Sociaal recht realiseren
Powerpoint 0: Inleiding
Kennen
- sleutelbegrippen, begrippenkaders en actoren uit arbeidsrecht, socialezekerheidsrecht en
sociale bijstand
- organisatie sociale bescherming in België
- functie en werking van RR uit domein sociale wetgeving
- juridisch onderbouwde informatie hanteren in belang van cliënt
- toepassingen maken
- juridische taal beheersen en respecteren
- actualiteit in verband brengen met leerinhouden
Vaardigheden
- relevantie van sociaal recht onderkennen (in het bijzonder in de context van het sociaal werk)
- mening vormen
- professionele deskundigheid verder ontwikkelen
=> Zie ook ECTS
Verplicht
- Cursus Sociaal Recht (realiseren) (met inbegrip van wetteksten)
- Oefeningen (Canvas)
- Cijfermateriaal (Canvas) -> Niet kennen, alles wat hier niet op staat, wel kennen
- (Blauwe blaadjes; wetteksten -> meenemen naar het examen; onder voorwaarden)
Facultatief
- Hand outs (individueel af te laden - Canvas)
- Evt. artikelen, brochures, … die bepaalde onderdelen van leerstof verhelderen (Canvas)
- Opnames (Canvas)
ONDERWIJSVORM
- Combinatie van:
• actieve hoorcolleges (met vraag en antwoord)/vragensessies
• opnames
• (begeleide) zelfstudie
• werkcolleges
EVALUATIEVORM
- Gesloten boek examen: oefeningen, stellingen (goed/fout) -> juridische uitleg is belangrijk
(punten). 10 tal stellingen en 5 tal oefeningen. Niet echt theorie vragen.
• schriftelijk
• gedurende maximaal 3 uur
• WETTEKSTEN MEEDOEN/ GEBRUIKEN = NK. CIJFERMATERIAAL ZIT IN HET EXAMEN
ZELF.
• Niet op schrijven!!! Wel structuur adh van post its. Artikel 18… Mag je wel
schrijven: structuur brengen. Inhoudstafel mag ook. Geen uitleg.
• gebruik van onbeschreven, niet geannoteerde wetteksten is toegestaan
• belang juridische argumentatie!
TIPS
• Aandacht voor taal: Tussen kunnen en mogen = wereld van verschil.
• Belang inhoudstafel
• Geen ‘blokvak’
• Actualiteit volgen
• Herhalen en verbanden zoeken
Uitgangspunt
• Recht op menswaardig leven
, • Menselijke waardigheid veronderstelt bestaanszekerheid
• Bestaanszekerheid via:
recht op arbeid
recht op sociale zekerheid
recht op sociale bijstand
TERMINOLOGIE
Arbeidsrecht: geheel van RR dat verhoudingen regelt tussen WN en WG, zowel
individueel als collectief
Socialezekerheidsrecht: maatregelen om – door middel van ‘verzekering’ - in alle
omstandigheden in het levensonderhoud te voorzien van werknemers,
overheidspersoneel en zelfstandigen
Sociale bijstand: minimuminkomen garanderen aan ganse bevolking
LES 1: Arbeidsrecht inleiding
1. Historische groei
• Stakingsverbod - werkmansboekje
• Cijnskiesrecht
• Arbeidsverhoudingen beheerst door contractuele vrijheid
• 1886: grote onlusten, ontstaan eerste sociale wetgeving
• Arbeidsrecht is er gekomen door gelijkheid en vrijheid: denk aan Daens de film.
• Verschil arbeiders en bedienden bestaat nog steeds: Karensdag afgeschaft; 14 dagen ziek, eerste dag
niet betaald. Opzeggingstermijn voor arbeiders en bedienden in 2014 afgeschaft.
2. Toepassingsgebied
• Wat betreft personen: WN’s particuliere sector en contractanten overheidssector (soms ook
statutairen, zie bijv. Arbeidsreglementenwet)
• Wat betreft ‘inhoud’:
individueel arbeidsrecht
collectief arbeidsrecht
arbeidsreglementering
sociaal handhavingsrecht
• Wat betreft plaats: beginsel: tewerkgesteld op Belgisch grondgebied, ongeacht nationaliteit
Zelfstandigen; arbeidersrecht is niet van toepassing. Ambtenaren, in principe ook niet. Aantal wetten, toch van
toepassing. (Eerder bestuursrecht, onder hun statuut)
3. Andere vormen van ‘tewerkstelling’
3.1. Zelfstandige arbeid
• aannemingsovereenkomst
• ondernemingsrecht en burgerlijk recht van toepassing
• geen gezag, contractsvrijheid en gelijkheid?
3.2. Ambtenaren
• ondergeschiktheid het gevolg van statutaire eenzijdige aanstelling
• bestuursrecht
• opgelet, ook contractanten mogelijk bij overheid: wel onderworpen aan arbeidsrecht
• toekomst: in beginsel geen statutaire aanstellingen meer?
3.3. Onbelast bijverdienen
• diensten van burger aan burger:
occasionele, betaalde (en toegelaten) diensten van privé-persoon aan privé-persoon
• verenigingswerk:
betaalde (en toegelaten) diensten aan vzw’s, feitelijke verenigingen en openbare
besturen
≠ vrijwilligerswerk
⇨ Vernietigd door GwH nr. 53/2020 van 23 april 2020 met ingang van 1/1/2021
,⇨ Vanaf 1/1/2022 uitbreiding regeling art. 17 RSZ-besluit voor bepaalde werkgevers in sport- en socioculturele
sector (vrijstelling sociale bijdragen voor max. aantal uren)
Notitie onder ppt: Onbelast bijverdienen
2021: tijdelijke regeling voor 1 jaar wat betreft verenigingswerk in sportsector (met 10% solidariteitsbijdragen
voor organisatie en 10% belastingen voor verenigingswerker)
2022: De verenigingswerker in de socio-culturele sector zal zich (voor alle activiteiten vermeld in artikel 17 RSZ-
besluit) gedurende 300 uur betaald kunnen inzetten voor een organisatie (met een plafond van 100 uren per
kwartaal, behalve voor het derde kwartaal. Daar geldt een plafond van 190 uren). Bij de sportsector is dit zelfs
opgetrokken tot 450 uur (met een plafond van 150 uren per kwartaal, behalve voor het derde kwartaal. Daar
geldt een plafond van 285 uren).
