Strafrecht samenvatting MBO niveau 4
Rollen in het strafproces
De hoofdrol in het strafproces is voor de verdachte, de verdachte is de persoon waarvan
wordt verdacht dat hij of zij het delict heeft gepleegd. De verdachte mag zich laten bijstaan
door een advocaat. De advocaat wordt ook wel raadsman genoemd. De raadsman behartigt
de belangen van de verdachte en is niet verplicht getuigenis af te leggen over wat hij van de
verdachte hoort, weet of ziet. Een raadsman is nodig om een evenwicht te bewaren tussen
de verdachte en politie en justitie.
De opsporingsambtenaar speelt ook een grote rol in het strafproces. Met een
opsporingsambtenaar worden zowel politiefunctionarissen als de officier van justitie
bedoeld. Een officier van justitie vertegenwoordigt het Openbaar Ministerie, geeft leiding aan
de politie tijdens het opsporingsonderzoek en zorgt dat alles volgens de regels gebeurt.
De officier van justitie treedt tijdens de terechtzitting op als openbare aanklager. De OVJ
komt bewijs dat aantoont dat de verdachte het delict inderdaad gepleegd heeft. Het is de
taak van de rechter om te beoordelen of het bewijs wettig en overtuigend is. Als dat het
geval is kan de rechter een straf of maatregel opleggen. De rechter bepaald zelf de hoogte
daarvan. De rechter commissaris toetst of de procedure van de ovj goed is doorlopen.
Bij veel strafbare feiten zijn slachtoffers betrokken. Er is veel aandacht gekomen voor het
leed dat hun is aangedaan. In heel Nederland zitten bureaus slachtofferhulp, slachtofferhulp
helpt de slachtoffers bij het verwerken van het misdrijf en de contacten met politie en
justitie. De positie van het slachtoffer is in drie delen te verdelen:
1. Een slachtoffer kan zich met een schadeclaim voegen in de zaak. Op deze manier kan de
strafrechter een uitspraak doen over de vergelding die de veroordeelde aan het
slachtoffer moet betalen in verband met de schade die de dader bij het slachtoffer heeft
aangericht.
2. De strafrechter kan het vergoeden van de schade aan het slachtoffer als maatregel aan
de dader opleggen. Het openbaar ministerie houdt daar toezicht op de betalingsplicht
van de dader.
3. Een slachtoffer van een zwaar misdrijf heeft spreekrecht in de rechtszaal, zodat hij aan de
officier van justitie, de rechter en de verdachte duidelijk kan maken welke gevolgen het
op het slachtoffer hebben.
Wanneer mensen een delict hebben gepleegd houdt de reclassering in de gaten of ze zich
wel aan de gemaakte afspraken houden. Verder biedt reclassering hulp als het gaat om de
terugkeer in de maatschappij.
Materieel of formeel recht?
In het formeel strafrecht wordt met name de vorm, beschreven. Denk daarbij aan de
bevoegdheden, rechten, rechtsmiddelen en procedures.
Het materieel strafrecht bestaat uit strafbepalingen: straffen en maatregelen die kunnen
worden opgelegd. Het materieel strafrecht beschrijft de inhoud van het strafrecht.
In het wetboek van strafrecht staan algemene bepalingen, misdrijven en overtredingen. Het
wetboek van strafrecht is dus een voorbeeld van materieel strafrecht. In het wetboek van
strafvordering staan onder andere de rechten van de verdachte en bevoegdheden van politie
en justitie. Het wetboek van strafvordering is dus een voorbeeld van formeel strafrecht.
Rechtsbronnen in het strafrecht
Met rechtsbronnen wordt de vindplaatsen van het strafrecht bedoeld. De regels van het
strafrecht zijn te vinden in onderstaande rechtsbronnen:
1. Wetten: de wet is de belangrijkste rechtsbron van het strafrecht. Het strafrecht is in de
volgende wetten te vinden:
, - Wetboek van strafrecht: grootste gedeelte van het materieel strafrecht. Boek 1:
algemene bepalingen, boek 2: misdrijven en boek 3: overtredingen.
- Wetboek van strafvordering: grootste gedeelte van het formeel strafrecht. Staan
met name rechten en bevoegdheden in.
- Bijzondere wetten: een wet die een speciaal onderwerp regelt. De bijzondere
wet bevat ook de strafbepaling. Ook bevat de bijzondere wet een stukje formeel
strafrecht. Het gaat dan om een extra bevoegdheid voor politie en justitie.
Bijzondere wetten bevatten dus zowel formeel als materieel strafrecht.
- Algemene maatregelen van bestuur: regels afkomstig van de regering kunnen
ook strafbepalingen bevatten. Het mag alleen een strafbepaling bevatten als het
al in de wet staat.
- Verordeningen: algemene regels van ‘lagere overheden’, zoals gemeentes en
provincies. Ook deze verordeningen mogen strafbepalingen bevatten.
1. Jurisprudentie: een verzameling van eerdere uitspraken van rechters.
2. Internationale verdragen: internationale verdragen hebben steeds meer invloed op ons
internationaal recht, ook op het strafrecht. Europees verdrag bevat bescherming van de
rechten van de mens.
Doelen van het strafrecht
Vergelding: de dader heeft kwaad aangericht en daarom moet hij gestraft worden, kwaad
met kwaad vergelden.
Voorkomen van eigeninrichting: er wordt gestraft om te voorkomen dat slachtoffers van
misdrijven het recht in eigen hand nemen en daarom wraak willen nemen op de dader. De
daders worden nu gestraft door een onafhankelijke rechter, die aan de wet gebonden zijn.
Dit biedt meer garantie op een eerlijke berechting.
Preventie: daders worden gestraft, om te voorkomen dat er opnieuw een strafbaar feit wordt
gepleegd. Het straffen maakt de dader duidelijk dat misdaad niet loont. Preventie is in twee
delen te onderverdelen:
1. Generale preventie: de samenleving weerhouden van het plegen van strafbare
feiten.
2. Speciale preventie: het voorkomen dat de dader opnieuw een strafbaar feit
pleegt.
Resocialisatie: met resocialisatie wordt de terugkeer van de dader in de samenleving mogelijk
gemaakt, nadat hij heeft geboet voor zijn straf.
Onderdelen strafbepaling
Met delictsomschrijving van de strafbepaling wordt de beschrijving van het verboden gedrag
bedoelt. De delictsomschrijving bestaat uit bestanddelen.
De kwalificatie is de juridische naam voor het strafbaar gedrag.
Sanctienorm is de maximale straf die de rechter voor het verboden gedrag mag opleggen.
Absolute competentie
Met absolute competentie wordt bedoelt, welke rechter er bevoegd is om de strafzaak te
behandelen. Een kantonrechter is bevoegd om overtredingen te behandelen, een
enkelvoudige strafkamer bestaat uit een alleensprekende rechter die politierechter wordt
genoemd is bevoegd om misdrijven te behandelen en een meervoudige kamer die bestaat uit
drie rechters die bevoegd zijn om zware misdrijven te behandelen.
Relatieve competentie
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ellavdbosch1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.57. You're not tied to anything after your purchase.