China is niet alleen het land met ‘s werelds grootste bevolking maar staat ook bekend om de meest rigide bevolkingspolitiek. Beschrijf het 1-kindbeleid en de demografische gevolgen hiervan.
Answer: Van 1979-2015 mochten gezinnen in China slechts een kind hebben. De maatregel werd ingevoerd om de snelle populatiegroei die in de jaren 70 begonnen was, te stabiliseren. Naar schatting werden door de maatregel zo’n 250 miljoen geboorten voorkomen.
Als gevolg van de maatregel is de man-vrouwverhouding in China behoorlijk scheef komen te liggen. Vooral tussen 1986 (toen prenatale screening en abortus breder beschikbaar werd) en 1994 (toen sekse-selectieve abortus verboden werd) werden er veel meer jongens dan meisjes geboren. In de leeftijdscatogerie 20-40 zijn er nu circa 24 miljoen meer mannen dan vrouwen.
2.
Welke twee instrumenten maken demograven dankbaar gebruik van?
Answer: Volkstelling (census) en het bevolkingsregister.
3.
Geef een goede definitie van een volkstelling.
Answer: Een periodieke telling (vaak tienjaarlijks) van het aantal mensen in een stad, land of gebied. Meestal worden naast het aantal inwoners ook allerlei andere gegevens geregistreerd, zoals voormalig verblijfsadres, huishoudgrootte en -samenstelling, inkomen etc. Vaak eens per 10 jaar, maar in de periferie meestal onregelmatig en met lange tussenpozen.
4.
Om welke twee redenen zijn de resultaten van een volkstelling maar beperkt bruikbaar?
Answer: 1. De data van verschillende landen is slecht vergelijkbaar omdat de methodiek en definities vaak afwijken en de tellingen niet op hetzelfde moment en met dezelfde intervallen plaatsvinden. In de periferie kunnen er zomaar tientallen jaren tussen zitten.
2. Afwijkende huishoudens hebben al snel de neiging om verkeerd gerepresenteerd te worden. In de VS wordt een homostel wat samenwoont bijvoorbeeld geregistreerd als same-sex couple household, maar er zijn ook vele huishoudens waarbij mensen van hetzelfde geslacht samenwonen, zonder dat ze een stel vormen (bijvoorbeeld kamergenoten, volwassen broers/zussen, iemand die gescheiden is en tijdelijk bij een vriend inwoont) welke dezelfde registratie krijgen bij de census en dus niet goed gerepresenteerd worden.
5.
Er zijn veel redenen aan te wijzen voor de verspreiding van de bevolking over de wereld. Sommige gebieden zijn dichtbevolkt (Nederland, Bangladesh), in anderen woont bijna niemand (bijv. Mongolië). Noem enkele fysische factoren die hiervoor verantwoordelijk zijn.
Answer: toegankelijkheid,
topografie,
bodemvruchtbaarheid,
klimaat,
weer,
waterbeschikbaarheid en waterkwaliteit,
type en kwantiteit van beschikbare hulpstoffen.
6.
Welke (sociale) factoren spelen nog meer een rol?
Answer: Politiek, economie, historie, religie en cultuur.
7.
Het aantal inwoners/km2 in een land, stad of regio noemen we de..
Answer: bevolkingsdichtheid
8.
Het totaal aantal mensen gedeeld door de hoeveelheid gecultiveerd land noemen we..
Answer: voedingsdichtheid
9.
Hoe noemen we een representatie van de bevolking op basis van de leeftijd en het geslacht in de vorm van een rug-aan-rug-histogram voor mannen en vrouwen?
Answer: Bevolkingsdiagram
10.
Noem enkele maatregelen om de snelle groei in de periferie te doen afvlakken.
Answer: Bijvoorbeeld anticonceptiecampagnes, ontwikkelingshulp gericht op beter onderwijs en baankansen voor vrouwen, het beïnvloeden van culturele waardering van grote families.
Oefenvragen H5
Flashcards28 Flashcards
Free0 sales
Flashcards28 Flashcards
Free0 sales
Some examples from this set of practice questions
1.
Geef een eenvoudige definitie van cultuur.
Answer: Alle menselijke activiteiten die een samenleving haar structuur en identiteit geven.
2.
Een uitgebreidere definitie van cultuur is: \'\'Een gedeeld geheel van betekenissen dat wordt beleefd via de materiële en symbolische praktijken van het dagelijks leven.\'\' Wat wordt er bedoeld met dit gedeeld geheel van betekenissen?
