Strahler
Samenvatting H12 – p. 414 - 443
Tektoniek en vulkanisme
p.416 Tektonische landvormen (De opbouw van de aarde, klik hier.)
De lithosfeer beweegt over de asthenosfeer en
bestaat uit platen.
Steenstructuren van convergente grenzen
Als een oceaanbassin (Wilsons cyclus) sluit, komen de
Lithosferische platen bij elkaar in een convergente
grens.
Plooizones
De platen worden samengedrukt, de sedimentlagen
worden in plooien opgevouwen. Omhoog staande
bochten of plooien worden anticlines genoemd, neerwaartse bochten synclines.
Als de plooizone erodeert,
vormt zich een rug-en-vallei
landschap. De zachtere lagen
verweren en vullen het dal,
de harde lagen blijven over
en vormen de ruggen.
Ook anticlinale dalen en
synclinale bergen kunnen zich
voordoen.
Metamorfe zones
Komt er ook druk en hitte kijken bij het plooien aan de rand van de continentale lagen, dan kan een
laag in metamorf gesteente veranderen. Ook dan vormen zich ruggen en valleien, maar minder
scherp en recht dan bij de plooizones hierboven. Leisteen en marmer zijn zachte, metamorfe
gesteenten die onder valleien liggen. Schilfersteen, gneis en kwartsiet zijn meer resistent tegen
verwering en vormen de hooglanden en ruggen.
Verwrongen rotslagen
Soms trekken sedimentlagen krom in trapvormige bochten, zonder te plooien. Noemen we een
monocline. Als de zachtere gesteenten eroderen vormen de harde lagen steile ruggen. Onder invloed
van erosie door stromen kunnen zich series flatirons (strijkijzervormige) bergen vormen.
Lagen kunnen ook een sedimentaire dome (koepel) vormen, wanneer ze naar boven kromtrekken
(zie keyterms). Soms worden deze koepels gevormd door lagen stollingsgesteente op grote diepte.
Ook opwaartse bewegingen langs diepe breuklijnen kunnen koepels veroorzaken. Ook deze kunnen
na erosie scherpe ruggen en cirkelvormige valleien vormen.
p.420 Platen – binnenland
Ook passieve continentale randen hebben unieke kenmerken in ladschapsvorming.
Blootliggende Batholiet en Monadnocks (ook wel Inselbergen)
Als sedimentgesteente door verwering en erosie op continentale platen wordt afgevoerd, blijven de
hardere gesteenten over. Soms zijn dit harde stollingsgesteenten, grote batholieten van felsisch
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller vers1604. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.25. You're not tied to anything after your purchase.