Volledige samenvatting arbeidsrecht (2e jaar rechtspraktijk HoGent). De samenvatting bevat de volledige geziene leerstof + de antwoorden op de oefeningen die gemaakt werden tijdens de les. Gegarandeerd geslaagd!
1.1. Wat is arbeidsrecht?
o Sociale wetgeving omvat
- Arbeidsrecht
- Sociale zekerheidsrecht
o Bijzonder doel van sociale wetgeving
- Bescherming van belangen van de werknemers (rode draad van de sociale
wetgeving)
à Werknemer wordt beschermd (ten aanzien van de werkgever)!
Vb: arbeidsongeschiktheid (ziekte) à werkgever moet gedurende bepaalde
periode een gewaarborgd loon aan werknemer uitbetalen
Vb: beëindiging arbeidsovereenkomst: werkgever kan niet van de ene op andere
dag de arbeidsovereenkomst van de werknemer stopzetten. Vaak werkt men met
een opzeggingstermijn
Vb: aansprakelijkheid werknemer: de werknemer is beschermd tegen een
aansprakelijkheidsvordering en beschikt over een aansprakelijkheidsimmuniteit
en kan niet persoonlijk aansprakelijk worden gesteld voor fouten gemaakt tijdens
de uitoefening van het werk (wel enkele uitzonderingen)
Hierdoor wordt dus steeds afgeweken van het verbintenissenrecht en zijn er
steeds specifieke regels omwille van de bescherming van de werknemer.
- Bevorderen van hun welzijn
n Arbeidsrecht: bescherming bieden tegen werkgever
n Sociale zekerheidsrecht: menswaardig bestaan verzekeren
(gewaarborgd inkomen, werkloosheidsuitkering, pensioenen,…)
Het samenscholingsverbod
à Staken mocht niet en mensen mochten zich dus niet verenigen
à Arbeidsrecht bestond helemaal nog niet
o 1795: samenscholingsverbod
- Verbod vereniging van arbeiders
- Kwam neer op verbod op vakbonden en stakingen
- Art. 415 Sw. koppelde hieraan strafsanctie (gevangenisstraf)
o 1866: afschaffing coalitieverbod / samenscholingsverbod en daaraan gekoppelde art.
415 Sw. (maar stakingen nog steeds strafbaar)
à Bracht zware rellen mee
1
, à Eerste regelgeving werd vastgelegd
vb: loonbeschermingswet, arbeidsongevallenwet,…
o 1921: vrijheid van vereniging (en stakingen niet langer strafbaar)
Ambtenaren hebben een onderscheid:
- Vastbenoemden (statutairen)
à Eenzijdig benoemd door overheid
à Administratief recht
- Contractuele ambtenaren
à Arbeidsovereenkomst met overheid
à Werken als werknemer voor overheid
à Arbeidsrecht wel van toepassing
1.2. Bronnen van het arbeidsrecht
1.2.1. Internationaal
Internationale rechtsbronnen
o Bilaterale verdragen (België – ander land)
o Multilaterale verdragen (België – andere landen)
Multilaterale verdragen De Internationale Arbeidsorganisatie (I.A.O.)
o Van de Verenigde Naties en zetelt in Génève
o Vaardigt conventies uit: belangrijke invloed op Belgisch
arbeidsrecht (want bindend indien geratificeerd)
o Drieledig overleg: werkgevers, werknemers en
regeringen van 187 lidstaten
ILO / IAO
o Voorbeelden van fundamentele conventies
- Conventie 182 (C182) tegen de ergste vormen van
kinderarbeid is globaal aangenomen
- Conventie 155 (C155) met betrekking tot
veiligheid en gezondheid op het werk
2
,Raad van Europa (°1949)
o Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM)
- Waarborgt fundamentele vrijheden (zoals
vakbondsvrijheid, recht op privéleven…)
- Kan rechtstreeks ingeroepen worden voor
Belgische rechtbanken
o Europees Sociaal Handvest (ESH)
- Omvat een aantal bindende fundamentele sociale
rechten, waarop het recht op arbeid, recht op
vrijheid van organisatie, recht op collectief
onderhandelen
Europese unie > gedeelde bevoegdheden op sociaalrechtelijk
vlak (voorrang aan lidstaten)
à Vooral de lidstaten creëren wetgeving op arbeidsrechtelijk
vlak
Rechtsinstantie à Hof van Justitie van de EU
à Verschillende primaire EU-verdragen die wel een aantal
relevante zaken bevatten voor het sociaal recht.
à Een belangrijk voorbeeld van secundair unierecht is een
verordening (moet onmiddellijk toegepast worden in de
3
, lidstaten) die de sociale zekerheidssystemen heeft
gecoördineerd
Vb: als Belg in Frankrijk gaan werken maar je wil daar ook naar
dokter kunnen gaan of dat daar je pensioen verder wordt
opgebouwd
Vrij verkeer van werknemers niet belemmeren door zoveel als
mogelijk de sociale zekerheidsstelsels van verschillende landen
te gaan coördineren. à We willen een interne markt met zo
weinig mogelijk binnengrenzen.
à Er zijn ook belangrijke richtlijn (moet eerst nog worden
omgezet in nationale wetgeving)
1.2.2. Nationaal
Nationale rechtsbronnen:
o Sociale grondrechten: art. 23 van de Grondwet:
“Iedereen heeft recht een menswaardig leven te leiden. Dit recht omvat
inzonderheid:
1° Recht op arbeid en vrije keuze van beroepsarbeid in het raam van een algemeen
werkgelegenheidsbeleid dat onder meer gericht is op
- het waarborgen van een zo hoog en zo stabiel mogelijk werkgelegenheidspeil,
- het recht op billijke arbeidsvoorwaarden en -beloning,
- het recht op informatie, overleg en collectief onderhandelen
2° Recht op sociale zekerheid, bescherming van de gezondheid en sociale,
geneeskundig en juridische bijstand.”
à Dit is geen resultaatsverbintenis voor de overheid. Het is een
inspanningsverbintenis. Je kan dus bijvoorbeeld niet een job eisen van de overheid
omdat je recht hebt op arbeid. Je kan dit als burger dus niet inroepen voor de
rechtbank.
o Sociale grondrechten: art. 27 van de Grondwet:
“De Belgen hebben het recht van vereniging; dit recht kan niet aan enige preventieve
maatregel worden onderworpen.”
à Dit kan wel worden ingeroepen.
Vb: je mag vrij kiezen of je je aansluit bij een vakbond
o Sociale rechtsbronnen
- Wetten en decreten
àArbeidsrecht is nog steeds federaal (Arbeidsovereenkomstenwet). Er zijn dus
meer wetten dan decreten.
à Voorbeeld van decreet is decreet tot regeling gezinsbijslag of decreet tot
oprichting VDAB
- Koninklijke besluiten
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller bdp. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $13.04. You're not tied to anything after your purchase.