Answer: Waarden, overtuigingen, gebruiken en ideeën met betrekking tot familie/gezin, kinderen, geslacht, gender, seksualiteit en identiteit.
3.
Globale factoren vertalen zich vaak in unieke, lokale uitwerkingen. Welk begrip hoort hierbij?
Answer: Glocalisering
4.
Wat bedoelen we met volkscultuur?
Answer: De traditionele praktijken van vaak rurale bevolkingsgroepen met een eenvoudige levensstijl (vergeleken met moderne, stedelijke mensen), zoals de Amish in Pennsylvania of de Roma (ook bekend als zigeuners of reizigers) in Europa, die worden gezien als homogeen in hun geloofssystemen en praktijken.
5.
Welk belangrijke begrip werd door Carl Sauer (begin/midden 20e eeuw) in de VS geïntroduceerd?
Answer: Cultuurlandschap
6.
Het culturele landschap wordt volgens Sauer gevormd uit een natuurlijk landschap door een culturele groep. Hij gebruikt hierbij de begrippen \'medium\', \'middel\' en \'resultaat\'. Wat bedoeld hij hier concreet mee?
Answer: De cultuur is het middel, de natuur het medium en het cultuurlandschap het resultaat.
7.
Volgens Sauer maakt het landschap een ontwikkeling door, doorloopt het fasen en bereikt het waarschijnlijk uiteindelijk het einde van zijn ontwikkelingscyclus. Wanneer ontstaat er een nieuwe cyclus?
Answer: Met de introductie van een andere - dat wil zeggen een vreemde - cultuur treedt een verjonging van het cultuurlandschap in, of wordt een nieuw landschap op resten van een ouder landschap geplaatst.
8.
Welke kritiek kreeg Sauer van James Duncan?
Answer: Duncan verweet Sauer dat hij een begrip van cultuur had aangenomen waarin cultuur een externe factor is die boven het menselijk handelen staat (‘superorganic concept’) en waar mensen uit putten, in plaats van cultuur te zien als een set van waarden en praktijken die door de mens bedacht.
9.
Wat is het kenmerkende verschil in onderzoeksmethode tussen de Historische Geografie van o.a. Darby en het Genre de Vie van Paul Vidal de la Blanche?
Answer: Darby maakte vooral gebruik van omvangrijke databronnen om de politieke, economische en sociale krachten te reconstrueren die het landschap gevormd hebben, terwijl Vidal de la Blanche juist inzoomde op kleine, homogene gebieden om zo de nauwe verbintenis tussen mensen en hun directe omgeving te bestuderen.
10.
Hoe definieert Vidal de la Blanche het begrip \'cultuur\' in de context van Genre de Vie?
Answer: Als een traag meganisme in harmonie met de omgeving en bestaat uit het geheel aan technieken, tradities, sociale organisatievormen, waarden en normen die nodig zijn voor het verwerven van een bestaan in een bepaald gebied.
Content preview
Human Geography (Knox)
Places and Regions in Global Context
Samenvatting hoofdstuk 3 & 5
Hoofdstuk 3
Intro
China is niet alleen het land met ‘s werelds grootste bevolking maar staat ook bekend om de
meest rigide bevolkingspolitiek. Van 1979-2015 mochten gezinnen in China slechts een
kind hebben. De maatregel werd ingevoerd om de snelle populatiegroei die in de jaren 70
begonnen was, te stabiliseren. Naar schatting werden door de maatregel zo’n 250 miljoen
geboorten voorkomen.
Als gevolg van de maatregel is de man-vrouwverhouding in China behoorlijk scheef komen
te liggen. Vooral tussen 1986 (toen prenatale screening en abortus breder beschikbaar
werd) en 1994 (toen sekse-selectieve abortus verboden werd) werden er veel meer jongens
dan meisjes geboren. In de leeftijdscatogerie 20-40 zijn er nu circa 24 miljoen meer mannen
dan vrouwen.
Ondanks de vele beschikbare huwelijkskandidaten blijven veel vrouwen toch (lang)
ongetrouwd. Ze zijn goed opgeleid, hebben een succesvolle baan en hebben geen behoefte
aan een man die minder bereikt heeft in het leven dan zij. In China wordt inmiddels
gesproken van een ‘’shengnu probleem’’, waarbij met shengnu vrijgezelle vrouwen van
boven de 27 worden bedoeld. Talloze verschijnselen, zoals de gecrashte woningmarkt en
een vermeende toename van buitenechtelijke affaires worden er vervolgens mee in verband
gebracht.
