Samenvatting van het hoofstuk 'de volksunie'. Een volledige samenvatting waarin de powerpoints zijn aangevuld met eigen notities. Ook gecontroleerd in het boek.
Deel 3/7
Belgische binnenlandse politiek
De Volksunie en erfgenamen
1. De aanloop tot de oprichting van de volksunie
Voorlopers van de Volksunie: Frontpartij en VNV
De Frontpartij is naar aanleiding van de taalproblematiek in de frontstreek ontstaan. De partij
was duidelijk al gevoelig voor de taalproblematiek.
VNV: verkozen in 1936 (= Vlaams Nationaal Verbond)
o Komt op voor de belangen van de Vlaming.
o Had al tijdens de jaren ’30 een uitgesproken afkeer voor de parlementaire democratie
o Voorstander van autoritaire staatvorm en een corporatistische maatschappijordening
o Na WOII kon de VNV als politieke partij niet meer terugkomen door de collaboratie. Men
engageerde volop in de collaboratie in de hoop dat de Duitsers (net zoals in WOI) een
‘Flamenpolitik’ zouden voeren en daarbij het VNV als enige toegelaten pol partij in
Vlaanderen zouden erkennen.
In de WOII kan men collaboratie terugvinden. Men dacht dat de Vlaamse belangen het beste
gerealiseerd konden worden als men ging collaboreren met de Duitsers. (zo ten minste een paar)
Het gaat over de collaboratie van een groot deel van de Vlaamse Beweging.
Na Wereldoorlog II kreeg de Vlaamse Beweging en het politiek Vlaams-nationalisme een zware klap
toegediend (= een probleem). Na de bevrijding werd immers, net zoals na Wereldoorlog I, het feit dat
een weliswaar kleine minderheid Vlaamsgezinden een samenwerking met de bezetter hebben
ingewilligd (om zo de Vlaamse eisen mogelijk te maken) aangegrepen om elke vorm van Vlaams
gezindheid gelijk te stellen met landverraad.
- Op die manier probeerden bepaalde kringen (Franstaligen) de Vlaamse Beweging definitief
uit te schakelen.
- De francofone bevolking ging hiervan misbruik maken om de Vlaamse Beweging onder
dwang/beperkt te houden.
Na WOII had men een reactie op de collaboratie, nl. de repressie.
De repressie ging vaak vrij gewelddadig in zijn werk.
De repressie is ontstaan vanuit de ideologische en communautaire dimensie.
dus niet zo evident om met Vlaams, nationale zaken bezig te zijn
Na de bevrijding werd het Vlaams-nationalisme met het fascisme en zelf met de misdaden van het
naziregime geassocieerd dit is nog één van de manieren waarop ze de Vlaamse Beweging
definitief wilden uitschakelen.
Elk nationalisme werd als verdacht beschouwd. Het waren immers extreem nationalisme,
etnocentrisme en vreemdelingenhaat die tot de WOII hadden geleid.
1
,Ten slotte was er na WOII een algemene geest van patriottisme (= vaderlandsliefde dat wordt
aangewakkerd bij bezetting van een land door een vreemde mogendheid. Deze wordt in regel niet als
negatief ervaren, maar verwante begrippen zoals ‘nationalisme’ en ‘chauvinisme’ wel).
Dit alles, samen met het brutale en vaak willekeurige karakter van de repressie, leidde tot
verbittering bij heel wat Vlaamsgezinden. De verbittering werd groter toen bleek dat heel wat
vooroorlogse Vlaamse verworvenheden werden teruggeschroefd.
Bv. terugschroeving van taalwetten.
Duidelijk was dat de repressie voornamelijk een anti-Vlaams karakter had.
Men had de indruk dat in Vlaanderen er vooral politieke collaboratie was, maar dit werd als veel
erger beschouwd dan de Franse economische collaboratie.
Ondanks alles wat het Vlaams-nationalisme evenwel niet dood. De Vlaamse Beweging had het
moeilijk na WOII, maar er was toch snel al weer sprake over een heropflakkering van het Vlaams
Bewustzijn.
Hoe komt dit? EX: Hoe verklaar je heropflakkering van Vlaams bewustzijn?
De dynamitering van de IJzertoren (= het symbool voor de Vlaming).
