Class notes
Class notes of Onderzoeksmethodologie (VUB)
- Course
- Institution
These are my class notes of Onderzoeksmethodologie taught by Wendy van den Broeck at the VUB, made in
[Show more]
Seller
Follow
charlottenathaliegbonte
Content preview
OnderzoeksmethodologieLes 1 (09/02)
Resultatenverdeling:
- 14/20 → schriftelijk examen
- Combinatie multiple choice en open vragen
- Kennis, inzicht en toepassing
- 6/20 → opdracht presentatie artikel + feedback op een ander groepje
Handboek: Social Research Methods – Bryman A.
Lesmateriaal: slides hoorcollege en artikels
Onderzoek = systematisch proces van
- Vragen stellen → onderzoekvraag formuleren (of
hypothese)
- Vragen beantwoorden → juiste onderzoeksmethode
bepalen en toepassen
- Aantonen dat je antwoorden valide zijn → publiek
overtuigen dat je onderzoeksresultaten betrouwbaar zijn
- Onderzoeksresultaten delen
DUS weten welke onderzoeksmethode je op welke manier moet gebruiken
Sociaalwetenschappelijk onderzoek:
- Het ‘formuleren’ van onderzoekstopics
- Het ‘interpreteren’ van bevindingen
Het bepalen van onderzoekstopics o.b.v.:
- Bepaalde maatschappelijke problemen en vragen
- Bestaande sociale theorieën
- De houding van sociale wetenschappers t.o.v.
- De sociale wereld en hoe ze onderzoek beschouwen
- De rol van theorie
- Vanuit de onderzoeker zijn / haar bestaande kennis over bepaalde fenomenen
Belang van onderzoeksvragen:
- Sturen je literatuuronderzoek, je beslissingen over je onderzoeksdesign, type data die je zal
verzamelen …
- Zorgen voor focus
- Geven publiek goed beeld van waar je onderzoek over gaat
- Versch. types mogelijk → beschrijvend, exploratief, verklarend, design onderzoek
Het belang van kennis over onderzoeksmethoden:
- Waarom doen we wetenschappelijk onderzoek? → nieuwsgierigheid, de wereld willen
begrijpen, de omgeving willen transformeren
, - Waarom is het belangrijk kennis te hebben over onderzoeksmethoden?
- Welke tools beschikbaar om onderzoeksvragen te beantwoorden → beweringen
bewijzen en bepaalde observaties verklaren
- Do’s en dont’s kennen → onderzoeksmethoden correct toepassen
- Kritisch kunnen beoordelen
Types van sociaalwetenschappelijk onderzoek:
- Fundamenteel / theoriegericht vs praktijkgericht / beleidsgericht
- Verkennend, beschrijvend, verklarend
- Experimenteel vs niet-experimenteel
- Kwalitatief vs kwantitatief
- Transversaal / cross-sectioneel vs longitudinaal
- Inductief vs deductief
De rol van theorie in onderzoek:
- Wat komt er eerst? onderzoek of theorie
- Inductief
= een probleem onderzoeken en hieruit proberen te weten te
komen hoe het werd veroorzaakt
= redeneringswijze waarbij a.d.h.v. voldoende nauwkeurige waarnemingen tot algemeen
geldende uitspraken wordt genomen
! het is niet omdat iets steeds opnieuw geobserveerd wordt dat het altijd zo zal blijven, enkel
dat het waarschijnlijk is dat het de volgende keer ook zal gebeuren → probabiliteit
Data → theorie (generaliseerbare gevolgtrekkingen uit waarneming, vb. zelfde geslacht zit
samen in de les)
- Deductief
= vertrekken van een algemeen aanvaardbare theorie over hoe dingen werken en op zoek
gaan naar het bewijs van deze theorie in het onderzochte probleem
= wijze van redeneren waarbij uit bestaande ‘ware’ kennis door logisch redeneren proberen
nieuwe kennis af te leiden DUS vanuit algemene uitspraken conclusies trekken over
specifieke situaties
Theorie → data (expliciete hypothese die bevestigd of verworpen wordt, vb. cultivatie
theorie)
- Theorie (ideeën) = verhalen over hoe en waarom verschijnselen optreden <-> realiteit (data)
- Theoretici leggen focus op ideeën en concepten
Het belang van concepten:
- Concepten = hoofdingrediënten van theorieën → de meeste theorieën hebben een centraal
concept (vb. macht, bureaucratie, status, cultureel kapitaal …) WANT helpen je onderzoek te
verduidelijken
- In comwet. veel onderzoek gelinkt aan concepten die je niet zo kan observeren (vb. macht,
