H1 Goedaardige aandoeningen slokdarm, maag en duodenum
1. Aandoeningen slokdarm
1.1. Symptomen en diagnostiek slokdarmaandoeningen
Bovenste spier slokdarm = gestreept hersenen. Onderste spier = glad mesenterische plexus.
Diagnose bekomen? Oesofagogastro(duodeno)scopie
Symptomen
- Dysfagie: gevoel dat voedsel blijft steken bij passage farynx maag
o Orofaryngeale dysfagie: bolus niet vanuit orofarynx naar slokdarm = slikstoornis (thv
cricopharyngeale sfincter)
o Organische dysfagie: vernauwing lumen (strictuur of tumor)
Eerst vast voedsel vloeistoffen
Progressief ontstaan. Maligne tumor? Snellere progressie!
Impactie bij grote bolus (enkel dan pijn)
o Functionele dysfagie: afsluiten lumen door contractie wand (bv achalasie, spasmen)
Vast EN vloeistof DIRECT
Pijnaanvallen niet gelinkt aan voedselinname spasmes (vnl ’s nachts!)
- Globusgevoel: ‘brok’ in de keel. Geen verband met eten
- Secundaire symptomen:
o Vermagering
o Keellast
o Anemie
Pijnklachten
- Thoracale pijn: krampende pijn meestal zonder verband doorslikken. MOEILIJK te
onderscheiden van angor
- Odynofagie: pijn na slikken bij passage bolus
o Meestal ontsteking: reflux oesofagitis, virale of candida oesofagitis
- Impactatiepijn: krampende pijn retrosternaal: slokdarmcontracties proximaal van
geïmpacteerde bolus
Pyrosis en regurgitatie
Pyrosis = branderig gevoel dat opstijgt achter sternum
Regurgitatie = zuur/bitter vocht in mond (vnl neerliggen)
1.2. Technische onderzoeken bij slokdarmziekten
a. Oesofagogastroduodenoscopie mbv video-endoscoop
Meestal onontbeerlijk voor diagnose:
- Oppervlakkige ontstekingsletsels zichtbaar, slijmvlies, vernauwingen…
- Biopsie nemen: weefseldiagnose
- Therapeutische doeleinden bv ligaturen plaatsen, coagulatie letsels…
, b. Manometrisch onderzoek
= meten intraluminele drukken slokdarm in rust en na slikken evaluatie slokdarmmotoriek.
Functies testen:
- Gastro-oesofagale sfincter
- Faryngo-oesofagale sfincter
- Contracties slokdarmlichaam
Drukken op verschillende niveaus gemeten: peristaltiek en relaxatie sfincter volgen. Essentieel bij
vermoeden motorische stoornissen (bv achalasie: geen peristaltiek; spasmen: onordelijk)
c. pH meting
pH sensor 5 cm boven gastro-oesofagale sfincter registratie zure reflux. Over 24u. Registratie
events door pt correleren met reflux.
d. Radiologische onderzoeken
Organische letsels aantonen bv divertikel, fistels.
CT thorax: extramurale letsels bv tumoren + stadiëring tumoren.
RX slikact: evaluatie slikstoornissen
RX video: motorische of functionele stoornissen slokdarm
1.3. Gastro-oesofagale refluxziekte
Typische symptomen: pyrosis en zure
regurgitaties
Atypische klachten: thoracale pijn, astma,
NKO, HUILBABY…
Suggestief voor complicaties:
- Dysfagie (organische type) indien
peptische strictuur of tumor
- Odynofagiepijn indien
oesofagitisletsels
- Ferriprieve anmie bij erosieve letsels met ulcera
Ethiopathogenese
Dubbel mechanisme:
- Inefficiënte antirefluxbarrière door inefficiënte sfincter door:
o Lage sfincterdruk
o Toegenomen TLESR (transient lower esophageal sphincter relaxations) = functioneel
o Anatomisch: hoek van His, mucosaplooien, verschuiven sfincter otov diafragma
(hernia diafragmatica)
o Intra-abdominaal sfinctersegment
- Deficiënte zuurklaring: normale klaring door volumeklaring (door Fz en peristaltiek).
