Summary
Samenvatting Omgevingsrecht
- Course
- Institution
samenvatting van 3e jaarvak Omgevingsrecht
[Show more]
Seller
Follow
evafranken
Reviews received
Content preview
OmgevingsrechtMondeling examen met open, gesloten, meerkeuze vragen
Les 1: 14/03/2022
Deel 1: ontstaan, doelstellingen en beginselen
Privaat versus publiekrecht
Privaatrecht: statuut van en de verhoudingen tussen private personen (natuurlijke personen, rechtspersonen zoals BV). De
burgers, vrije mensen, mogen desgewenst afwijken van de rechtsregels, tenzij deze dwingend van aard zijn.
Publiekrecht regelt de organisatie en de werking van de overheden, alsook hun onderlinge verhoudingen en hun
verhoudingen tot private personen. In beginsel dwingend recht (ze kunne deze regelingen niet zomaar naast zich
neerleggen!!)
Onder het publiek recht valt:
- Het administratief recht (of bestuursrecht)
- Fiscaal recht
- Staatsrecht
- Strafrecht
Ook het omgevingsrecht is onderdeel van het publiek recht (meer specifiek het administratief recht)
Wat is nu de zin en het nut van het publiek recht
Er zijn heel wat overheden in België met allen hun eigen bevoegdheden en hun eigen plek in de hiërarchie. Zij dienen
allemaal het algemeen welzijn of algemeen belang.
Bv. de federale (koning en federale regering), en de regionale uitvoerende macht (gemeenschaps en gewestregeringen), de
provincies en de gemeenten. Maar ook bijkomende bestuurlijke diensten opgericht of erkend door deze overheden (vb
ocmw, kind en gezin, havenbedrijf van de stad Gent, Bpost, NMBS, FOD justitie, ovam, RIZIV, FSMA)
Het publiek recht organiseert het openbaar bestuur en regelt diens taakvervulling
Er zijn dus heel wat overheden met elk hun eigen bevoegdheden, maar zij moeten allen het algemeen belang dienen.
Vaak staat algemeen belang haaks op privébelang.
Voor al haar taken heeft het bestuur nood aan eigen rechtsregels aangepast aan zijn specifieke taak van algemeen belang. -
ze krijgen eigen ruimere rechten (voorrechten) - maar ook zwaardere plichten!! Vaak een eigen terminologie.
Ruimere rechten
Beslissingen nemen, die impact hebben op de burger, ook al is deze niet akkoord:
- Bestuurlijke beslissingen: het verlenen van een omgevingsvergunning, een benoeming (individuele
bestuursbeslissingen)
- Beslissingen van wetgevende aard: een gemeentelijke politieverordening (reglementaire bestuursbeslissingen)
- Jurisdictionele beslissingen: beslissingen in tuchtzaken met betrekking tot een erkend boekhouder uitgesproken
door de Uitvoerende kamers van het beroepsinstituut. Opleggen van GAS-sancties
Vb: overheden kunnen belastingen heffen. Op die manier krijgt het bestuur de nodige geldmiddelen om taken van
algemeen belang te vervullen.
De overheid kan uitvoerbare beslissingen nemen
Deze zijn bijzonder omdat ze eenzijdig tot stand komt, ze geacht wordt in overeenstemming te zijn met het recht en ze
uitvoerbaar is.
- Eenzijdig: zonder het akkoord van de andere (cfr algemeen belang)
- Wettigheid wordt vermoed (tot bewijs van het tegendeel)
- Uitvoerbaar (om de vlotte dienstverlening niet te verstoren)
De overheid kan administratieve sancties opleggen
Middel om op te treden tegen inbreuken op haar voorschriften.
1
, - Handhavingsmaatregel met wettelijke basis en begrenzingen
- Meestal geldboetes, maar kan ook schorsing, stadionverbod hooligans
- Ze kunnen nooit vrijheidsstraffen inhouden (exclusieve bevoegdheid van de rechter)
! Dit is niet hetzelfde als een preventieve veiligheidsmaatregel die men kan nemen telkens de openbare orde, rust veiligheid
of gezondheid gevaar loopt.
