officiële sanctie vb
je trapt de bal nt uiten -> publiek fluit je uit: in onze smnlvg ook informele regels
waar we de publieke sanctie nt van willen ).
, - Posities=wat wordt er verwacht van je , taakverdeling=arbeidsverdeling: wie
verantwoordelijk voor wat , rollen: als je een creatieve functie heb moet je ook een
creatievere rol hebben, status= hoge/lage status, waardering die aan bepaalde rol
wordt toegekend. .
- Interactie, communicatie. =verbaal/non-verbaal
- Formele en informele leiders. Formeel een rol krijgen vb de aanvoerder, informele
leiders dwingen aanzien af waardoor ze op een bepaalde manier kunnen sturen vb
belangengroepen sturen politieke partijen
- Doel van het spel?basistoel: Taken uitvoeren (nt goed uitvoeren ->ontslag) andere
achterliggende doelen vb transfer
- Ruimte rond het speelveld. Vb supporters -> vb religeuze leiders die op hun manier
de smnlvg willen beïnvloeden
sociologie ? Neutrale observator: komt objectief naar de wedstrijd kijken: via manier van
onderzoek zo objectief mogelijk te onderzoeken
HET DAGELIJKS LEVEN DOOR DE SOCIOLOGISCHE LENS
Bril:
Röntgentoestel om de werkelijkheid bloot te leggen.
Kijken naar smnlvg: we hebben bepaalde kennis nodig om dit te ontcijferen:deze kennis
hebben we ook nodig bij de sociologie = sociologische lens: met verschillende instrumenten
de smnlvg beschrijven
Ontcijferen en verstaan.: na het verzamelen van deze date moeten we de data begrijpen
Sociologie: Sociologische lens.
Instrumenten als observatie, survey, interviews…..maar beelden vereisen interpretatie.
‘Sociologische verbeelding’ om deze feiten te interpreteren. DATA
ANALISEREN/INTERPRETEREN: betekenis geven aan zaken dat we in de smnlvg zien
Afstand nemen van dagelijkse ervaring.
Sociological imagination (1959)
“the vivid awareness of the relationship between experience and the wider society” (Charles
Wright Mills) proberen afstand nemen op de informatie die we subjectief hebben
opgebouwd, en objectief de samenleving proberen interpreteren
Het vermogen om te begrijpen dat iemands persoonlijke situatie in verband staat met
maatschappelijke krachten en de ruimere historische context.
Eigen ervaringen zijn mee bepaald door sociale structuren en mensen.
Componenten van sociologische verbeelding:
- Kennis geschiedenis – hoe is samenleving tot stand gekomen?
- Kennis biografie – wie zijn de mensen in de samenleving?Wat zijn hun posities,rollen,
hoe is de smnlvg samengesteld (geografisch)
- Kennis sociale structuur – hoe werkt de samenleving via instituties? Vb huwlijk: geeft
vorm aan de smnlvg
( hoe houden instituties de mtschp orde in stand): recht en wat zijn instituties die ook vorm
geven aan de mtschp
Voorwaarde om alternatief standpunt in te nemen
,“being able to think ourselves, away from the familiar routines of our daily lives in order to
look anew” (Charles Wright Mills)
1.2.1 SELECTIEVE WAARNEMING
Waarom is de waarneming bij common sense selectief? Waarom is de gewone dagelijkse
waarneming vertekend? (1. selectieve waarneming, 2. refferentiekaders)
wrm? Overvloed aan informatie in de smnlvg -> informatie reduceren/ordenen en dan
interpreteren vanuit eige situatie
Routines in het denken
Vanuit de eigen positie
- Fysieke en sociale beperkingen: we zien enkel een deeltje van het verhaal vb ik zit n u
in de les ik weet niet wat er zich thuis afspeelt
- Belangen: belangen die een persoon heeft kijkt anders na een bepaalde gebeurtenis
vb stikstofakkoord:hoe kijkt een boer naar dit vs schoolleerkracht
- Kennis en informatie: kennis beperkt aan wat er gebeurt in de smnlvg (kennis die we
hebben van katholieke kerk in 20ste E heeft er vanh bijgedragen dat onze perceptie
over de kerk anders is
- Voorkeur en afkeer: er zijn dingen die ons beter liggen dan andere vb mensen
(=sociaal bepaald: religie,j famillie,... Heeft te maken met socialisatieproces
Socialisatie proces; via omgang met andere maken we de omgevi ng van die groep
ons eigen (en dus ook voorkeuren en afkeuren)
1.2.2. REFERENTIEKADERS
Kenmerken van een referentiekader: onze sociale bril waarmee we naar iets zien
Een geheel: al onze waarnemingen vanuit hetzelfde referentiekader. (hebben geen
verschillende referentiekaders)
Stabiel, maar niet onveranderlijk. (verschillende ervaringen kunnen invoeld hebben op ons
referentiekadet)
Zoveel referentiekaders als er individuen zijn. (elk kader is uniek xwant wordt gestuurd door
onze ervaringen)
Gedeelde referentiekaders. =gedeelde cultuurpatronen: kenmerkende combinaties voor
culturele elementen van groepen (waarden, normen)
Zakelijke en beleefde werkelijkheid.
Objectieviteit inzoomen: (zorgen dat andere onderzoekers dit onderzoek kunnen nadoen
(representatieven)
Onderwerpen die we kiezen? Hoe kiezen we dit onderzoek
De vragen die we tijdens ons onderzoek stellen? Welke keuze maak je en hoe interpreteer je
deze
-> niet helemaal objectief
Wat is het verband met het Thomas theorema (1928)?