De talentelling in 1947
Je moest opgeven welke taal je sprak, als gevolg van de resultaten konden
taalgrensgemeenten eventueel van taalstatuut veranderen.
In 1947 werd het duidelijk dat er gesjoemeld werd met de resultaten van deze
talentelling. Om dit gedoe rond de talentelling kwijt te spelen, hebben ze een
taalgrens vastgelegd.
Deze gebeurtenissen, samen met het toenemende ongenoegen over het uitgesproken anti-Vlaams
karakter van de repressie en het vrijwel teniet doen van de vooroorloogse Vlaamse verworvenheden,
brachten geleidelijk aan de Vlaamse Beweging opnieuw op gang.. Vooral de talentelling was een
belangrijk kristallisatiepunt.
Er was een oprichting van een nieuwe Vlaams-nationale politieke partij:
Natuurlijk had men tegenstanders en voorstanders.
CVP was voornamelijk tegen (= Christelijke VolksPartij)
Is nu de CD&V.
Hadden een hele andere ideologie. Waren bang dat ze hun positie gingen verliezen.
De CVP streefde naar een recuperatie van de oud-VNV-kiezers.
Bij de parlementsverkiezingen van 1949 stelde de CVP haar lijsten open voor een aantal
Vlaamsgezinden. De CVP werd gesteund door sommige Vlaams-nationalisten en oud-VNV-ers, die
tegen de oprichting van een nieuwe Vlaams-nationale partij gekant waren.
Zij riepen de nationalisten op om tot de CVP toe te treden en in deze partij machtsposities te
verwerven.
2
, De CVP had een Waalse en Brusselse vleugel en kon zich dus niet te radicaal opstellen.
Ze hielden een aarzelende poging inzake de Koningskwestie en de liquidatie van de repressie,
dit zorgde voor een overtuiging bij de flaminganten dat de CVP niet geschikt was om de eisen
van de Vlaamse Beweging te realiseren.
Anderzijds waren er ook Vlaams-nationalisten die het initiatief in eigen handen namen en met een
eigen lijst naar de verkiezingen stapten.
1949: een eerste poging tot de oprichting van de ‘Volksunie’ (= de echte voorloper van de NV-A)
De Volksunie heeft een kort bestaan geleidt.
Het solidarisme, de strijd tegen de repressie en de particratie waren de hoofdthema’s van
het programma.
De Volksunie wou amnestie het vergeten van de gebeurtenissen tijdens WOII.
De parlementsverkiezingen van 1949 zorgden voor een oprichting van de ‘Vlaamse Concentratie’.
De oorspronkelijke programmabeginselen hadden geen ideologische inhoud.
Aanvankelijk was de Vlaamse Concentratie een anti-repressiepartij.
Had eveneens een kort bestaan.
De verkiezingen van 1950 stonden volledig in het teken van de Koningskwestie, de Vlaamse
Concentratie nam hier niet aan deel.
Als gevolg van interne moeilijkheden verdween de Vlaamse Concentratie in 1954 echter van het
politieke toneel.
Parlementsverkiezingen van 1954 zorgden voor de oprichting van de ‘Christelijke Vlaamse Volksunie’.
Deze verkiezingen zorgden voor de echte oprichting van de Volksunie.
De Christelijke Vlaamse Volksunie verkreeg slechte resultaten.
Ze beslisten om een volwaardige partij op te richten
In de periode van 1954 – 1958 stond de schoolstrijd centraal.
Schoolstrijd: in België is dit de strijd tussen het rijksonderwijs (vrijzinnigen) en het katholieke
onderwijs.
Rijksonderwijs is het onderwijs ingericht door de staat, provincies en gemeenten.
Schoolstrijd was niet interessant voor de Volksunie als communautaire partij.
2. Van het eerste ontstaan tot de eerste politieke doorbraak 1954-1961
Met het oog op de parlementsverkiezingen van 1954 werd door de al vermelde Vlaams-nationalisten
een initiatief genomen dat leidde tot de oprichting van de Christelijke Vlaamse Volksunie.
De Christelijke Vlaamse Volksunie behaalde ook slechte resultaten en er werd nadien beslist dat het
tijd was om een volwaardige Vlaams-nationale politieke partij op te richten.
December 1954: oprichting Volksunie.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kaatminne. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.79. You're not tied to anything after your purchase.