- Niet in het strafregister
- Kan (soms) nog gecumuleerd worden met een strafsanctie
Zwaardere verplichtingen
- Geen vrije keuze van medecontractant voor een overheidsopdracht.
- Beslissingen motiveren
Vereisten voor elk bestuur handelen
Elke bestuurshandeling moet steeds gesteld zijn in het algemeen belang en in harmonie met het recht. Anders handelen is
sanctioneerbaar.
- Algemeen belang (art. 33 eerste lid Gw) Veiligheid op straat, vlot wegverkeer,
- Wettigheid: Elke bestuurshandeling hoort in overeenstemming te zijn met het recht en gesteld te zijn binnen de
aan het bestuur toegewezen bevoegdheid en door het aangewezen bestuursorgaan zelf.
- Sancties Via ombudsman of administratieve overheid of bij de rechter (vernietiging door de Raad van State bv.)
Deel 2: rechtsbronnen
- Rechtsregels (geschreven en ongeschreven)
- Pseudowetgeving (vb ministeriële omzendbrief, aanbeveling, circulaire)
o Interpretatieve
o Indicatieve
o Verordenende
- Rechtspraak (arresten en vonnissen van hoven en rechtbanken)
- Rechtsleer (rechtsliteratuur of doctrine)
Geschreven rechtsregels
Ongeschreven regels
De algemene rechtsbeginselen = basisbeginselen in onze rechtsorde
Extra belangrijk: algemene (rechts)beginselen van behoorlijk bestuur. (Gaan we hierna uitgebreid op in)
De gewoonte (minder belangrijk in administratief recht)
2
,Deel 3: algemene beginselen van behoorlijk bestuur (ABB)
- Kwaliteitseisen voor elk bestuurlijk optreden
- Leidraad voor goed bestuur
- Het zijn echte rechtsregels waaraan de rechtbank elke bestuur beslissing kan toetsen
- Doel: rechtsbescherming voor burger
- Evoluties: ook van de burger wordt verwacht dat hij zich behoorlijk gedraagt in zijn overleg en samenwerking met
het bestuur (algemene beginselen van behoorlijk burgerschap)
De beginselen van behoorlijk bestuur zijn “een der bronnen van het administratief recht, die de andere bronnen zoals
wetten en decreten aanvullen”. Het zijn algemene rechtsbeginselen die betrekking hebben op “de wijze waarop
bestuurshandelingen moeten worden voorbereid, genomen en ter kennis gebracht”
Bij de uitoefening van haar discretionaire bevoegdheden zullen de beginselen van behoorlijk bestuur een prominente rol
vervullen ter vrijwaring van de rechtsbescherming van de burger.
Onder discretionaire bevoegdheden verstaat men deze bevoegdheden waarbij de wet aan de overheid de vrijheid laat om
te bepalen of er wordt gehandeld en, zo ja, op welke wijze wordt gehandeld om het algemeen belang te dienen. Deze
vrijheid wordt gekwalificeerd als beleidsvrijheid.
Het is immers onmogelijk en inefficiënt om alles bij wet vast te leggen in een dynamische maatschappij. Naast
beleidsvrijheid als component van discretionaire bevoegdheden onderscheidt men beoordeling vrijheid
Toepassingsgebied: alle bestuurlijke entiteiten van het land, ongeacht hun niveau - Bv student Thomas More niet geslaagd:
rechter mag deze beslissing toetsen aan de ABBB.
Twee soorten ABBB:
PROCEDURELE of vormelijke algemene beginselen vb hoorplicht Hebben betrekking op het besluitvormingsproces zelf
Hoorplicht en recht van verdediging
- Hoorplicht: De persoon tegen wie de overheid een ernstige maatregel overweegt, die gebaseerd is op zijn
persoonlijk gedrag en die van die aard is om zijn belangen zwaar aan te tasten, moet op voorhand de kans krijgen
om zijn standpunt nuttig te laten kennen aan de overheid.
