Samenvatting basisboek systeemgericht werken
H1: Het werkterrein van de systeemgerichte social worker
Het begrip systeem wijst op een eenheid, opgebouwd uit deelverhoudingen. Het gaat niet alleen om
de delen op zich, ook niet om het geheel, maar om de doelgerichte betrekkingen tussen dit alles.
Het individuele systeem
De mens is een systeem met allerlei subsystemen zoals het orgaanstelsel. De mens is voortdurend in
interactie met zichzelf. Het zichzelf bestaat uit alle boodschappen die het lichaam en de psyche over
en weer naar elkaar uitzenden en de invloed die ze op elkaar uitoefenen. Er is sprake van innerlijke
boodschappen (een input, throughput en output) binnen de eenheid van de mens. Voorbeeld:
Input: zuurstofarm bloed
Throughput: verrijking van het bloed met zuurstof
Output: zuurstofrijk bloed
Alle levende wezens worde gezien als een open systeem. Dit betekent dat deze systemen in open
verbinding staan met hun omgeving; continue interactie met hun omgeving. Materie, energie en
informatie passeren voortdurend de grens van een systeem (input), worden door het systeem
bewerkt (throughput) om vervolgens weer uitgewisseld te worden met de omgeving (output). Door
dit proces krijgt het systeem voortdurend ‘feedback’. Deze feedback wordt gebruikt om het systeem
te veranderen, te verbeteren of te stabiliseren.
De omgeving kan het individuele systeem beïnvloeden, maar het individuele systeem beïnvloedt ook
de omgeving. Er is dus wederkerigheid in relatie; circulair.
Wholeness is de benadering van de mens als systeem, die in open verbinding staat met de omgeving
en een voortdurende uitwisseling van materie, energie en informatie onderhoudt. Met wholeness
wordt een benadering van ‘het totaal’ of de totale mens bedoeld.
Tegenover open systemen staan de gesloten systemen. Bij gesloten systemen is er geen uitwisseling
met de omgeving (eigenlijk bestaan ze niet).
- Open systemen hebben intensieve interactie met hun omgeving
- Gesloten systemen hebben een beperkte interactie met hun omgeving
De mate van interactie kan veranderen. Open systemen kunnen steeds
meer gesloten raken wanneer de uitwisseling met de omgeving afneemt: entropie. Wanneer de
mens zich meer en meer afsluit, mogelijk door lichamelijke ziekte of psychisch niet welbevinden, zal
de uitwisseling van energie, informatie en materie ook verder afnemen. Er is sprake van een energie-
uitputting (geen input meer) en desorganisatie doordat de subsystemen in disbalans raken. Het open
systeem behoudt in steeds mindere mate een gezond evenwicht, wat uiteindelijk het uiteenvallen of
de dood tot gevolg heeft.
Bij negentropie is er energie beschikbaar, waardoor het systeem zich beweegt in de richting van
(toenemende) gezondheid. Er is sprake van een uitwisseling met de omgeving, die leidt tot
voortdurende veranderingsprocessen en een steeds complexer georganiseerd systeem.
Bij entropie is er meer energie nodig dan beschikbaar is en beweegt het systeem zich in de richting
van een (afnemende) gezondheid of ziekte.
Zelfstabilisatie is het mechanisme waarbij een mens zich aanpast aan zijn omgeving of aanpassingen
in zijn omgeving bewerkstelligt (vuur maken of meer kleding aandoen).
Zelforganisatie is dat een systeem zichzelf niet aanpast, maar zich structureel wijzigt (Eskimo).
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller amarinskok. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.33. You're not tied to anything after your purchase.