Hieronder vindt u een samenvatting van de hoofdstukken 6 tot en met 9 uit het boek observeren en rapporteren. Dit maakt deel uit van de vereiste leerstof voor het gesloten deel examen van het vak psychodiagnostische methoden.
Samenvatting observeren en rapporteren
Hoofdstuk 6: een observatie plannen: www… en meer
Starten van observatie door al te weten hoe je wilt rapporteren => zo weet je welke werkwijzen
gebruiken.
Stap 1: waarom wil ik observeren?
Wat is mijn observatiedoel en -vraag?
Welke soort observatievraag?:
• Verkennende observatievraag: brede, open vraag, vrij observeren
Bv. Hoe ziet de typische dag van deze bejaarde man eruit?
• Beschrijvende observatievraag: voorkennis over het onderwerp en belangrijkste kenmerken
van het gedraag weergeven, details.
Bv. Welke soorten probleemgedrag toont dit kind thuis?
• Vergelijkende of toetsende observatievraag: vraag naar samenhangen of verschillen tussen
personen, situaties of in de tijd.
Bv. Gedraagt Jeroen zich even sociaal angstig met bekenden als onbekenden?
(situatieverschil)
• Toetsende observatievraag: specifieke hypothese, concrete verwachtingen toetsen
Bv. Is Jeroen minder sociaal angstig in vertrouwde dan in nieuwe situaties?
Vakkennis noodzakelijk om jouw observatievraag bekwaam te formuleren en te operationaliseren!
Stap 2: wie en wat wil ik observeren?
• Afhankelijk van observatiedoel
Stap 3: hoe ga ik observeren?
Vrij observeren: zonder schema, verkennend
Systematisch observeren: op voorgaf ligt het vast wat, wanneer en hoe je gaat observeren, meestal
in een observatieschaal- of schema.
Participerend observeren: je neemt zelf volop deel aan het gebeuren of de interacties én observeert
tegelijk.
• Voorkeur: niet-participerend systematisch (consistent en doelgericht)
Stap 4: wanneer en waar ga ik observeren?
Observatie = selectie uit het gedragsuniversum
1
, Observatie – of gedragsuniversum: continue gedragsstroom die zich in de werkelijkheid afspeelt.
Gedragssample of -steekproef: selectie van gedrag die je zelf observeert
Sampling: het selecteren van gedrag uit het gedragsuniversum ter observatie.
Representatieve sample: een steekproef van waarnemingen die het doelgedrag weergeeft hoe die
werkelijk is.
Observatiesessie: periode uit het observatie-universum wanneer je het doelgedrag gericht
waarneemt.
Observatiesetting: de plaats waar je observeert.
Bepalen kwaliteit van jouw observatie
Stap 5: welk cognitief-emotionele uitdagingen?
Reactief effect: personen die weten dat je hen observeert wijzigen doorgaans hun gedrag bewust en
onbewust.
Observatoreffect: de invloed van jouw aanwezigheid als zichtbare observator op het gebeuren
waarover je informatie wilt verzamelen.
Sociaal wenselijk gedrag: een persoon laat meer (onbewust) vermeend gewenst gedrag zien, en
verondersteld ongewenst gedrag minder.
Biased viewpoint-effect: als participerend observator heb je alleen maar toegang tot een deel van de
situatie of gedrag, namelijk het deel waar je zelf aan deelneemt.
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lili2003. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.34. You're not tied to anything after your purchase.