Chemische klaring door bicarbonaat speeksel
o Etsende eigenschappen: zuur, pepsine, galzouten
o Mucosale defensie vermindert irritatie (aanwezigheid glycoproteïne en tight
junctions)
Risicofactoren: roken, drinken, farmaco, veroudering, OVERGEWICHT (te hoge druk in buik)
2
,Graden reflux en refluxziekte
- Fysiologisch: iedereen vnl postprandiaal geen klachten/letsels
- Pathologische: klachten/letsels
o Niet erosieve: klachten zonder letsels
Verhoogde zuurbelasting
Normale zuurbelasting maar hypersensitief
o Erosief: LA classificatie
A: solitaire erosies < 5mm
B: solitaire erosies > 5mm
C: confluerend (2 of meer plooien): < 75% omtrek
D: circulaire confluerende erosies > 75% omtrek
- Complicaties: ulcus, peptische strictuur
- Langdurig? Metaplastisch cilindercellig epitheel (Barrett-mucosa wel weerstandig aan
zure maaginhoud). Tot intestinaal type? Premaligne!
Metaplastisch cilindercellig epitheel
Barrett = metaplastisch epitheel + endoscopisch zichtbaar proximaalwaarste verplaatsing Z-lijn
(junctie tss 2 soorten epitheel) chronische refluxziekte = premaligne: oesofagaal adenocarcinoom
endoscopische follow-up + biopsies noodzakelijk! Risico neemt toe met lengte.
RF Barrett: wit, man, ouder, buikomtrek, chronisch GERD, diafragma hernia, h pylori afwezigheid
Diagnostische evaluatie bij pt met refluxziekte
Typische klachten? Diagnose heel waarschijnlijk ernst en eventuele verwikkelingen vaststellen
endoscopisch
Atypische klachten? Bewezen door aanvullend onderzoek:
- Endoscopie (dus niet altijd nodig)
o Iedereen boven 50 jaar met suggestieve klachten risico op barrett en tumor
neemt toe!
o Los van leeftijd bij klachten die wijzen op complicaties
- Therapeutische proef PPI
- pH meting
Praktisch therapieschema
a. Klassieke behandeling
- Erosief: PPI volle dosis 4-8 weken step down
tailoring: effect op klachten leidraad volgen
(UITZONDERING: Barrett: full dosis want klachten
onbetrouwbaar)
o Graad A en B: klachten controleren
o Graad C en D: klachten + letsels
behandelen (risico stenose): behandeling
endoscopisch opvolgen
Ook lifestyle veranderingen: hoogstand
hoofdeinde, vermijden bepaalde voeding,
VERMAGEREN (minder reflux + MINDER RISICO
tumor)
- Niet erosief: PPI afhankelijk van effect op klachten (weinig risico op ontwikkelen oesofagitis)
3
, b. Behandeling verwikkelingen
- Stenose: oprekken door dilatatie (ballon of bougies) + full dose medicatie. Soms herhaling en
eventueel antirefluxheelkunde
- Metaplastisch cilindercellig epitheel? Onderhoudstherapie PPI + bioptische follow up.
Eventueel uitroeien door radiofrequentieablatie
Refractaire reflux
- PPI dubbele dosis
- Antacida, alginaten, lokale mucosa protectie, prokinetica, reflux inhibitor
- Heelkunde (Lap Nissen) voordien: RX, endoscopie, pH metrie en manometrie (nadien zou
je risico kunnen hebben op ontstaan dysfagie)
1.4. Motorische stoornissen slokdarm
Primaire motiliteitsstoornissen
= motorische stoornis belangrijkste afwijking bv achalasie, slokdarmspasmen
Secundaire motoriekstoornissen
= onderdeel gegeneraliseerde aandoening bv spierziekten
Achalasie
= zeldzame aandoening. Mannen > vrouwen, piek middelbare leeftlijd
Oorzaak: degerenatie inhibitorische neuronen (NO) overgewicht van excitatorisch cholinerge
bezenuwing hypertonie
Klachten:
- Dysfagie (functioneel): intermittend daarna bijna continu
- Pijn: krampende retrosternale pijn, vooral ’s nachts (vooral begin)
- Regurgitaties door stase in slokdarm (vnl postprandiaal en neerliggend)
- Vermageren
Endoscopie om organische stenose uit te sluiten. Manometrie: pathognomonisch drukpatroon
Radiologie:
- Vogelbekbeeld: GES die niet relaxeert
- Gedilateerd, kronkelig
- Geen luchtbel maag
Verwikkelingen: slikpneumonie door regurgitaties en aspiratie voedselresten
Behandeling (geen etiologische mogelijk: enkel passage bevorderen)
- Vermindering weerstand (druk): spasmolytica en calciumantagonisten beperkt effect: enkel
tijdelijk!
- Endoscopisch
o Ballondilatatie: perforatierisico !!
o Botox injectie
o POEM (perorale endoscopische myotomy): myotomie via lumen
- Chirurgisch: Hellerse myotomie + anti refluxingreep
Distale slokdarmspasmen
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller gnk567. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $20.35. You're not tied to anything after your purchase.