“if people define situations as real, they become real in their consequences”
Zakelijke werkelijkheid (hoe ze werkelijk is) en de gepercipieerde werkelijkheid (hoe ik ze
gepercipeerd)
Voorbeelden en toepassingen
Self-fulfilling propohecy.:ons beeld van de werkelijkheid gaat ervoor zorgen dat we ons
gedragen als die gepercipieerde werkelijkheid) vb verwachtingen van lkr: aan de hand van
,eerste contacten bepaald idee van lln krijgen (sterke of minder sterke) gaan zich gedragen
naar hun perceptie -> meer aandacht voor sterke lln -> lln gaat zich gedragen naar de
verwachtingen van die lkr : sterke lln krijgen meer aandacht en worden sterker en zwakkere
minder aandacht dus worden zwakker
Vooroordelen en stereotypes.:V: sturen en beperken onze waarnemingen
S: niet gebasseerd op feiten: sterke ideeën over ene groep door andere groep
kenmerken weglaten en focussen op beperkt aantal kenmerken en veralgemene
- zorgt voor vertekend beeld van een groep
Stereotyp kan ook positief zijn: complixiteit van bepaalde situatie te vereenvoudige vb les
binnen komen, we weten wat we moeten verwachten
Negatief stereotyp: onmenselijking van groepen vb joden bij nazi (wat we denken dat een
negatief kenmerk is van een jood gaan ze versterken en veralgemen over de groep
Het dagelijks leven door de sociologische bril
Streven naar neutrale beeldvorming.
Sociologische verbeelding.
Van pragmatische niveau:dagelijkse analyse die we doen (selectieve waarneming; common
sense) naar sociale structuren en cultuurpatronen. Doen we op betrouwbare manier die
streeft naar objectiviteit
In sociologie doen we dit door heel gedetaileerd over ons onderzoek te spreken (waar,hoe)
zo kunnen andere dit nadoen
1.2.3. OVER SPORT
Voorbeelden: lezen (achterliggende boodschap) Vb hockey (hoge status) vs wielrenne (lage
status) -> duur vs goedkoop, distance belangerijk (hogere status) vs contactsporten (lagere
status)
Evoluties: Voetbal begon bij arbeiders -> universiteiten dan terug arbeiders
Uitendelijk massificatie van voetbal dus voor hele smnlvg
Nu elkites afkering want is voor grote massa
Twee beperkingen van de sociologische verbeelding: 2 benaderingen
1. Geen monopolie: een sociologische verklaring is niet exclusief. Verschillende
verklaringen geven vb van de sporten
2. Houdbaarheid: een sociologische verklaring is niet eeuwig; doorheen de tijd
veranderen inzichten en theorieën. Ze kunnen wijzigen want inzichten en smnlvg kan
wijziging
Bourdieu (1979): distinctiewaarde van een cultureel item. Zodra het iets voor de
massa wordt verliest het zijn distinctie waarde
als iedereen een bepaald item heeft kan men zich niet meer onderscheiden vb dure
handtas
EEN STAP VERDER
COMMON SENSE SOCIOLOGIE
Losjes samenhangende kennis verzamelen Het ‘waarom’ achterhalen en algemene
(wat we horen zeggen). wetmatigheden ontwikkelingen.
Gebaseerd op feiten, waarnemingen, Situeert verklaringen en wetmatigheden in
, ervaringen inzichten en received wisdom. sociale factoren.
Zin geven aan situaties waarmee we Bouwt voort op systematische, empirische
worden geconfronteerd. waarnemingen.
Voor praktische, onmiddellijke antwoorden.
Wnr we geconfronteerd worden met
bepaalde situaties direct weten wat we
moeten doen vb naar een examen gaan
ECHTSCHEIDING
Anders kijken en interpreteren dan volgens de voor de hand liggende common sense: de
essentie van sociologie en de sociologische verbeelding.
Vanaf 2007 minder echtsscheidingen: wat is er daar gebeurd?
Factoren van scheiding zoeken bij persoonlijke factoren (in common sence)
2007/2008: financieële crisis :erna dalende lijn -> minder huwlijken dus minder scheidingen
(vaker samenwonen)
Scheiding heeft invoeld op kindere, financielen situatie dus sociaal feit waar sociologen
kijken
COMMON SENSE SOCIOLOGIE
Factoren op persoonlijk Variaties in de samenleving
vlak Emancipatie in het Westen: vrouw werd onafhankelijker
Financiële onafhankelijkheid.
Wegvallen sociale druk van familie, kerk, dorp… (druk vanuit
smnlvg, kerk, familie)
Verdwijnen maatschappelijk taboe.
Wetswijzigingen.(rechtssociologie) huwlijken kan stijgen
omdat er meer huwlijken mogelijk zijn vb homehuwlijken
Conclusie: manier waarop we snlvg zien (doornrecht, visie) heeft invloed op dat fenoom dit
geval aantal echtscheidingen
ZELFDODING
COMMON SENSE SOCIOLOGIE
Kwestie van persoonlijke, psychologische Durkheim, 1897. kijken naar
factoren. gemeenschappelijke factoren die tot
zelfdoding komen (is daar een correlatie
met beroep, woonplaats, religie) *
Gemeenschappelijke, sociale factor.
Oorzaken liggen niet in individuele
psychopathologie, maar in sociale cohesie
(integratie).
*sociale cohesie heeft invloed op zelfdoding
(te veel: te verstikkend of te weinig, je staat
er alleen voor) deze verklaringen houden
op zekere mate stand (ondertussen zijn er
nieuwe inzichten en theorieën)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller laniherremans. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.50. You're not tied to anything after your purchase.