Demografische geografen zijn dan ook geïnteresseerd in verschijnselen als dit. Ze illustreren
de grote verscheidenheid die er is tussen plaatsen en regio’s als het gaat om menselijke
geboorte, sterven en ontwikkeling.
Volkstellingen en bevolkingsregisters
Overheden, scholen en ziekenhuizen verzamelen data m.b.t. o.a. geboorten, overlijden,
huwelijken, migratie en andere aspecten van demografische verandering. Veel gebruikte
instrumenten zijn hierbij de volkstelling (census) en het bevolkingsregister.
Samenvatting Human Geography (Knox) H3+H5 1
,Volkstelling: een periodieke telling (vaak tienjaarlijks) van het aantal mensen in een stad,
land of gebied. Meestal worden naast het aantal inwoners ook allerlei andere gegevens
geregistreerd, zoals voormalig verblijfsadres, huishoudgrootte en -samenstelling, inkomen
etc. Vaak eens per 10 jaar, maar in de periferie meestal onregelmatig en met lange
tussenpozen.
Bevolkingsregister: hierin worden geboortes, overlijdens, huwelijken, echtscheidingen en
sommige infectieziekten vastgelegd.
Andere demografische gegevens worden verzameld en vastgelegd door onder andere
scholen, ziekenhuizen, overheidsinstellingen en internationale groepen zoals de WHO.
De gegevens verkregen met een volkstelling zijn vaak maar beperkt bruikbaar. Dit komt
hoofdzakelijk door twee redenen:
1. De data van verschillende landen is slecht vergelijkbaar omdat de methodiek en
definities vaak afwijken en de tellingen niet op hetzelfde moment en met dezelfde
intervallen plaatsvinden. In de periferie kunnen er zomaar tientallen jaren tussen
zitten.
2. afwijkende huishoudens hebben al snel de neiging om verkeerd gerepresenteerd te
worden. In de VS wordt een homostel wat samenwoont bijvoorbeeld geregistreerd
als same-sex couple household, maar er zijn ook vele huishoudens waarbij mensen
van hetzelfde geslacht samenwonen, zonder dat ze een stel vormen (bijvoorbeeld
kamergenoten, volwassen broers/zussen, iemand die gescheiden is en tijdelijk bij
een vriend inwoont) welke dezelfde registratie krijgen bij de census en dus niet goed
gerepresenteerd worden.
Bevolkingssamenstelling en bevolkingsspreiding
Geografie voegt een ruimtelijke dimensie toe aan de demografie. Het benadrukt het
beschrijven en verklaren van het ‘waar’, van patronen en processen.
Voorbeeld: geografen kijken verder dan alleen het totaal aantal inwoners van een land. Ze
kijken ook waar (en waarom juist daar) zijn populaties gecentreerd, en wat zijn daar dan de
consequenties van?
Bevolkingsspreiding: de wijze waarop bevolking over een gebied verspreid is.
Er zijn veel redenen aan te wijzen voor de verspreiding van de bevolking over de wereld.
Sommige gebieden zijn dichtbevolkt (Nederland, Bangladesh), in anderen woont bijna
niemand (bijv. Mongolië). Enkele fysische factoren die hiervoor verantwoordelijk zijn:
- toegankelijkheid
- topografie
- bodemvruchtbaarheid
- klimaat
- weer
- waterbeschikbaarheid en -kwaliteit
- type en kwantiteit van beschikbare hulpstoffen
Samenvatting Human Geography (Knox) H3+H5 2
,Andere (sociale) factoren zijn de politieke en economische situatie van een land. Ook
historische factoren spelen vaak een rol. Voorbeeld: de grootste bevolkingsconcentraties
langs de Braziliaanse kust corresponderen met de gateway cities die in de 16e en 17e eeuw
zijn opgezet door de Portugezen. Ook kun je denken aan religie en cultuur.
Het dichtst bevolkte continent is Azië gevolgd door Afrika (2) en Europa (3). 90% van de
wereldbevolking woont op het noordelijk halfrond, veelal langs de kust of langs een
bevaarbare rivier.
Bevolkingsdichtheid
Met dichtheid bedoelen we de verhouding tussen het aantal personen en het aanwezige
oppervlakte. We onderscheiden hierbij verschillende vormen van dichtheid:
Bevolkingsdichtheid : De totale bevolking gedeeld door de totale oppervlakte. Dit
resulteert in het aantal inwoners/km2 in een land, stad of regio.
