Lecture 1: Internationaal, Europees en nationaal recht
Artikel 18 VCLT: een verdrag kan voorlopig worden toegepast alvorens het geratificeerd is.
Protocol: een wijziging/toevoeging aan het reeds bestaande verdrag.
Monisme en dualisme
1. Monisme: één rechtsorde, nationaal + internationaal
Internationaal is recht onderdeel van de nationale rechtsorde. De status van internationale regels hangt af van nationaal
recht. In Nederland hebben we artikel 94 Grondwet (+93 Grondwet): supra wet en Grondwet. Het verdrag staat dus boven
alles, ook boven de Grondwet. Het gewoonterecht valt hier niet onder, omdat het artikel alleen van verdragsbepalingen
spreekt.
Bij twee derden van de meerderheid mag het parlement een onwettig verdrag goedkeuren, aldus artikel 91 lid 3 Grondwet.
Artikel 120 Grondwet: de rechter mag niet toetsen of het verdrag in strijd is met de grondwet, wel andersom. De Tweede
Kamer is daarom degene die bepaalt of een verdrag in strijd is met de grondwet.
2. Dualisme: twee verschillende rechtsordes
Doorwerking van internationaal recht vindt plaats door het te transformeren naar het nationaal recht. De status van het
internationaal recht: als door transformatie. Gevolg: burgers kunnen geen beroep doen op een internationale bepaling
wanneer deze (nog) niet is getransformeerd.
De keuze is nationaal constitutioneel, met uitzondering van de Europese Unie (monisme met voorrang). De Europese Unie
is supranationaal.
Wie beslist of iemand mag uittreden uit de Europese Unie?
Het gaat om het opzeggen van een verdrag, hoe kan je daaruit? Eerst kijk je in het verdrag zelf: maakt het verdrag het zelf
mogelijk om uit dat verdrag te treden? In dit geval: ja, artikel 50 VWEU. In dit artikel staat ook beschreven hoe dit moet
gebeuren.
In Nederland gebeurd dit bij een goedkeuringsverdrag, bij wet in formele zin. Gaat hetzelfde als wanneer Nederland
toetreedt tot een verdrag. Er hoeft geen referendum plaats te vinden bij uittreding. In Nederland kan er geen referendum
plaatsvinden zoals dat bij het Verenigd Koninkrijk is gebeurd. Er kan wél een referendum worden gehouden over de
goedkeuringswet om uit de Europese Unie te treden. Dit referendum is echter niet bindend.
Internationaal versus nationaal
Een internationale onrechtmatigheid is niet per se een nationale
Het nationale constitutionele recht bepaalt of het internationaal recht een rol speelt in de nationale rechtsorde
Europees Unie recht is internationaal recht, maar van een speciale orde. Dus geen sprake van monisme of
dualisme
De staat is aansprakelijk Wet Nerpe.
Artikel 100 Grondwet
Grondslag en procedure voor buitenlandse troepen. Een dergelijke missie dient voorgelegd te worden aan de Staten-
Generaal. Bijvoorbeeld voor externe militaire acties, conform internationaal recht. Zie ook artikel 90 Grondwet.
Goedkeuring van een verdrag
Een verdrag kan uitdrukkelijk en stilzwijgend goedgekeurd worden.
Tegenwoordig kent Nederland de mogelijkheid om een niet-bindend referendum te houden voor onder andere
goedkeuringswetten.
Bij afwijking van de Grondwet dient er een twee derden van de meerderheid akkoord mee te gaan.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller dena15. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.35. You're not tied to anything after your purchase.