Summary
Samenvatting 14.1-14.3 - Waarnemen
- Course
- Level
- Book
Hier is een volledige samenvatting van drie paragrafen over zintuigen voor vwo 5. Hierin wordt beschreven hoe het oog en het oor werkt.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
joeridenekamp
Content preview
H14- WaarnemenJoeri Denekamp
[NOG NIET COMPLEET]
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 4 ............................................................................................................................................... 1
§14.1 Zintuigcellen ...............................................................................................................................................1
Evenwichtszintuig ............................................................................................................................................1
Zintuigcellen ....................................................................................................................................................2
Constante prikkels ...........................................................................................................................................2
Evenwicht bewaren .........................................................................................................................................2
§14.2 Het gehoorzintuig ......................................................................................................................................2
Geluid filtreren ................................................................................................................................................2
Buitenoor .........................................................................................................................................................3
Middenoor .......................................................................................................................................................3
Binnenoor ........................................................................................................................................................3
Toonhoogte .....................................................................................................................................................3
Geluidsvolume en gehoorbeschadiging ..........................................................................................................3
§14.3 Gezichtszintuig ...........................................................................................................................................4
Bouw en werking oog ......................................................................................................................................4
Donker en licht ................................................................................................................................................4
Scherp zien ......................................................................................................................................................4
Veraf en dichtbij ..............................................................................................................................................4
Lenzen en brillen .............................................................................................................................................5
Afstand en diepte ............................................................................................................................................5
Hoofdstuk 14
§14.1 Zintuigcellen
Evenwichtszintuig
Zintuigcellen zijn gespecialiseerde cellen die reageren op een specifieke prikkel = adequate prikkel.
Evenwichtszintuigen bevinden zich in het inwendige deel van het oor en er zijn er twee van. Ze
registreren welke bewegingen je hoofd maakt. Ze bestaan uit de volgende onderdelen:
• Vestibulum = centrale deel van evenwichtszintuig
• Drie halfcirkelvormige kanalen die in drie vlakken loodrecht op elkaar staan.
Vestibulum en halfcirkelvormige kanalen zijn gevuld met een vloeistof: de endolymfe.
Maculae = twee kleine zintuigorgaantjes in vestibulum die door middel van zwaartekracht en
rechtlijnige versnelling informatie krijgen over stand van hoofd.
Haarcellen van macula steken met lange ciliën in geleilaag met daarop een laagje kalksteentjes
waardoor haartjes gevoelig zijn voor zwaartekracht.
, • Maculae registreren alleen veranderingen in snelheid.
De drie halfcirkelvromige kanalen registreren draaibewegingen van het hoofd. Elk kanaal heeft een
knobbel met lange haarcellen en daarop cilïen, die steken in de cupula = geleiachtige massa die vrij
mee kan bewegen met endolymfe.
Zintuigcellen
Zintuigcellen zijn cellen die reageren op een verandering in prikkelsterkte.
• Het zijn receptorcellen, cellen waarmee je bepaalde informatie kan verzamelen.
Zintuigcellen in cupulae en maculae zijn mechanoreceptoren, aangezien ze gevoelig zijn voor een
mechanische prikkeling door vervorming celmembraan.
Thermoreceptoren = receptoren die reageren op temperatuurveranderingen, door warmtegevoelig
eiwit.
Bij de volgende receptoren spelen een cascade aan signalen en een secundaire boodschapperstof
een rol:
• Chemoreceptoren = receptoren die reageren op bepaalde stoffen.
• Fotoreceptoren = receptoren die gevoelig zijn voor verandering in licht.
Receptorcellen hebben net als neuronen een rustpotentiaal en door een adequate prikkel gaan
ionpoorten open en kan er een actiepotentiaal ontstaan.
Depolarisatie zorgt ervoor dat calciumpoorten opengaan en een exciterende neurotransmitter
lozen.
Hoeveelheid neurotransmitter bepaalt impulsfrequentie = frequentie die informatie geeft over de
sterkte van de prikkel.
Pijnreceptoren zijn geen receptorcellen maar zenuwuiteinden.
Constante prikkels
Door een langdurige constante prikkel, kan de prikkeldrempel van de receptorcel omhooggaan. Dit
noemt men adaptatie.
• In sommige receptorcellen treedt langzamer adaptatie op dan in andere receptorcellen.
Evenwicht bewaren
Maculae registreren dat je de hele tijd heen en weer beweegt en geven dit door aan het
evenwichtscentrum in de hersenstam. Zo kan je je evenwicht bewaren.
Kleine hersenen koppelen informatie naar diverse spieren die je op tijd kunnen bijsturen.
§14.2 Het gehoorzintuig
Geluid filtreren
Bewust kan men geluid filtreren door te concentreren en onbewust kan men geluid filtreren
doordat de thalamus achtergrondruis niet laat doordringen tot je auditieve schors.
Hersenen kunnen bepaalde toonhoogtes verzwakken om achtergrondruis te onderdrukken.
Haarcellen in je oor zijn mechanoreceptoren met lange ciliën, die beschadigd kunnen raken door
veel lawaai en slijtage. Filtreren gaat dan minder goed.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller joeridenekamp. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.02. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
66579 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now