Summary
Samenvatting Nederlandse letterkunde II
- Course
- Institution
Samenvatting Nederlandse letterkunde II. Bevat alle PowerPoints + lesnotities. Is volledig! (enkel hoorcollege, niet werkcollege)
[Show more]
Seller
Follow
1234abc
Content preview
College 1: maandag 13/02/2023- Hoofdstuk 1 moeten we niet kennen
- We hoeven niet alles te kennen
Hfst. II: De overlevering van de Middelnederlandse literatuur
2.1. Tekstproductie in de handschriftelijke periode
- Drukpers in Lage Landen: Utrecht en Aalst 1473
- Incunabel: voor 1 januari 1501
- Postincunabel: voor 1540
- Gutenberg in 1450
- Boekdrukkunst heeft zich daarna verspreid
- Tot 1500: incunabelen (oudste gedrukte boeken)
- Orale overleving was veel belangrijker
- Veel handschriften overgebleven
- Veel gebruik van perkament
o Gemaakt van dierenhuid
o Ging over weken
o Arbeidsintensief proces
o Was ook duur!
o Mensen die een boek konden kopen, was echt voor de hoge klasse!
- Katern
o Dubbele bladen die in elkaar geschoven zijn
o Basiseenheid om op te schrijven
o Men begon met katern, als de eerste geschreven was, werd een volgend katern
geschreven.
- Waarom werden meeste teksten in ME nooit ingebonden
o Was een tijdrovend proces
- Kopiist (schrijver)
- Rubricator = verluchter
o Bracht rubrieken aan
o Gebruikte altijd rood
o Zie foto => rood
o ME’se teksten hebben geen titel, men had wel een rubriek. Was soort van aankondiging.
In rood dus.
o Zo kon je zien dat er een nieuwe tekst begon
o Dus andere persoon dan die tekst schreef (min met 2)
- Scriptorium
1
,- Teksten werden vaak in kloosters geschreven
o Klooster als cultureel centrum
o Was vaak een lokaal waar 2 of 3 mensen samen zaten
- Verander vanaf 1200 => opkomt universiteiten
o Bologna (einde 11e eeuw) is oudste universiteit
o Hadden veel teksten nodig
o er ontstonden workshops waar handschriften werden gemaakt
- Gent
o Hoogpoort was heel belangrijk voor bereikbaarheid
o Scrivers => vestigden zich in Hoogpoort
▪ Voor inkomsten te verkrijgen
▪ Schreven administratieve teksten
▪ Soms kregen ze de opdracht om een meer literair boek te schrijven
Comburgse handschrift
- Handschrift zou geschreven zijn in Gent
- Geschreven tussen 1380 – 1425
- Wss in Hoogpoort
- Papier
o 14e eeuw: 5% van de boeken; kost 4x lager
o 15e eeuw: 45% van de boeken; kost 13x lager (ME)
o Papier in ME
▪ Werd niet gemaakt van bomen, maar van textiel. Glas, linnen …
▪ Voordeel: was veel goedkoper
▪ Dus meer mensen kunnen boeken kopen => meer mensen komen met teksten in
aanraking => maakte meer de moeite om in de volkstaal te schrijven.
- Latijn was de belangrijkste taal
o Was taal van de kerk
o Ook taal van de wetenschap => bv in universiteiten
o Meeste handschriften in Latijn
- Frans
o Graafschap Vlaanderen stond onder bewind van Franse koning
o Dus adel moest met koning communiceren, daarom werd Frans belangrijk
o Er werd ook veel Franse literatuur geschreven en gelezen
- Men bezat in de eerste plaats teksten, geen boeken
o Boeken werden vaak in rolvormen geschreven
o Heel weinig van rollen bewaard
2
,- Dia 12
o Papiermolen
o Aan water => veel water nodig om papier te maken
o Daarin deed men stukjes stof
o Waterkracht is nodig om hamers aan te drijven
o Men schepte het met de hand
o Wel arbeidsintensief, maar ging sneller dan perkament
2.2 Studie van handschriftelijke literatuur
- Middeleeuwse literatuur is helemaal anders dan moderne literatuur
o Functioneerde anders => we moeten het anders benaderen
- Je moet de context weten waarin literatuur werd gemaakt
o Tijd, plaats
o Voor wie literatuur is bedoeld
o Wie bestelde
o Teksten werden niet zomaar geschreven, er is altijd iemand die een opdracht gaf.
- Besteller
o Kon alles bepalen
o Welk lettertype, welke versieringen …
o Kon inhoud ook veranderen
o Je kon teksten aanpassen => geen auteursrechten
o Iedereen kon teksten gewoon aanpassen, tijdens maken van kopie kon je stukken
toevoegen en weglaten.
- Hoe die tekst eruit zag, had te maken met context waaruit boek bestond
o Speelde een rol hoe die tekst eruit zag
- Autograaf
o Tekst zoals de auteur ze heeft geschreven.
3
, - Wastafeltje
o Men werkte met wastafeltjes
o Een uitgeholde houten plank, opgevuld met bijenwas &
daar kon je woorden in krassen. Als je plank vol was, werd
dat over gezet op vel perkament.
o Als het overgezet werd, werd tekst nat gemaakt.
o Daarna kon je opnieuw beginnen.
o Werden gebruikt tot 19e eeuw
o
Bv: Jan van Ruusbroec
o Hij schrijft op wastafeltje
- In onze tijd is produceren van teksten weer middeleeuws
o We kunnen aanpassingen doen zonder het oorspronkelijke te zien
o Er werden stukken weggelaten, stukken toegevoegd tijdens het overschrijven … net zoals
nu via computers …
- Wat werd wel meteen aangepast tijdens schrijven?
o Dialect
o Er was geen standaardtaal.
o Teksten werden aangepast aan dialect van regio, zodat teksten konden begrepen worden
voor bepaalde plaats.
- Handschriftelijke literatuur zit tussen orale en gedrukte literatuur
o Gedrukte literatuur => heel vast
o Mondelinge teksten => veranderen constant
o Handschriftelijke literatuur => zit ertussen
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller 1234abc. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $14.03. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now