4. Handhaving van het sociaal recht
4.1. Moeilijke handhaving
• Individuele WN niet sterk genoeg tgo WG
• Wel rol voor organen zoals OR en VA, maar geen beslissingsbevoegdheid bij geschillen
4.2. Arbeidsgerechten
• Eerste aanleg: arbeidsrechtbank, o.m. bevoegd voor:
geschillen ivm aovk
geschillen ivm SZ
• Territoriale bevoegdheid arbeidsrechtbank: rechter van plaats waar onderneming is gevestigd
• Beroep: arbeidshof (5)
• Bijzonderheid: lekenrechters en afgevaardigden van repres WN’sorg mogen leden vertegenwoordigen
• Arbeidsrechtbank, bijzonder; Lekenrechters (mensen die zelf in het werkveld staan)
4.3. Arbeidsauditoraten
• Arbeidsauditoraat onder leiding van arbeidsauditeur
• Auditoraat-generaal onder leiding van procureur-generaal
• Belast met vervolgen sociale misdrijven, adviseren in kwesties van openbare orde, rol bij samenstellen
van dossiers in geschillen van sociale zekerheid
4.4. Arbeidsinspectie
• Toezicht op arbeidsrechtelijke normen door:
AD Toezicht op sociale wetten
AD Toezicht welzijn op het werk
• Daarnaast:
inspectie van RSZ
inspectie van RVA
inspectie van RIZIV
4.5. Sociaal strafrecht
• Naleving sommige regels via strafsancties
• Bevoegdheid correctionele rechtbank, SV door arbeidsauditoraat
• Strafrechtelijke procedures veeleer uitzondering, eerder sanctionering via administratieve geldboete
4.5. Sociaal strafrecht
• Toepassing sociaal strafrecht problematisch: oplossing door Sociaal Strafwetboek
• Naast coherentie zorgt Sociaal Strafwetboek ook voor:
verbeteren rechten van verdediging en rechten van de mens
depenalisering lichte inbreuken en afschaffen gevangenisstraffen
instellen van 4 sanctieniveaus op vlak van bestraffing
…
5. Bronnen
5.1. Internationale bronnen
• Verdragen VN, IAO, OESO, Raad van Europa (EVRM en ESH)
• Verdragen, verordeningen en richtlijnen EU
• Verdragen gesloten buiten internationale organisatie
, 5.2. Nationale bronnen
• GW: klassieke grondrechten en (sinds 1994) sociale grondrechten (art.23 GW)
• Wetgeving: federaal, beperkt regionaal (o.m. taalgebruik en arbeidsbemiddeling)
• Rechtspraak en rechtsleer (Leer; wat juristen schrijven over het recht)
• ‘Eigen rechtsvorming’: via collectief overleg: arbeidsreglement en collectieve arbeidsovereenkomst
5.3. Hiërarchie van de rechtsbronnen -> Art. 51 Cao wet
1. De dwingende bepalingen van de wet
2. De avv (algemeen verbindend verklaarde) cao’s
3. De niet avv cao’s met principiële binding
4. De geschreven individuele aovk
5. De cao met suppletieve binding
6. Het arbeidsreglement
7. De aanvullende bepalingen van de wet
8. De mondelinge aovk
9. Het gebruik
5.3. Hiërarchie van de rechtsbronnen
• Opgelet! Opsomming is niet volledig
• Principe: hoogste bron primeert igv strijdigheid (geen strijdigheid igv verschillend voorwerp of
regelmatige wijziging van ene norm door andere)
5.3. Hiërarchie van de rechtsbronnen
• Als hogere rechtsbron
minimumnorm oplegt, dan zal rechtsbron die het minimum niet eerbiedigt daarmee
strijdig zijn
maximumnorm oplegt, dan zal de lagere rechtsbron die het maximum niet
eerbiedigt, daarmee strijdig zijn
een vaste regel oplegt, dan zal een lagere rechtsbron die deze norm niet eerbiedigt
daarmee strijdig zijn
5.3. Hiërarchie van de rechtsbronnen
• Voorbeeld:
minimumloon in avv CAO 1.954,99 euro en geschreven aovk bepaalt dat loon 2.125
euro zal zijn
wet legt maximale wekelijkse arbeidsduur vast op 38 uur en arbeidsreglement stelt
dat arbeidsduur in onderneming 36 uur per week is
wet verbiedt loonsverhoging, maar geschreven arbeidsovereenkomst kent deze toch
toe
LES 2- Arbeidsrecht- aovk en aanwerving
De arbeidsovereenkomst
1. Begrip
1.1. Algemeen
• Aovk = overeenkomst waarbij een WN zich ertoe verbindt om tegen loon onder het gezag van een WG
arbeid te presteren
• Wederkerig contract – contract ‘ten bezwarende titel’ – ‘gestandaardiseerd’ contract
1.1. Algemeen
• Essentiële elementen:
arbeid: niet gedefinieerd
loon: tegenprestatie voor arbeid – loonhoogte bepaald in cao –
Loonbeschermingswet 12 april 1965
gezag (onderscheid een werknemer van een zelfstandige)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller incadedobbeleer. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.61. You're not tied to anything after your purchase.