Bijeenkomst 1: Structuur en systematiek van de Awb
Opdracht 1 Structuur van de Awb en de verhouding tot bijzondere wetten
We kennen verschillende soorten regelingen in de Awb. Regels zijn grofweg in te delen in 4 categorieën:
1. Dwingend recht: dwingende bepalingen
Er zijn regels die zonder uitzondering voor het gehele bestuursrecht behoren te gelden. Van de formele wetgever mag
worden verlangd dat hij, als hij meent dat er een goede grond is om een afwijkende regeling in de wet op te nemen, daartoe
niet overgaat zonder dat in de memorie van toelichting uitdrukkelijk wordt aangegeven welke dringende grond er voor die
afwijking bestaat en hij ook in de bijzondere regeling duidelijk maakt dat van de Awb-regel wordt afgeweken.
In gevallen waarin soortgelijke onderwerpen worden geregeld, wordt zoveel mogelijk gestreefd naar harmonisatie. In
bijzondere wetten wordt alleen afgeweken van algemene wetten als dit noodzakelijk is. Een afwijking wordt in de memorie
van toelichting van de bijzondere wet gemotiveerd. Eisen gesteld aan afwijkende regelgeving:
1) In de wettekst zelf staan: in afwijking van…
2) In de memorie van toelichting wordt er uitgebreid gemotiveerd waarom er is afgeweken van de Awb.
3) Alleen mogelijk bij een wet in formele zin.
2. Regelend recht, semi-dwingend recht: gangbare bepalingen
Daarnaast zijn er regels die beschouwd kunnen worden als de voor normale gevallen meest geschikte regels.
Waar de Awb-wetgever van oordeel is dat een bepaalde regel weliswaar kan worden beschouwd als de beste regel voor
normale gevallen, maar gevallen denkbaar zijn waarin die regel niet voor toepassing in aanmerking komt, is afwijking
expliciet mogelijk gemaakt door het opnemen in de Algemene wet bestuursrecht van de woorden: tenzij bij wettelijk
voorschrift anders is bepaald.
De beleidsvrijheid van het desbetreffende bestuursorgaan bepaalt uiteindelijk welk recht gevolgd wordt.
3. Aanvullend recht: vangnet-bepalingen
Sommige regels gelden als restbepaling voor het geval de bijzondere regelgever heeft nagelaten een regeling te treffen.
4. Facultatief recht: facultatieve bepalingen
Een enkele regeling is alleen van toepassing als daartoe uitdrukkelijk wordt besloten: het betreft dan een facultatieve
standaardregeling.
Van een wet in formele zin mag steeds van de Awb worden afgeweken.
Onjuist, ‘steeds’ is niet de juiste term. Van de formele wetgever mag worden verlangd dat hij, als hij meent dat er een goede
grond is om een afwijkende regeling in de wet op te nemen, daartoe niet overgaat zonder dat in de memorie van toelichting
uitdrukkelijk wordt aangegeven welke dringende grond er voor die afwijking bestaat en hij ook in de bijzondere regeling
duidelijk maakt dat van de Awb-regel wordt afgeweken. In gevallen waarin soortgelijke onderwerpen worden geregeld, wordt
zoveel mogelijk gestreefd naar harmonisatie. In bijzondere wetten wordt alleen afgeweken van algemene wetten als dit
noodzakelijk is. Een afwijking wordt in de memorie van toelichting van de bijzondere wet gemotiveerd.
In een APV kan worden bepaald dat een aangevraagde beschikking dient te worden gegeven binnen een termijn van
zes maanden.
Juist. Het woord ‘kan’ duidt op een discretionaire bevoegdheid en leidt niet tot een verplichting. Termijnen in de zin van de
Awb zijn ook niet van dwingend recht. Art. 3:18 Awb is namelijk van regelend recht en art. 4:13 Awb is van aanvullend recht
(‘vangnetbepaling’; hiernaar wordt gekeken als de APV zelf geen termijn zou stellen).
Bij wettelijk voorschrift mag er dus worden afgeweken van acht weken. Dus in principe mag ervan worden afgeweken, maar
is de gekozen termijn, in dit geval zes maanden, een redelijke termijn? Dat hangt altijd af van de omstandigheden van het
geval.
Het is niet geoorloofd om in een APV te bepalen, dat in afwijking van artikel 6:9 Awb, een bezwaar- of beroepschrift
tijdig is ingediend, indien het niet later dan een week na afloop van de termijn door het bestuursorgaan is
ontvangen.
Juist. Als er wordt afgeweken van de Awb dan kan dit alleen in een bijzondere wet, niet door een lagere regelgever. De
lagere regelgeving is dan in strijd met de hogere regelgeving, en daarom nietig.
Art. 6:7 jo. 6:8 jo. 6:9 Awb zijn van dwingend recht, zo dwingend dat deze geldt voor het hele bestuursrecht. Art. 6:9 lid 1
Awb bepaalt dat een bezwaar- of beroepschrift tijdig is ingediend indien het voor het einde van de termijn is ontvangen
(ontvangen voor eindtijd). Het is wel geoorloofd wanneer het om verzending per post gaat, art. 6:9 lid 2 Awb (indien voor het
einde de termijn op de post heb gedaan, op de post gedaan, toch tijdig verzonden). In dat geval moet het bezwaar- of
beroepschrift verzonden zijn binnen de bedoelde termijn in lid 1 en dient het bevoegde bestuursorgaan het bezwaar- of
beroepschrift niet later dan een week na de afloop van deze termijn ontvangen te hebben. De postzegel dient in zo een
geval als bewijs. Conclusie is dat er dus niet van mag worden afgeweken.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller dena15. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.29. You're not tied to anything after your purchase.