Andere hulpmiddelen om bevolkingsdichtheid te onderzoeken zijn:
Voedingsdichtheid : het totaal aantal mensen gedeeld door de hoeveelheid gecultiveerd
land.
Agriculturele dichtheid : het totaal aantal landbouwers gedeeld door de hoeveelheid
gecultiveerd land.
Artsendichtheid : het totaal aantal artsen gedeeld door de totale bevolking.
Bevolkingssamenstelling
Hiernaast kunnen we kijken naar de bevolkingssamenstelling door deze op te delen in
subgroepen. Door naar de bevolkingsopbouw te kijken kunnen we namelijk inzicht krijgen in
demografische veranderingen.
Bevolkingsdiagram
Een hulpmiddel hierbij is een bevolkingsdiagram. Dit is een representatie van de bevolking
op basis van de leeftijd en het geslacht in de vorm van een rug-aan-rug-histogram voor
mannen en vrouwen.
We onderscheiden verschillende kenmerkende modellen zoals het granaat-, urn- of
piramidemodel, die ieder kenmerkend zijn voor verschillende typen landen.
Piramide: kenmerkend voor de periferie. Er is een hoog geboorte- en laag sterftecijfer wat
duidt op snelle bevolkingsgroei en een relatief jonge bevolking.
Samenvatting Human Geography (Knox) H3+H5 3
, Gevolgen van deze snelle groei in periferie: hoge demografische druk (groene druk).
Onderwijs, gezondheidszorg en voeding moeten verdeeld worden onder veel kinderen en
zijn dus schaars. Er is vaak sprake van hoge jeugdwerkloosheid. Deze fase kan lang
aanhouden omdat de vele kinderen eenmaal volwassen worden, en dan ook weer kinderen
krijgen.
Maatregelen om deze snelle groei in periferie te doen afvlakken zijn bijvoorbeeld
anticonceptiecampagnes, ontwikkelingshulp gericht op beter onderwijs en baankansen voor
vrouwen, het beïnvloeden van culturele waardering van grote families.
Urn: kenmerkend voor de centrumlanden:Er is nauwelijks groei of zelfs krimp. Er is genoeg
voedsel, werkgelegenheid etc. Vrouwen participeren vaak volop in het arbeidsproces.Ook
hier is echter sprake van demografische druk (grijze druk). Er zijn relatief veel ouderen en
weinig jongeren.
Granaat: tussenvorm tussen de piramide en de urn. Deze bevolkingssamenstelling is
kenmerkend voor opkomende landen in de semiperiferie.
De demografische druk (dependency ratio) hangt dus samen met het aandeel werkenden
(grofweg iedereen tussen de 15 en de 64 jaar, ook wel het middencohort genoemd) en het
jongerencohort (tot 15, of soms tot 20 jaar) en het ouderencohort (vanaf 65 jaar).
Cohorten
Een andere manier om de bevolkingssamenstelling te onderzoeken is door te kijken naar
bevolkingscohorten. Dit zijn groepen individuen die eenzelfde tijdelijke demografische
ervaring hebben. Een bevolkingscohort kan gebaseerd zijn op bijvoorbeeld leeftijd, tijd van
afstuderen, tijd van trouwen etc. en is vaak in een bevolkingsdiagram terug te zien.
Een voorbeeld van een bekend cohort zijn de babyboomers, geboren tussen 1946-1964.
Deze ‘uitgestelde geboortes’ leiden tot een bovengemiddeld aantal ouderen in het heden.
Westerse landen hebben hierdoor te kampen met een verhoogde grijze druk en in
verhouding een relatief steeds kleinere populatie werkenden.
Aan de hand van demografische data kunnen nauwkeurige voorspellingen worden gedaan,
bijvoorbeeld over het geboortecijfer in de komende decennia (door het aantal vruchtbare
vrouwen te combineren met gegevens over onderwijs, sociaal-economische veiligheid en
arbeidsparticipatie). Dit soort onderzoek noemen we geodemografische analyse.
Populatiedynamiek en demografische processen
Natuurlijke bevolkingsgroei: Aantal geboortes - aantal sterftes
Sociale bevolkingsgroei: Aantal migraties - aantal emigraties
Totale bevolkingsgroei: Natuurlijke bevolkingsgroei + sociale bevolkingsgroei
Samenvatting Human Geography (Knox) H3+H5 4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Jozef42. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.95. You're not tied to anything after your purchase.