attitude …)
Elementen van het sociaalwetenschappelijk onderzoeksproces:
1. Literatuur onderzoek (literature review)
2. Concepten en theorieën
3. Onderzoeksvragen
, 4. Steekproeven (sampling)
5. Data verzameling
6. Data analyse
7. Rapportering
! sociaal onderzoek soms warrig DUS flexibiliteit vaal nodig → onderzoeksvragen en plannen moeten
worden bijgestuurd, onderzoekers moeten zich aanpassen DUS kennis over methoden en technieken
is daarbij enorm belangrijk
Onderzoeksmethode = techniek om data te verzamelen
(onderdeel van een bredere strategie) → de keuze
ervan reflecteert keuzes over het type van
instrumenten of technieken die hiervoor gebruikt
worden (vb. gestructureerde topiclijst voor interviews,
vragenlijst …)
LEERSTOF LES 1: chapter 1 ‘The nature and process of social research’
Les 2 (16/02)
Quiz antwoorden (zie slides):
- A
- B (kritisch zijn maar niet per se zoeken naar fouten)
- E
- B (proberen gestructureerd te werk gaan maar in de praktijk vaak onverwachte zaken)
Voorbeelden onderzoeksmethoden: kwantitatieve inhoudsanalyse, etnografisch onderzoek,
interview, literatuurstudie, case, logboek, panelonderzoek, vergelijkend onderzoek, lange
termijnonderzoek …
Onderzoeksmethoden:
Gestructureerde interviews
Zelf in te vullen vragenlijsten (self-completion interviews)
Kwantitatieve inhoudsanalyse (data verzamelingtechniek + analyse methode)
Online / visuele etnografie
Interviewen voor kwalitatief onderzoek
Focusgroepen
Conversatie analyse (data verzamelingtechniek + analyse methode)
(Kritische) discourse analyse (data verzamelingtechniek + analyse methode)
Kwalitatieve inhoudsanalyse (data verzamelingtechniek + analyse methode)
Mixed methods (data verzamelingtechniek + analyse methode)
Onderzoeksdesign = begeleidend kader voor het uitvoeren van de onderzoeksmethode en het
analyseren van de verzamelde data
, De methodologie
= studie van de methoden, concepten, theorieën en basisprincipes die gebruikt worden om te weten
in een specifieke discipline
= het filosofisch grondwerk dat voorafgaat aan de methode of het omschrijven van de keuze voor
onderzoeksmethode
Onderzoeksstrategie: Kwalitatieve versus kwantitatieve onderzoeksstrategie
Methode: geen neutrale tool WANT gelinkt aan visies op de sociale realiteit en hoe ze kan
bestudeerd worden
Onderzoek kan ingegeven worden door: een theorie, een sociaal probleem, interesse van de
onderzoeker … → gelinkt aan relevantie: maatschappelijk, wetenschappelijk, persoonlijk
Kwalitatief (→ woorden, vb. citaten van interviews) vs kwantitatief (→
cijfers) onderzoek
! opdeling niet algemeen erkend → vaak gesimplificeerd DUS gezien als
een bruikbare overkoepelende manier om versch. sociaalwetenschap-
pelijke methoden te verdelen
Aan de basis:
- Theorie en praktijk
- Epistemologische posities
- Ontologische posities
Andere soort onderzoeksstrategie = andere oriëntatie op het uitvoeren van sociaalwetenschappelijk
onderzoek
De relatie tussen theorie en praktijk
Theorie = verhalen over hoe en waarom verschijnselen optreden
Rationalistische benadering:
- Denkrichting die stelt dat ware kennis deductief tot stand komt en de rede de voornaamste
bron van kennis is (Descartes)
- Kennis komt voort uit de rede en het denken
- Uit rationele overwegingen en theorieën moeten hypothesen afgeleid worden die dan
getoetst worden in de wereld
- Deductieve benadering DUS theorie → deductief
Empiristische benadering:
- Denkrichting die stelt dat sensorische waarneming, samen met inductie, de (enige) bron is
van alle kennis (Locke)
- Kennis komt voort uit de ervaring
- Ideeën moeten uitgebreid getest worden voor ze als kennis gedefinieerd kunnen worden
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller charlottenathaliegbonte. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.81. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now