Religie, zingeving & levensbeschouwing
Table of Contents
1 de spanning tussen vooruitgang en crisis (13/02) .............................................................. 5
1.1 de tragiek van de ethiek (P139) ................................................................................... 5
1.2 de tijd van de spiritualiteit (P140) ............................................................................... 5
1.3 inleiding ....................................................................................................................... 6
1.4 vooruitgang is een realiteit .......................................................................................... 6
1.5 het wtk-bestel (etienne vermeersch) ............................................................................ 7
1 de spanning tussen vooruitgang en crisis (20/02) ................................................................... 8
1.6 wat is reflecteren? ........................................................................................................ 8
1.7 een veelvoud met elkaar verweven crisissen? ............................................................. 8
1.8 de ecologische crisis als een spirituele crisis: een verkenning .................................... 9
2 wat is spiritualiteit? .......................................................................................................... 11
2.1 een uitgebreider model van wat spiritualiteit inhoud ................................................ 11
2.1.1 De drie bepalende attributen: ............................................................................. 11
2.1.2 Verdere kenmerken van spiritualiteit: ................................................................ 11
2.1.3 Wat is levensbeschouwing?................................................................................ 12
2.1.4 Wat is ideologie? ................................................................................................ 12
2.1.5 Opmerkingen over levensbeschouwing ............................................................. 13
2.1.6 Wat is dan een spirituele crisis? ......................................................................... 13
3 Hans Achterhuis – het rijk van de schaarste (27/02) ........................................................ 15
3.1 inleiding ..................................................................................................................... 15
3.2 Deel I: Thomas Hobbes – de natuurlijke toestand van de mens ................................ 16
3.2.1 Leven en Leer ..................................................................................................... 16
3.2.2 Schaarste als modern verschijnsel (6/03) ........................................................... 17
3.2.3 Hobbes en de antropologie ................................................................................. 18
3.2.4 Schaarste, religie, economie ............................................................................... 18
4 belangrijke ideeën (herhaling) (13/03) ............................................................................. 20
4.1 toe-eigeningsmimesis en de mimetische driehoek .................................................... 20
4.2 link met rivaliteit / geweld (mimetische crisis) ......................................................... 20
4.3 het zondebokmechanisme .......................................................................................... 20
4.4 cultuur en religie als mechanismen om geweld te voorkomen .................................. 20
1
, 4.5 onderscheid tussen traditionele en moderne samenlevingen ..................................... 20
4.6 overgang van premodern naar modern? desacralisering ........................................... 21
4.7 hoe komt het dan dat moderne samenlevingen niet aan geweld ten onder gaan? ..... 21
5 Hans Achterhuis – het rijk van de schaarste (13/03) ....................................................... 22
5.1 Deel II: John Locke – de vlucht vooruit – een nieuw begrip van eigendom ............. 22
5.2 Deel III: Jean-Jacques Rousseau – een vertoog over gelijkheid ............................... 22
5.3 Deel IV: Karl Marx – tussen gemeenheid en overvloed (27/03) ............................... 24
5.4 Deel V: Michel Foucault – twee soorten macht (optioneel) ...................................... 25
6 Het Gilgamesj-epos (27/03) ............................................................................................. 26
6.1 improductieve liefde .................................................................................................. 26
6.2 kap de ceders! ............................................................................................................ 26
6.3 tussen dier en robot: de mens .................................................................................... 26
6.4 drink het bier, zoals men hier te lande gewoon is ..................................................... 27
6.5 natuurlijke natuur ....................................................................................................... 27
6.6 en de zondige samenleving? ...................................................................................... 27
6.7 beteugeling van het wilde kwaad en de onzichtbare hand van de samenleving ........ 27
6.8 op zoek naar het bevredigingspunt ............................................................................ 27
6.9 conclusie .................................................................................................................... 27
7 H2: In het begin schiep god hemel en aarde (17/04) ........................................................ 28
7.1 de visie op de economie in de Hebreeuwse Bijbel (P59) .......................................... 28
7.2 Het Joodse volk en haar renteverbod (P61) ............................................................... 28
7.3 H2 van Sedlacek ........................................................................................................ 29
7.3.1 Lineair tijdbegrip – vooruitgang: een geseculariseerd geloof ............................ 29
7.3.2 Realisme en anti-ascese → aardsheid ................................................................ 29
7.3.3 De held geseculariseerd: de droom slaapt nooit ................................................. 29
7.3.4 De natuur is niet heilig ....................................................................................... 29
7.3.5 Heersers zijn mensen .......................................................................................... 29
7.3.6 Lof van orde en wijsheid: de mens als voltooier van de schepping ................... 29
7.3.7 De mens als voltooier van de schepping ............................................................ 30
7.3.8 Goed en kwaad in ons: een morele verklaring van welzijn ................................ 30
7.3.9 De morele economische cyclus en economische voorspellingen ....................... 30
7.3.10 Morele verklaring van een conjuncturele cyclus ................................................ 30
7.3.11 De economie van goed en kwaad: rendeert het om het goede te doen? ............. 30
7.3.12 De vrijheid van de nomade en de ketenen van de stad....................................... 30
7.3.13 Sociale voorzieningen: niet naar het voorbeeld van Sodom .............................. 31
2
, 7.3.14 Abstract geld, verboden rente en het schuldentijdperk van nu........................... 31
7.3.15 Geld als energie: tijdreizen en ‘bruto schuldproduct’ ........................................ 31
7.3.16 Arbeid en rust: de sabbateconomie .................................................................... 31
7.3.17 Conclusie: tussen nut en principe ....................................................................... 31
8 H3 (Les 24/04) ................................................................................................................. 32
9 H4: Jezus Christus en de Christenen ................................................................................ 33
9.1 Thomas van Aquino: de economie vermenselijkt (P80-83) ...................................... 33
9.2 De christelijke visie op de economie (P83-85) .......................................................... 33
10 H4: Het Christendom (les 8/05) ....................................................................................... 34
10.1 Economische gelijkenissen .................................................................................... 34
10.2 Scheld ons onze schuld kwijt ................................................................................. 34
10.3 Kwijtschelding van schulden in onze tijd .............................................................. 34
10.4 Geschenken geven en trans-actie ........................................................................... 34
10.5 De economie van het koninkrijk ............................................................................ 34
10.6 Speltheorie ............................................................................................................. 34
10.7 De economie (verhouding) van goed en kwaad ..................................................... 34
10.8 Liefde als gebod ..................................................................................................... 34
10.9 Onuitroeibaarheid van het kwaad .......................................................................... 34
10.10 Arbeid als een zegen, arbeid als een vloek ............................................................ 35
10.11 Particulier (privé) bezit .......................................................................................... 35
10.12 Kleine liefde: communes, liefdadigheid en solidariteit ......................................... 35
10.13 Latere ontwikkeling: de ascese van Augsutinus en de aardsheid van Thomas van
Aquino 35
11 Gafouni: Islam et économie (2010) (Les 15/05) .............................................................. 36
11.1 De islamitische visie op de economie (P90) .......................................................... 37
11.2 De islamitische visie op het bankwezen (P92)....................................................... 37
12 ecologische crisis.............................................................................................................. 38
INLEIDING
3
, Het verslag van een zoektocht: een zoektocht naar wat het kan betekenen mens te zijn in het
tijdvak van de mens in een wereld vormgegeven door wetenschap en technologie
Rol van de docent: Getuige, Specialist, Moderator
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lisannecallewaert. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $33.36. You're not tied to anything after your purchase.