- Recht van verdediging: Dit moet enkel worden nageleefd in tuchtzaken
- Modaliteiten:
o Betrokkene moet uitgenodigd worden om zich te laten horen
o Vooraf meedelen voor welke feiten hem verweten worden en welke maatregelen men overweegt tegen
hem
o Betrokkene moet redelijke termijn krijgen om zijn verweer voor te bereiden
o Inzagerecht in zijn dossier
o Mag bijgestaan of vertegenwoordigd worden door een raadsman
o Verhoor mag schriftelijk of mondeling
- Uitzonderingen op de hoorplicht
o Hoogdringendheid
o Bij vaststaande feiten (direct en eenvoudig vastgesteld)
o Onbereikbaarheid van de bestuurde binnen een redelijke termijn
o Indien de bestuursbeslissing wegens een procedurefout wordt ingetrokken, geschorst of vernietigd, en
het bestuur opnieuw beslist, moet de betrokkene niet opnieuw worden gehoord, tenzij zich nieuwe
feiten hebben voorgedaan. Bij het recht van verdediging GEEN UITZONDERINGEN, het is ABSOLUUT
Formele motiveringsplicht
Inhoudelijk op motieven steunen en deze uitdrukkelijk verwoorden in d beslissing Ook zo dat alle individuele eenzijdige
bestuursbeslissingen op die manier moeten gemotiveerd zijn.
Onpartijdigheidsbeginsel
Het bestuursorgaan is onpartijdig wanneer het objectief oordeelt zonder een partij te willen bevoordelen of benadelen,
zonder beïnvloeding van buitenaf, niet vooringenomen. Ook geen schijn van partijdigheid. Je kan niet gelijk rechter en partij
zijn.
Fair-play beginsel
De administratieve overheid mag het verkrijgen van rechten door de burger niet moedwillig bemoeilijken door onfaire
middelen aan te wenden. Vb vertragingsmanouvres of te snel behandelen
3
, Zorgvuldigheidsbeginsel
Bij voorbereiding beslissing ervoor zorgen dat alle feitelijke en juridische aspecten van het dossier deugdelijk worden
vergaard, geïnventariseerd en gecontroleerd, zodat ze met kennis van zaken kan beslissen
Alle betrokken belangen zorgvuldig beoordelen en afwegen, zodat particuliere belangen niet nodeloos worden geschaad
INHOUDELIJKE of materiële algemene beginselen vb rechtszekerheidsbeginsel Gaan over de inhoud van de beslissing
Gelijkheidsbeginsel
De overheid is verplicht gelijke situaties gelijk en ongelijke situaties ongelijk te behandelen, met uitzondering van, onder
voorbehoud van redelijke verantwoording Er kan geen recht op gelijke behandeling zijn binnen het onwettige, meer
bepaald om een onwettige toestand bestendigd te zien.
Rechtszekerheidsbeginsel en vertrouwensbeginsel
Wil de burger zekerheid geven over zijn rechtspositie. De rechtsregel moet kenbaar zijn ,duidelijk en voorzienbaar.
Standvastigheid bij het bestuur.
Volgens het vertrouwensbeginsel moet de burger kunnen vertrouwen op toezeggingen en beloften die het bestuur
concreet heeft gedaan of op een vaste gedrags of beleidslijn van het bestuur. Vb. jachtvergunning
Materiële motiveringsplicht
Een bestuursbeslissing is materieel deugdelijk geformuleerd als ze gerechtvaardigd is door 1. feitelijke en 2. juridische
motieven (beweegredenen) 3. die de beslissing dragen.
Redelijkheidsbeginsel, evenredigheidsbeginsel en zuinigheidsbeginsel
Elk bestuurshandelen moet in wezen redelijk zijn of verenigbaar zijn met het gezond verstand (redelijk afwegen van alle
betrokken belangen, redelijke motieven en verhouding ertussen)
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller evafranken. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.37. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now