Summary
Samenvatting 10VoorBiologie voor VWO3 H13 Ecologie
- Course
- Level
Een goede, gestructureerde en overzichtelijke samenvatting van 10VoorBiologie H13: Ecologie. Alle paragrafen (13.0 t/m 13.6) worden in deze samenvatting behandelt.
[Show more]
Seller
Follow
LeaVWO
Content preview
H13 ECOLOGIE13.1 Wat is ecologie?
De omgeving (omgevingsfactoren) is van invloed op het leven van organismen & organismen
beïnvloeden hun omgeving.
Omgeving Ecologie = de bestudering
Abiotische factoren Biotische factoren van de wisselwerking
Invloed van levenloze Invloed van andere tussen organismen en hun
omgeving: organismen:
omgeving.
⎯ Licht ⎯ Predatoren
⎯ Temperatuur ⎯ Concurrentie
⎯ Hoeveelheid water ⎯ Hoeveelheid voedsel
⎯ Hoeveelheid zuurstof ⎯ Ziekteverwekkers
Ecoloog bestuurt ecosystemen. Een ecosysteem bestaat uit alle abiotische/biotische factoren in een
bepaald gebied.
De kennis over deze factoren en de beïnvloeding van mensen helpt om waardevolle ecosystemen in
stand te houden. Ecologie houdt zich dus ook bezig met milieuproblemen, zoals ontbossing,
klimaatveranderingen en overbevissing.
Ook speelt ecologie een belangrijke rol bij voldoende voedselproductie. Er moet bij landbouw
namelijk ook veel onderzoek gedaan worden. Ecologisch onderzoek is in staat om verder te kijken en
ook te zorgen dat toekomstige generaties een goed milieu hebben. Daarom rijkt de ecologie gegevens
en modellen aan voor duurzaam gebruik.
13.2 De verspreiding van organismen
Organisatieniveaus:
Groot Biosfeer Deel van de aarde en dampkring dat door organismen kan worden
bewoond. Wereldwijde som van alle ecosystemen.
Ecosystemen Alle organismen die in een bepaald gebied voorkomen.
Levensgemeenschap Verzameling van alle populaties in een bepaald gebied.
Populatie Groep individuen van dezelfde soort die in een bepaald gebied
leven en onderling voortplanten.
Organisme/individu Binnen de ecologie min of meer het kleinste organisatieniveau.
Organenstelsel
Klein Organen
In ieder ecosysteem is er een bepaalde biodiversiteit: het
Hoge biodiversiteit: koraal zee, jungle. wel of niet vóórkomen van verschillende organismen in
Lage biodiversiteit: bergen, woestijn. een bepaald gebied.
Gedrag van de mens kan een negatieve invloed hebben op de biodiversiteit op aarde, door
klimaatverandering en het verstoren van het natuurlijk evenwicht.
Vegetatiegordels = hoeveelheid planten + bomen die er staan in verschillende
klimaatgebieden.
De hoeveelheid en de soort vegetatie (begroeiing) hangt af van het klimaat,
zoals de temperatuur en de hoeveelheid neerslag.
Dit kaartje geeft aan welke soort vegetatie er in hoofdzaak gaat groeien als er
geen menselijke activiteit zou zijn. NL zou dus bedekt zijn met loofbos.
, Als je op een berg naar boven loopt, kom je telkens andere omgeving/begroeiing tegen, je komt dan
ook vegetatiegordels tegen.
Een microklimaat bestaat uit plaatselijke waarden van omgevingsfactoren. Hoewel er overal in NL
een zeeklimaat heerst, kan er plaatselijk een heel ander microklimaat zijn. Het microklimaat bepaalt
voor veel organismen waar ze wel/niet willen leven.
Organismen zijn aangepast aan hun omgeving omdat ze
schommelingen in abiotische factoren moeten kunnen
verdragen: tolerantie.
Elke organisme heeft eigen tolerantiegrenzen m.b.t.
omgevingsfactoren. Bijv. temperatuur. Optimumtemperatuur:
temp waar organisme het best kan functioneren.
Tolerantiegebied: alle waarden van een abiotische factor waarbij een soort kan overleven.
Dieren hebben ook tolerantiegebieden, deze kunnen het minimum/maximum vermijden:
weglopen/vliegen/zwemmen.
Ecologen bestuderen de verspreiding van organismen op het land en in het water: ze willen graag
weten waar/welke hoeveelheden planten/dieren op aarde voorkomen. Dit kan met moderne
meettechnieken en o.a. met satellieten.
De verspreiding van organismen in zeewater wordt bepaald door zout/zoet water.
Brakwatergebieden: zout en zoet water komt samen. Hier wonen vaak organismen met bijzonder
aanpassingen zodat ze in het gemixte milieu kunnen leven.
Zeegebied bij land, niet diep = kustzone. Omgevingsfactoren wisselen met eb en vloed.
Bovenste lagen water dringt zonlicht door, waterplanten produceren zuurstof door fotosynthese.
Daarom veel diverse diersoorten.
Via rivieren zoetwater vervoert naar zee, omgevingsfactoren veranderen dan voortdurend.
Bij veel regenval of toename smeltwater treedt rivier buiten oevers en wordt slib in uiterwaarden
afgezet. Die gebieden blijven drassig: draslanden/wetlands.
Rivier dichter bij zee, invloed zee groter. Eb/vloed zorgt ook voor draslanden. In veel gevallen
gebieden een kraamkamer voor vissen/kreeften/schelpdieren.
13.3 Veranderingen van aantallen binnen populaties
Populatieonderzoek voor inzicht toekomst populatie. 2 dingen onderzoeken:
1. Populatiedichtheid = het aantal individuen per oppervlakte-eenheid op een bepaald tijdstip.
De grootte van een populatie is afhankelijk van dichtheidsafhankelijke factoren.
Toename predatie Kleine populatie dichtheid Afname predatie
Toename concurrentie Afname concurrentie
Toename parasitisme Afname parasitisme
Toename ziekten Grote populatie dichtheid Afname ziekten
Populatiedichtheid onderzoeken: eerst onderzoek naar
gedrag van het dier, daarna tellen.
Vaak populaties te groot om alle organismen te tellen,
daarom aan de hand van steekproeven totale aantallen
geschat. Aantal geteld op bepaald gebied en dit
omrekenen naar totale gebied.
Bij planten vaak ook, dan klein gebied (kwadrant) afgezet en daarin planten geteld.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller LeaVWO. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.66. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67096 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now